Okul liderliğinin öğretmenlerin öğretim uygulamaları üzerindeki etkisi: Kolektif öğretmen kültürünün aracı rolü ve okul liderine duyulan güvenin düzenleyici rolü
The effect of school leadership on teachers' instructional practices: Mediating role of collective teacher culture and moderating role of trust in school leader
- Tez No: 924310
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL OKÇU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Bu çalışma, okul liderliğinin öğretmenlerin öğretim uygulamaları üzerindeki etkisini, kolektif öğretmen kültürünün aracı rolüne ve okul liderlerine duyulan güvenin düzenleyici rolüne odaklanarak incelemektedir. Sosyal Değişim Kuramını bir çerçeve olarak kullanan bu çalışma, okul liderliğinin Türkiye'deki resmi ortaokul ve resmi genel liselerde öğretim uygulamalarını nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Çalışma, değişkenlere ait ilişkileri araştırmak için beş hipotez formüle ve test etmektedir: Okul liderliği kolektif öğretmen kültürünü olumlu yönde etkilemektedir (H1); kolektif öğretmen kültürü öğretmen öğretim uygulamalarını olumlu yönde etkilemektedir (H2); kolektif öğretmen kültürü, okul liderliği ve öğretmenlerin öğretim uygulamaları arasındaki ilişkiye aracılık etmektedir (H3); okul liderlerine duyulan güven, okul liderliği ve kolektif öğretmen kültürü arasındaki ilişkiyi düzenlemektedir (H4); ve okul liderliğinin kolektif öğretmen kültürü aracılığıyla öğretim uygulamaları üzerindeki dolaylı etkisi, okul liderlerine duyulan güven tarafından düzenlenmektedir (H5). Türkiye'nin yedi bölgesinden 79 resmi ortaokul ve resmi genel liseden temsili bir örneklem seçmek için iki aşamalı bir küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya toplam 7 ilden 857 öğretmen dahil olmuştur. Veriler ölçekler kullanılarak toplanmış ve istatistiksel yazılım programı olan Mplus 8.11 kullanılarak Bayesci Çok Düzeyli Yapısal Eşitlik Modellemesi ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin okullar içinde kümelendiği verilerin iç içe geçmiş yapısı, çalışmanın okul düzeyindeki değişkenliği hesaba katmasına olanak sağlamıştır. Sonuçlar beş hipotezi de doğrulayarak, okul liderliğinin kolektif öğretmen kültürünü şekillendirmede ve öğretim uygulamalarını iyileştirmedeki rolünü vurgulamaktadır. Okul liderlerine duyulan güvenin, liderlik ve kolektif öğretmen kültürü arasındaki ilişkiyi ve liderliğin kolektif öğretmen kültürü aracılığıyla da öğretim uygulamaları üzerindeki dolaylı etkisini güçlendirdiği ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, öğretim faaliyetlerinin ve öğrenci çıktılarının niteliği artırmak için okul liderine duyulan güven ve kolektif öğretmen kültürünü teşvik etmenin önemli olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, okul liderlerinin güven inşa ederek, öğretmenler arasında iş birliğini ve ortak bir anlayışı teşvik ederek öğretmenlerin sınıf içi öğretim uygulamalarını dolaylı olarak nasıl etkilediğine dair değerli kanıtlar sunmaktadır. Ayrıca, araştırmanın eğitim politikaları, uygulamaları ve araştırmaları için önerileri bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the impact of school leadership on teachers' instructional practices, focusing on the mediating role of collective teacher culture and the moderating role of trust in school leaders. Using Social Exchange Theory as a framework, the study investigates how school leadership affects instructional practices in secondary and high schools in Türkiye. The study formulates and tests five hypotheses to investigate these relationships: School leadership positively affects collective teacher culture (H1); Collective teacher culture positively affects teachers' instructional practices (H2); Collective teacher culture mediates the relationship between school leadership and teacher instructional practices (H3); Trust in school leaders moderates the relationship between school leadership and collective teacher culture (H4); and The indirect effect of school leadership on instructional practices through collective teacher culture is moderated by trust in school leaders (H5). A two-stage cluster sampling method was used to select a representative sample from 79 public secondary schools and public general high schools from seven regions of Turkey. A total of 857 teachers from seven provinces participated in the study. Data were collected using scales and analyzed using Bayesian Multilevel Structural Equation Modeling in Mplus 8.11. The nested structure of the data, where teachers were clustered within schools, allowed the study to account for school-level variability. The results confirmed all five hypotheses, highlighting the role of school leadership in shaping collective teacher culture and improving instructional practices. Trust in school leaders was found to strengthen the relationship between leadership and teacher culture and the indirect effect of leadership on instructional practices through teacher culture. These findings underscore the importance of fostering trust, collaboration, and a harmonious teacher culture to improve teaching quality and student outcomes. This study provides valuable insight into how school leadership indirectly affects teachers' instructional practices by building trust and encouraging collaboration and mutual understanding among teachers. In addition, the study has implications for educational policies, practices, and research.
Benzer Tezler
- Okul liderliğinin öğretmenlerin öğretim uygulamaları üzerindeki etkisi: Öğretmen profesyonel iş birliği ve öğretmen özyeterliğinin aracı rolü (TALIS 2018 örneği)
The impact of school leadership on teachers' teaching practices: The mediatory role of teacher-professional collaboration and teacher self-efficacy (Evidence from TALIS 2018)
SADULLAH GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN BAŞ
- Sosyal adalet liderliğinin öğretmenlerin vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi: Akademik iyimserliğin aracılık rolü
The effect of social justice leadership on teachers' citizenship behavior: The mediating role of academic optimism
BANU KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT POLATCAN
- Babacan okul liderliği ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki: Güç mesafesinin düzenleyici rolü
The relationship between paternalistic school leadership and teachers' citizenship behaviors: The moderator role of power distance
EDA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT POLATCAN
- Kültürel zekâ düzeyi ile kültürel çeşitlilik uygulamaları arasındaki ilişkide sosyal adalet liderliğinin aracılık rolü
The mediating role of social justice leadership in the relationship between cultural intelligence level and cultural diversity practice
BAHAR YÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEDİM ÖZDEMİR
- Okul müdürlerinin teknoloji liderlik becerilerinin yetkinliğe dayalı iş performanslarına etkisi
The impact of school principals' technology leadership skills on their competency-based job performance
TUGBA ÖGÜCÜ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTAÇ GÖĞÜŞ