Mimarlıkta kökensel anlamlar üzerine bir değerlendirme: Mikro-zemin anlatılarının yapı sökümü
An evaluation on primordial meanings in architecture: Deconstruction of micro-floor narratives
- Tez No: 924264
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SENEM KAYMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 312
Özet
Tez çalışması, göstergebilim, mimarlık bileşenleri ve mimari köken çalışmalarının kesişim noktasında, tarafsız yazıdan ilham alarak, mimarlığın sıfır derecesinde ilerleyen kökensel anlamları sorgulamaktadır. Kurgusal ve bütüncül bir anlam arayışından ziyade, anlamın toplumsal pratikler içinde nasıl kalıtsal kaldığına dair bir sorgulamayı mimarlık üzerinden sunmaktadır. Bu bağlamda da Roland Barthes'ın anlatı kodlarını, Rem Koolhaas'ın“Elements of Architecture (tr. Mimarlık Bileşenleri)”kitabında yer alan zemin bileşenine ait anlatılarla örtüştürmektedir. Tez çalışmasının amacı, mimarlığın kökensel anlamlarına ilişkin bir değerlendirmeye zemin anlatıları aracılığıyla ulaşmaktır. Yöntem olarak göstergebilim çalışmaları ve“sıfır derece”kavramı odağa alınmış ve Barthes'ın“S/Z”kitabında tartıştığı anlatı kodları, tez çalışmasında mimarlıktaki kökensel anlamları incelemek için işlevselleştirilmiştir. Bu kodlar“eylem kodu”,“yorum kodu”,“semantik kod”,“kültürel kod”ve“simgesel kod”olarak kategorize edilmiştir. Ardından Koolhaas'ın kitabı içerisinde yer alan mikro-zemin anlatılarının, farklı anlamsal düzeylerde işlerliğini ve sıfır derecedeki üretkenliğini gösterebilmek amacıyla Barthes'in 5 kodu aracılığıyla yapı sökümü yapılmıştır. Barthes'ın yöntemini, Koolhaas'ın kitabında incelenen bileşenlerden biri olan zemin bileşenine ait anlatıları yapı söküme uğratmak üzere uyarlamak, tezin önermesine, yani zaman içinde toplumsal üretkenlikle açığa çıkmış, yeniden değerlendirilmeye ve üretilmeye müsait mimarlıktaki kökensel anlamlara ulaşmayı sağlayacak bir köprü kurmaktadır. Bu yöntem aracılığıyla mimarlıktaki kökensel anlamlar olarak yorumlanabilecek üretici birimler ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen üretici birimler, mimarlıktaki kökensel anlamların toplumsal üretim yoluyla aktarımına aracılık ederek yoruma açan değerli bir anlayış yaratmaktadır. Sonuç olarak, Barthes'ın anlatı kodlarının bir mimari metnin yapı sökümünde kullanılması, mimari anlamın sosyal katılım yoluyla taşındığını ve dönüştüğünü ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Positioned at the intersection of architectural semiotics, architectural elements and architectural inheritance, this thesis inspired by zero degree writing, questions primordial meanings carried through social practices in architecture. Rather than a search for fictional and holistic meaning, it presents an inquiry into how meaning remains hereditary within social practices through architecture. To do this, it overlaps Roland Barthes's narrative codes with narratives of floor element found in Rem Koolhaas's book entitled“Elements of Architecture”. The aim of the research carried out in the thesis is to reach an assessment regarding zero degree cycles of primordial meanings of architecture in the micro-floor narratives in Koolhaas's book. As a method, semiotics studies and the concept of 'zero degree' were focused on, and the narrative codes discussed by Barthes in his book 'S/Z' are functionalised in the thesis study to examine the primordial meanings in architecture. These codes are categorized as 'action code', 'hermeneutic code', 'semantic code', 'cultural code' and 'symbolic code'. To demonstrate the functionality at different semantic levels and zero-degree productivity of the micro-floor narratives within the Koolhaas' book, a deconstruction was carried out using Barthes' 5 codes. Adapting Barthes's 5 narrative codes to deconstruct the floor narratives in the book establishes a bridge to the thesis statement which enables achievement of“primordial meanings of architecture”revealed by social productivity. Through this methodology, productive terms, which can be interpreted as primordial meanings of architecture are revealed. Productive terms open up the primordial meanings in architecture to interpretation by mediating their conveys through social production. The use of Roland Barthes' narrative codes in the deconstruction of an architectural text reveals that architectural meaning is carried through social participation.
Benzer Tezler
- Mimarlıkta fiziksel modeller, yapmanın olaysallığı
Physical models in architecture, phenomenality of making
ÇİĞDEM KÖSEOĞLU KAYHAN
Doktora
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN
- Tüteklikli konutun çözümlenmesine yönelik bir yaklaşım önerisi Sivas kırsalı örneği
A proposed approach to the analysis of the houses with lantern roofan example from rural areas of the province of Sivas
GÜLSÜN NAVRUZ BERK
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET UYSAL
- Zamanın ve mekânın genişlemiş alanında bir kültürteknik: paralel projeksiyon
A cultural technique in the expanded field of time and space: parallel projection
MELEK KILINÇ
Doktora
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TERCAN
- Mimarlıkta prekast yapı elemanlarının işlevsel, geometrik özellikleri ve taşıyıcı sistemle olan ilişkisi
The relationship between functional, geometric attributes of precast building elements and bearing systems in architecture
YUNUS DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkBeykent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERCAN ÖZENCİL YILDIRIM
- Material computability of becoming forms
Oluş halindeki biçimlerde malzemenin hesaplanabilirliği
ASLI AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU