Çağdaş Türk resmine görsel okuryazarlık bağlamında yöntembilimsel bir yaklaşım
A methodological approach to contemporary Turkish painting in the context of visual literacy
- Tez No: 924705
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA IŞIK
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Görsel Okuryazarlık, Yöntembilimsel Model, Göstergebilim, Visual Literacy, Methodological Model, Semiotics
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Çağımızın teknolojik gelişmeleriyle hızla ilerleyen görsel verilerin üretilmesi ve sosyolojik boyutun her kesimine yayılması sonucu oluşan görsel dil hem eğitim ve hem de sanat tasarım alanında da görsel okuryazarlık önemli bir alan olarak kendini göstermektedir. Bununla birlikte, görsel okuryazarlık alanının gelişmesi sanat eserlerinin çözümünde daha anlaşılır ve betimlenebilir bir nitelik kazanmasına yardımcı olması açısından önemli katkılar sağlamaktadır. Eserin üzerinde yapılandığı temanın içeriğinde sanatçının iletmek istediği duygu, düşünce ve konuların bir metin halinde aktarılmasına yönelik uyguladığı yöntemler ve modeller, herkes için geçerli etkin bir öğrenme aynı zamanda anlatım süreci yaratmaktadır. Görsel okuryazarlık için hazırlanan metin hazırlama modüllerinde esere karşı izleyicinin yaklaşım biçimini ve bakış açısını güçlendirmesi sanat eserlerinin farklı bakış boyutlarda anlaşılabilmesini sağlayacaktır. Görsel okuryazarlığın gelişmesi için uygulanan eser metni hazırlama modelleri, öncelikle imgeye yönelik detaylı bir inceleme oluşturmaktadır. Sanatçının yarattığı eser içindeki imgenin sosyolojik boyutlarının yanında duygu ve düşünme dünyasını metin haline getiren görsel okuryazar, resmin temasında mevcut imgeler arası ilişkileri bir anlatıma taşır. Tez konusu belirlenirken, bu bakış açısında yapılmış bir çalışma olmadığı görülmüştür. Öncelikle literatür araştırması yapılmış sonrasında bu konuda çalışan akademisyenlerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Konunun anlaşılması için Çağdaş Türk Resminde önemli bir yere sahip olan Fikret Otyam'ın eserleri analiz edilmiş ve aynı yöntem ile 2000 sonrası akademisyenlerinden Serkan İlden, Mustafa Diğler, Fatih Başbuğ, Erol Kılıç, Lütfi Kaplanoğlu ve Alaybey Karoğlunun resimleri analiz edilmiştir. Eser metnini güçlendirmek için çok yönlü disiplinlerden yararlanan yöntembilimsel modelleri kullanmak daha uygun bir yaklaşım biçimine ihtiyaç vardır. Tez araştırma konusu içinde geliştirilen modeller içinde üç farklı yöntem öne sürülmüştür. Bu modellerden birincisi: Gözlem, imgeler arası bağlam oluşturma, analiz ve yorumlama yöntemidir. İkinci model, çoklu bakış açısı ve görüş alıntılama yöntemi, üçüncü model ise yönlendirici soru hazırlama modeli üzerine geliştirilmiştir. Eser metin anlatımları yapılırken her izleyicinin anlayabileceği, yorumlayabileceği ve kendi metnini oluşturabileceği şekilde bir yapı oluşturabilecektir. Göstergebilim ve birçok alanda sanat eserinin değerlendirilebilmesi ancak bu alanda uzman kişilerce yapılabilecekken, çalışmamızda önerdiğimiz modelle her izleyici esere baktığında bir yorum yapabilecektir. İzleyicilerin bir eseri anlama ve betimleme yapılabilmesini sağlamak toplumun her kesiminden herhangi bir insanın eserleri estetik bir haz duygusuyla yorumlayabileceği ve anlatım yapabileceği öne sürülerek kolay ve anlaşılır bir dilde öğrenim modeli sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
With the rapid advancement of technological developments in our era, the production of visual data and its widespread dissemination across all sociological dimensions have made visual language a significant field in both education and art design. Furthermore, the development of visual literacy contributes significantly to the interpretation of artworks, making them more comprehensible and describable. The methods and models applied in conveying the emotions, thoughts, and themes that the artist intends to express in a textual form create an effective learning and narration process for everyone. In the text preparation modules designed for visual literacy, strengthening the viewer's approach and perspective toward the artwork ensures that artworks can be understood from various viewpoints. The models used in the preparation of artwork texts for the development of visual literacy primarily focus on a detailed examination of the image. A visually literate individual, who transforms the sociological dimensions, emotions, and thought world within the artist's work into text, narrates the relationships between the existing images in the painting's theme. During the determination of the thesis topic, it was observed that no study had been conducted from this perspective. Initially, a literature review was carried out, followed by interviews with academicians working in this field. To enhance the understanding of the subject, the works of Fikret Otyam, a prominent figure in Contemporary Turkish Painting, were analyzed. Using the same method, paintings by post-2000 academicians Serkan İlden, Mustafa Diğler, Fatih Başbuğ, Erol Kılıç, Lütfi Kaplanoğlu, and Alaybey Karoğlu were also analyzed. To strengthen artwork texts, there is a need for methodological models that utilize multidisciplinary approaches. Three different methods have been proposed within the research topic of the thesis. The first model is the method of observation, creating inter-image context, analysis, and interpretation. The second model is the multi-perspective approach and citation method, while the third model is based on the development of a guiding question approach. When constructing artwork narratives, a structure will be developed that allows every viewer to understand, interpret, and generate their own text. While the evaluation of artworks through semiotics and other disciplines is typically conducted by experts, the proposed model in this study enables every viewer to interpret an artwork. It is asserted that allowing viewers to comprehend and describe an artwork will enable individuals from all segments of society to engage with artworks aesthetically, deriving a sense of pleasure and making their own interpretations. Thus, a simple and comprehensible learning model has been presented.
Benzer Tezler
- Kültürel bir öge olarak düğün ve çağdaş Türk resmine yansıması
Wedding as a cultural and contemporary Turkish official task force to reflection
ZÜHAL BAŞBUĞ
- Çağdaş Türk resminde kent imgesinin göstergebilim açısından incelenmesi
An examination of the urban image in contemporary Turkish painting from the perspective of semiotics
NURSUN HAFIZOĞLU
- Çağdaş resim sanatında kuram (düşünce boyutu) ve Türk resim sanatına yansıması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
HALİL AKDENİZ
- Feyhaman Duran ve koleksiyonu hatlarının çağdaş Türk resmine yansımaları
The reflections of Feyhaman Duran and his collection of calligraphs upon th emodern Turkish painting
FATİH ELCİL
- Resim sanatında at imgesinin sembolik ifadesi ve çağdaş Türk resmine yansıması
The symbol and the symbolic meaning of the horse as a visual expression
VEYSEL BATU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiResim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÖKTEPE