Türkçe'de iyelik eki alan fiilimsilerin bağlandığı fiillerin özellikleri ve sınıflandırılması
Characteristics and classification of the verbs connected by possessive suffixes in Turkish
- Tez No: 923972
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLAYAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Yabancılara Türkçe öğretimi, iyelik ekleri, hâl ekleri, fiilimsi yapıları, dil eğitimi, Teaching Turkish as a foreign language, possessive suffixes, case suffixes, verbal structures, language education
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Artvin Çoruh Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Bu çalışmaya, iyelik ekiyle çekim kabul eden fiilimsiler ele alınmıştır. İsim-fiil“-mA”eki ile sıfat-fiil eki olan“-DIK /-AcAK”eklerinin iyelik ve hâl çekimlerinin bağlandıkları fiilleri; özellikleri bakımından incelemek, sınıflandırmak ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlere veri sunmak amaçlanmıştır. Giriş bölümünde fiillerin genel özelliklerinden bahsedilmiş, fiilde kip, fiilde zaman, fiilde kişi ve fiilde görünüş kavramları tanıtılmıştır. Bunun yanında çekimsiz fiil hakkında da bilgi verilmiştir. Birinci bölümde çekimsiz fiillere gelen bu eklerin işlevi belirlenmiştir. Sonrasında bu eklerin kullanım örnekleri Türkçe Ulusal Derlemi kullanılarak araştırılmıştır. Örneklerin yanı sıra isim fiil eki olan“-mA”ve sıfat-fiil eki olan“-DIK/-AcAK”eki arasındaki anlamsal farklılıklar ortaya konulmuş ve bir sınıflama yapılmıştır. İkinci bölümde ise Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde“-mA+ iyelik eki + hâl eki”ve“-DIK /-AcAK+ iyelik eki + hâl eki”yapılarının kullanım örnekleri incelenmiştir. Türkçenin yabancılara öğretim programı kısaca açıklanmıştır. B1, B2 ve C1 seviyesindeki kazanımlar incelenmiştir. Bu seviyelerde yer alan“-mA+ iyelik eki + hâl eki”ve“-DIK/-AcAK+ iyelik eki + hâl eki”yapılarıyla ilişki kuran kazanımlar belirlenmiş ve listelenmiştir. Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitapları incelenerek bulunan örnekler ek yapılarına ve dil seviyelerine göre tasnif edilmiştir. Sonuç bölümünde ise“-mA + iyelik eki + hâl eki”ve“-DIK/-AcAK+ iyelik eki + hâl eki”nin bağlandığı fiillerin özellikleri belirtilmiştir. Bu iki ek yapısının farklılıkları belirtilmiş ve Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için daha sistematik bir öğretim yöntemi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines and classifies Turkish verbs that take the nominalizing suffix“-mA”or the participial suffixes“-DIK / -AcAK,”followed by possessive and case suffixes, to facilitate their acquisition by learners of Turkish as a foreign language. The research focuses on identifying the general characteristics of verbs used with these suffix combinations and utilizing their semantic properties to enhance language instruction. The introduction provides an overview of verb characteristics, including modality, tense, person, and aspect, and introduces the concept of non-finite verbs. The first section examines the functions of these suffixes when attached to non-finite verbs, drawing on examples from the Turkish National Corpus. The study analyzes the semantic distinctions between the nominalizing suffix“-mA”and the participial suffixes“-DIK / -AcAK”and proposes a functional classification of these forms based on these distinctions. The second section investigates the use of“-mA”and“-DIK / -AcAK”combined with possessive and case suffixes in teaching Turkish as a foreign language. It briefly outlines the Turkish language curriculum for foreign learners and analyzes the learning outcomes related to the target structures (“-mA+ possessive suffix + case suffix”and“-DIK / -AcAK + possessive suffix + case suffix”) at the B1, B2, and C1 proficiency levels. The study then analyzes widely used textbooks for teaching Turkish as a foreign language, classifying examples based on their morphological structure and target proficiency level. The conclusion synthesizes the key characteristics of verbs that take the target suffix combinations and underscores the distinctions between the two structures. It then proposes a more systematic approach for teaching these forms to learners of Turkish as a foreign language.
Benzer Tezler
- Günlük gazetelerin dilinde eksiltili anlatımlar ve bunların ilköğretim Türkçe ders ve öğrenci çalışma kitaplarına yansıması
Narrative ellipsis in the language of daily newspapers and their reflections on the elemantary school Turkish student books and workbooks
AYHAN ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAHİR KAHRAMAN
- Ahmed-i Da'i Tıbb-ı Nebevi: İmla - fonetik - morfoloji - karşılaştırmalı metin, indeks ve sözlük, I. cilt
Başlık çevirisi yok
ÖNDER ÇAĞIRAN
Doktora
Türkçe
1992
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜRER GÜLSEVİN
- Dil bilgisi öğretiminde VARK Öğrenme Modelinin başarı, tutum ve kalıcı öğrenmeye etkisi
The effect of VARK Learning Model on achievement, attitude and permanent learning in grammar teaching
ALİ FERHAT ÖMEROĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİNER ONAN
- Türkçe ile korecenin karşılaştırmalı morfolojisi
A Comparative morphology of Turkic and Korean languages
HAN WOO CHOİ
Doktora
Türkçe
1989
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT TEKİN