Cumhuriyet dönemi romanlarındaki edatların eşdizimliliği
Collacations of prepositions in Republican novels
- Tez No: 924621
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEÇİL HİRİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Samsun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Söz dizimi içinde tek başlarına kullanılmayıp eklendikleri sözcük veya sözcük gruplarıyla cümleye farklı anlamlar katan görevli sözcüklere, yapısal bağ kuran bağımlı biçimbirimlere edat denilmektedir. Yalnız olduklarında anlamları olmayan edatların bir başka sözcüklerle bir araya geldiklerinde cümlenin anlamını destekleme görevleri vardır. Tıpkı edatlar gibi sözcükler de bir bağlam içerisinde gelişigüzel sıralanmamaktadır. Bazı sözcüklerin birbirleriyle daha sık kullanıldığı görülmektedir. En az iki sözcüğün oluşturduğu birliktelik ya da kullanım sıklığı eşdizimsel yapıları ortaya çıkarmıştır. Bu yapılar, sözcüklerin“anlamlı”birliktelikleridir. Edatlar da birliktelik oluşturduğu sözcük gruplarıyla anlamlı hâle geldiğine göre edatların eşdizimsel yapıları incelendiğinde ne gibi sonuçlar ortaya çıkacaktır? Edatlarında eklendiği sözcüklerin bir sistematiği var mıdır? sorularına cevap aranacaktır. Böylece edatların diğer sözcüklerle kullanım sıklığının araştırılması, eşdizim konusunda yeni bilgilere ışık tutacaktır. Bu çalışmada belirlenen Yaban, Saatleri Ayarlama Enstitüsü ve Sinekli Bakkal romanlarında yer verilen ait, beri, dair, dek, dolayı, evvel, gibi, göre, için, ile, ilişkin, itibaren, kadar, karşın, nazaran, ötürü, rağmen, taraf, üzere, yana edatları taranmıştır. Edatların sözcük/sözcük gruplarıyla ve bu sözcük gruplarına eklenen eklerle oluşturduğu birliktelik sıklık temelli yaklaşıma göre incelenmiştir. Erişilen bulgular eşdizimsel açıdan yorumlanıp değerlendirilmiştir. Edatların hangi sözcük ya da sözcük gruplarıyla birliktelik oluşturmaya eğilimli olduğu saptanmıştır. Tespit edilen veriler sınıflandırıp genel görünüm tablo ile ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Ulaşılan bilgiler neticesinde edatların hangi sözcük ya da sözcük grubuyla birliktelik oluşturmaya eğilimli olduğu sonuca bağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Functional words that are not used alone in the syntax but add different meanings to the sentence with the words or word groups they are added to, as well as dependent morphemes that establish structural connections, are called prepositions. Prepositions, which have no meaning when they are alone, have the task of supporting the meaning of the sentence when they are combined with other words. Just like prepositions, words are not randomly arranged in a context. It is seen that some words are used more frequently than others. The association or frequency of use of at least two words has revealed collocational structures. These structures are the“meaningful”associations of words. Since prepositions also become meaningful with the word groups they form together, what kind of results will emerge when the collocational structures of prepositions are examined? Is there a systematic for the words they are added to? The questions will be answered. In this study, the prepositions ait, beri, dair, dek, dolayı, evvel, gibi, göre, için, ile, ilişkin, itibaren, kadar, karşın, nazaran, ötürü, rağmen, taraf, üzere, yana will be scanned in the novels Yaban, Sinekli Bakkal, Saatleri Ayarlama Enstitüsü. The associations of the prepositions words or word groups along with the prefixes added to these groups will be examined according to the frequency-based approach. The findings obtained will be interpreted and evaluated in terms of collocation. We will determine which words or word groups the prepositions tend to form associations with. The data determined will be classified and an attempt will be made to present the general appearance in a table. The information obtained will be concluded.
Benzer Tezler
- Writing ?the other?: A comparative analysis of the narrative representations of Kurdishness in late and early republican novels
Öteki?ni yazmak: Geç ve erken dönem cumhuriyet romanlarında Kürtlüğün edebi temsillerinin karşılaştırmalı analizi
NEŞE CEREN ARSEVEN
- Metin, imaj, ideoloji: Erken Cumhuriyet Dönemi Türk romanında dinsel tipolojiler (1923-1938)
Text, image, ideology: religious typologies in the Early Republican Turkish novel (1923-1938)
MEHMET RAGIP ETE
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KANTER
- Safiye Erol'un romanlarındaki kadınların Simone De Beauvoir'ın feminist teorisine göre incelenmesi
Investigation of women in Safiye Erol's novels according to Simone De Beauvoir'ın feminist theory
PINAR DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİLEM TERCÜMAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında din eğitimine bakış(Halide Edip Adıvar örneği)
Perceptions regarding religious education in turkish literature during republican period (The example of Halide Edip Adıvar)
ALİ ÖNCÜ
- Faik Baysal'ın romanlarında şahıslar dünyası
The world of person in the novels of Faik Baysal
ŞENGÜL CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSEMİN HAZER
