Osmanlı astronomisinde ay ve güneş tutulmaları ve değerlendirilmesi
Lunar and solar eclipses and their evaluation in Ottoman astronomy
- Tez No: 924657
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CENGİZ ÇUHADAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Felsefe, Astronomy and Space Sciences, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Tezimizde Osmanlı astronomisinde ön plana çıkmış mütefekkirlerin eserlerinde Güneş ve Ay tutulmaları hakkında vermiş oldukları bilgileri analiz ederek değerlendirmeye çalışılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde tezin amacı, kapsamı, sınırlılıkları ve yöntemi. ikinci bölümde, incelenen eserlerin daha iyi anlaşılması için tutulmaların tarih boyunca nasıl değerlendirildiği, bilimsel faaliyetler çerçevesinde açıklamaları ve kayıt altına alınmış tarihi tutulmalar, üçüncü bölümde ise Yer merkezli evren modelini baz alan düşünürlerin eserlerindeki tutulma verileri incelenerek gerekli olan bilgiler aktarılmıştır. Dördüncü bölümde Osmanlı astronomisinde Güneş merkezli evren modeline göre yazılmış eserlerdeki tutulma verilerini analiz edilmiştir. Osmanlı astronomisinde en erken bulabildiğimiz eser Ahmed-i Da'i'nin Terceme-i Si Fasl kitabı olup son eser ise Tüccarzâde İbrahim Hilmî (Çığıraçan)'ın Yeni Kozmografya Dersleri eseridir. Tezimiz, Osmanlı astronomisini genel olarak ifade edebilecek 11 eserden oluşmaktadır. Müelliflerin, eserleri içerisinde Güneş ve Ay tutulmaları hakkında vermiş oldukları astronomik ve astrolojik bilgiler analiz ederek incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In our thesis, we tried to analyze and evaluate the information about solar and lunar eclipses in the works of thinkers who came to the forefront in Ottoman astronomy. In the introduction, we explained the purpose, scope, limitations and method of our thesis. In the second chapter, in order to better understand the works we examined, we touched on how eclipses have been evaluated throughout history, their explanations within the framework of scientific activities and recorded historical eclipses. In the third chapter, we analyzed the eclipse data in the works of thinkers based on the Earth-centered universe model. In the fourth chapter, we analyzed the eclipse data in the works written according to the Sun-centered universe model in Ottoman astronomy. The earliest work we can find in Ottoman astronomy is Ahmad-i Da'i's Terceme-i Si Fasl and the latest work is Tüccarzâde İbrahim Hilmî (Çığıraçan)'s Yeni Kozmografya Dersleri. Our thesis consists of 11 works that can express Ottoman astronomy in general. The astronomical and astrological information about solar and lunar eclipses given by the authors in their works were analyzed and examined.
Benzer Tezler
- Osmanlı astronomisinde tutulma hesapları ve gözlem (1800-1922)
Eclipse calculations and observation in Ottoman astronomy (1800-1922)
SOLMAZ CEREN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAYE DANIŞAN
- XVI. yüzyıl Osmanlı minyatürlerinde astronomi, kozmoloji ve astroloji
Astronomy, cosmology and astrology on Ottoman miniatures in XVI. century
SALİHA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDDIK ÇALIK
- İslam astronomisinde yenilikçi Merkür modelleri: Ali Kuşçu örneği
Analysis of innovative Mercury models in İslamic astronomy: Ali al-Qushji sample
MERVE MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Astronomi ve Uzay BilimleriFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KAÇAR
- Seçilmiş Osmanlı minyatürlerinde gök cisimlerinin incelenmesi ve yeni minyatür tasarımları
Examination of celestial bodies in selected Ottoman miniatures and new miniatures desings
ZÜLAL ÇİZMECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. FİLİZ ADIGÜZEL
- On altıncı yüzyıl Osmanlı astronomisi ve Memluk etkisi
16th century Ottoman astronomy and the Mamluk influence
TAHA YASİN ARSLAN
Doktora
Türkçe
2015
Bilim ve Teknolojiİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEZA GÜNERGUN