Fıstık yetiştiriciliği yapılan arazilerde fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak kalitesinin SMAF yöntemi ile belirlenmesi
Determination of physical, chemical and biological soil quality by SMAF method in pistachio vera cultivation areas
- Tez No: 924996
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MESUT BUDAK, DOÇ. DR. BEHCET İNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Siirt'te fıstık yetiştiriciliği yapılan alanlarda toprak kalitesinin belirlenmesi, hem sürdürülebilir tarım uygulamalarının planlanması hem de ürün verimliliği ve kalite artışının sağlanması açısından kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, hazırlanan bu tez çalışması kapsamında, Siirt il Merkezinde fıstık yetiştiriciliği yapılan arazilerde fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak kalitesinin SMAF (Soil Management Assessment Framework; Toprak Yönetimi Değerlendirme Çerçevesi) yöntemi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için 115 farklı fıstık bahçesinden 0-20 cm derinlikten toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri belirlenmiştir. Daha sonra doğrusal ve doğrusal olmayan skorlama yöntemi ile her gösterge skorlanmıştır. Skorlanan göstergeler kullanılarak fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak kalite indeksleri hesaplanmıştır. Ayrıca bu 3 indeks verisi göz önünde bulundurularak çalışma alanının toprak kalite indekside belirlenmiştir. Bu kalite indekslerine ilaveten Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi ile ağırlıklandırılmış gösterge skorları ve kalite indeksleri de geliştirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Fıstık yetiştiriciliği yapılan alanlarda fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak kalite skorlarının sırası ile 0,46 – 0,86 (ort. 0,66), 0,46 – 0,95 (ort. 0,73) ve 0,09 – 0,56 (ort. 0,30) arasında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Ağırlıksız Toprak Kalite İndeksi (TKİ)'nin 0,42 – 0,71 (ort 0,56) ve ağırlıklı Toprak Kalite İndeksinin (TKİ-AHP) ise 0,38 -0,73 (ort. 0,58) arasında değiştiği gözlemlenmiştir. TKİ-AHP skorlarına göre çalışma alanındaki arazilerin %1,7'si çok düşük, %27'si düşük, %69'u orta ve %2,3'ü ise yüksek bir kalite indeksine sahiptir. Çalışma alanında TKİ'nin bu kadar düşük olmasının en büyük nedeni aşırı toprak işleme, düşük nem içeriği ve organik madde içeriğinden kaynaklanan düşük biyolojik kalitedir. Zira AHP ile yapılan değerlendirmeye göre çalışma alanının % 88'i çok düşük, % 10'u düşük ve % 2'si ise orta derecede biyolojik toprak kalite indeksine sahiptir.
Özet (Çeviri)
Determining soil quality in pistachio cultivation areas of Siirt is of critical importance for planning sustainable agricultural practices and enhancing both yield and product quality. In this context, the primary aim of this thesis study is to determine the physical, chemical, and biological soil quality of pistachio cultivation areas in Siirt province using the Soil Management Assessment Framework (SMAF) method. For this purpose, soil samples were collected from 115 different pistachio orchards at a depth of 0-20 cm. The physical, chemical, and biological properties of these soil samples were analyzed. Subsequently, each indicator was scored using linear and nonlinear scoring methods. Based on the scored indicators, physical, chemical, and biological soil quality indices were calculated. Additionally, considering these three indices, the overall soil quality index of the study area was determined. Furthermore, weighted indicator scores and quality indices were developed using the Analytical Hierarchy Process (AHP) method. The evaluations revealed that the physical, chemical, and biological soil quality scores in pistachio cultivation areas ranged from 0,46 to 0,86 (avg. 0,66), 0,46 to 0,95 (avg. 0,73), and 0,09 to 0,56 (avg. 0,30), respectively. It was observed that the Unweighted Soil Quality Index (SQI) ranged from 0,42 to 0,71 (avg. 0,56), while the Weighted Soil Quality Index (SQI-AHP) ranged from 0,38 to 0,73 (avg. 0,58). According to SQI-AHP scores, 1,7% of the study area had a very low-quality index, 27% had a low-quality index, 69% had a medium-quality index, and 2,3% had a high-quality index. The primary reason for the low SQI in the study area is attributed to the low biological soil quality index caused by excessive soil tillage, low moisture content, and low organic matter content. Specifically, 88% of the study area had a very low biological soil quality index, 10% had a low index, and 2% had a medium index.
Benzer Tezler
- Bergama Kozak yaylasında fıstık çamı yetiştiriciliği yapan tarım işletmelerinin ekonomik analizi
Başlık çevirisi yok
ŞEHNAZ DURAN
- Siirt fıstığında verimi etkileyen bazı faktörler konusunda yetiştiricilerin uygulamaları
Breeders practices on some factors affecting yield in Siirtpistachio
ABDULLAH AKBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatSiirt ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KORAY ÖZRENK
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN DOĞAN
- Çam fidelerinde görülen çökerten hastalığının etmenleri ve kimyasal yolla önlenmeleri
Başlık çevirisi yok
NURGÜL VURAL
- Adana ili, Osmaniye ilçesinde yerfıstığı yetiştiriciliği ile ilgili üretici sorunları
Başlık çevirisi yok
FAHRİ KURTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR GÜRGEN
- Siirt fıstığında (Pistacia vera L.) periyodisite mekanizmasının moleküler ve fitokimyasal seviyede incelenmesi
Investigation of the alternate bearing mechanism in the Siirt (Pistacia vera L.) at molecular and phytochemical levels
AYŞE ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyokimyaSiirt ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEHCET İNAL
DOÇ. DR. BURCU TUNCER