Bazı antiviral ilaçların farmasötik dozaj şekillerinden ve plazmadan sıvı kromatografisi ile nicel analizleri
Quantitative analysis of some antiviral drugs from pharmaceutical dosage forms and plasma by liquid chromatography
- Tez No: 924925
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİRHAN NEMUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Eczacılık ve Farmakoloji, Kimya, Science and Technology, Pharmacy and Pharmacology, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Analitik Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Analitik Kimya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Antiviral ilaçlar, insan sağlığını tehdit eden viral enfeksiyonların tedavisinde hayati öneme sahiptir. Bu ilaçların geliştirilmesi ve kullanıma sunulması sürecinde, kalite kontrol analizlerinin büyük bir titizlikle yapılması gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, antiviral ilaçların analizine yönelik farmasötik dozaj şekillerinden ve plazma örneklerinden analizleri için iki farklı yöntem geliştirilmiştir. İlk olarak, altı antiviral ilacın (emtrisitabin, entekavir, favipiravir, gansiklovir, valasiklovir ve valgansiklovir) eş zamanlı olarak tayin edilmesi için yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC) yöntemi geliştirilmiştir. Geliştirilen HPLC yöntemi, 50 mM fosfat tamponu (pH 4): asetonitril (90:10, h/h) hareketli fazı kullanılarak Exsil™ Mono 100 C18 kolonunda, 0.5 mL/dakika akış hızı ile gerçekleştirilmiştir. UV dedeksiyonu 215 nm'de yapılmıştır. Yöntem, Uluslararası Uyumlaştırma Konseyi (ICH) Q2(R2) kılavuzlarına göre valide edilmiş ve yöntemin doğrusal (R²>0.9938), hassas, kesin (0.99) bulunmuştur. LOD değerleri 2 - 48 ng/mL arasında değişirken, LOQ değerleri 10 - 1.45 ng/mL arasında bulunmuştur. Gün içi ve günler arası kesinlik ve doğruluk değerleri %15'ten düşük bulunmuştur. Ayrıca, yöntemin küçük değişimlere karşı kararlı olduğu sağlamlık çalışması ile gösterilmiştir. Geliştirilen SPME-LC-MS/MS yöntemi, hasta örneklerinde başarıyla uygulanmıştır. Sonuç olarak, bu tez çalışmasında geliştirilen her iki yöntem de antiviral ilaç analizlerinde güvenilir ve etkili sonuçlar sunmaktadır. Geliştirilen bu yöntemlerin, antiviral ilaçların kalitesinin kontrolünde ve tedavi süreçlerinin izlenmesinde önemli bir rol oynayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Antiviral drugs are crucial in the treatment of viral infections that pose a threat to human health. During the development and implementation of these drugs, quality control analyses must be carried out with great care. In this thesis, two different methods were developed for the analysis of antiviral drugs from pharmaceutical dosage forms and plasma samples. First, a high-performance liquid chromatography (HPLC) method was developed for the simultaneous determination of six antiviral drugs (emtricitabine, entecavir, favipiravir, ganciclovir, valacyclovir, and valganciclovir). The developed HPLC method was performed using a 50 mM phosphate buffer (pH 4): acetonitrile (90:10, v/v) mobile phase on an Exsil™ Mono 100 C18 column at a flow rate of 0.5 mL/minute. UV detection was performed at 215 nm. The method was validated according to the International Council for Harmonisation (ICH) Q2(R2) guidelines and was found to be linear (R²>0.9938), sensitive, precise (RSD < 1.97%), accurate (bias < 1.34%), and robust. Furthermore, the method was shown to be successful in terms of its environmental impact (AGREE score: 0.79), practicality (BAGI index: 85), and sustainability (whiteness value: 74.7). Finally, the developed method was applied to commercial preparations and the results obtained were shown to be in agreement with the label content. Secondly, a Solid Phase Microextraction (SPME) coupled with Liquid Chromatography Tandem Mass Spectrometry (LC-MS/MS) method was developed for the analysis of nine antiviral drugs (acyclovir, emtricitabine, entecavir, ganciclovir, lamivudine, lopinavir, oseltamivir, valacyclovir and valganciclovir) from plasma. The LC-MS/MS method was performed using a C8 column with a gradient elution of water and acetonitrile mobile phases containing 0.1 % formic acid. The mobile phase flow rate was set at 0.35 mL/minute and the column oven temperature was set to 40°C. The SPME-LC-MS/MS method was validated according to the ICH 10M guideline. The developed method was found to be linear (R²>0.99) in the range of 5-1000 ng/mL. The LOD values ranged from 2 to 48 ng/mL, while the LOQ values ranged from 10 to 1.45 ng/mL. Intra-day and inter-day precision and accuracy values were found to be less than 15%. In addition, the robustness study showed that the method was stable against small changes. The developed SPME-LC-MS/MS method was successfully applied to patient samples. In conclusion, both methods developed in this thesis provide reliable and effective results in the analysis of antiviral drugs. It is believed that these developed methods will play an important role in the quality control of antiviral drugs and in the monitoring of treatment processes.
Benzer Tezler
- Yeni nesil HILIC kolon kullanılarak bazı antiviral ilaçların farmasötik dozaj şekillerinden sıvı kromatografisi ile analizi
Liquid chromatographic analysis of some antiviral drugs by using new generation HILIC columns from their pharmaceutical dosage forms
CEM ERKMEN
- Bazı antiviral ve antineoplastik ilaç etken maddelerinin DNA ile etkileşimi ve elektrokimyasal analizleri
Interaction between DNA and some antiviral, antineoplastic drugs and their electrochemical analyses
BURCU DOĞAN TOPAL
Doktora
Türkçe
2011
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiAnalitik Kimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL AYŞIL ÖZKAN
- Biomedical application of an enzymatically synthesized biopolyester
Enzimatik olarak sentezlenmiş bir biyopoliesterin biyomedikal uygulaması
ŞENOL BEYAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATOŞ YÜKSEL GÜVENİLİR
- Yeni tiyazolidinon ve spirotiyazolidinon türevleri üzerinde çalışmalar
Studies on new thiazolidinone and spirothiazolidinone derivatives
SERPİL TİRYAKİOĞLU
- Bazı yeni heterosiklik yapı taşıyan bileşiklerin sentezi, yapılarının aydınlatılması ve biyolojik etkilerinin araştırılması
Bazı yeni heterosiklik yapı taşıyan bileşiklerin sentezi, yapılarının aydınlatılması ve biyolojik etkilerinin araştırılması
ÖZDEN TARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eczacılık ve FarmakolojiMersin ÜniversitesiFarmasötik Kimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZTEKİN ALGÜL