Osmanlı Devleti'nde kanunlaştırma sürecinde Şeyhülislam Ebussuûd Efendi'nin rolü ve Maʻrûzât-ı Ebussuûd Efendi'nin incelenmesi
The role of Sheikhulislam Ebussuud Efendi in the process of legalization in the Ottoman Empire and the examination of Ma'rûzât-i Ebussuud Efendi
- Tez No: 925538
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH DURMUŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 304
Özet
Bu çalışma, XVI. yüzyılın ortalarındaki hukuki düzenlemelerden hareketle Ebussuûd Efendi'nin Osmanlı Devleti'nde kanunlaştırma sürecindeki rolünü ele almaktadır. Özellikle Rumeli kazaskeri ve şeyhülislam olarak görev yaptığı dönemde Osmanlı hukuk sistemine önemli katkılar sunmuştur. Osmanlı Hukukunda içtihat hukukundan kanun hukukuna geçiş süreci Ebussuûd Efendi'nin hukuki yaklaşımları ve çabalarıyla hız kazanmıştır. Dönemin ihtilaflı hukuk konuları kanun niteliğindeki düzenlemelerle çözülmüş, mezhep içi ve mezhepler arası tercihler kullanılarak uygulamadaki birçok sıkıntı giderilmiştir. Ebussuûd Efendi'nin öne çıkan başarılarından biri, Budin Kanunnamesi'nin mukaddimesindeki fetvalarıyla örfi arazi hukuku esaslarını şerî bir çerçevede birleştirmesi ve Maʻrûzât'taki fetvalarıyla şer'î hukuku kanuni düzen içinde yerleştirmesidir. Ebussuûd Efendi'nin padişaha arz ettiği meseleler ve tercihleri, bu çalışmanın odak noktalarından birini oluşturmaktadır. Bu süreçteki en değerli eserlerinden biri olan Maʻrûzât, Hanefî mezhebinin esahh-ı akvâl prensibine dayanarak hazırlanmış ve mezhep içi ve mezhepler arası tercihlerle şer'i meselelerin çözümlenmesine katkı sağlamıştır. Ebussuûd Efendi'nin derin fıkhi anlayışı, geniş hukuki bilgi birikimi ve sosyal ihtiyaçlara duyarlılığı Osmanlı hukukunun şekillenmesinde etkili olmasını sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the role of Ebussuûd Efendi in the codification process of the Ottoman Empire during the mid-16th century through legal regulations. Particularly during his tenure as the Rumeli Kazasker and Sheikh al-Islam, he made significant contributions to the Ottoman legal system. The transition from customary Islamic jurisprudence (ijtihad) to codified law in Ottoman legal practice gained momentum through Ebussuûd Efendi's legal approaches and efforts. Legal disputes of the period were resolved through codification efforts, and many practical issues were addressed by utilizing intra-sect and inter-sect preferences. One of Ebussuûd Efendi's notable achievements was his integration of customary land law principles into a sharia framework through his fatwas in the preamble of the Budin Kanunnamesi and his alignment of sharia law with statutory regulations through his fatwas in Maʻrûzât. The issues and preferences presented by Ebussuûd Efendi to the Sultan constitute one of the main focal points of this study. One of his most valuable works in this process, Maʻrûzât, was prepared based on the esahh-ı akvâl principle of the Hanafi school of thought and contributed to resolving sharia-related issues through intra-sect and inter-sect preferences. Ebussuûd Efendi's profound understanding of jurisprudence, extensive legal knowledge, and sensitivity to social needs played a crucial role in shaping Ottoman law.
Benzer Tezler
- Osmanlı modernleşmesinde kadın ve suç
Women and crime during the Ottoman modernisation
MELİKE KARABACAK
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ
- Cumhuriyete geçiş dönemi değişim sürecinde evlilik kurumu açısından dinin ve hukukun rolü
The role of religion and law in aspect of marriage association in the changing procces in transition to republıc period
SEMA ŞARTEPE
- Osmanlı'da modern sosyal kontrolün doğuşu: Resepsiyon sürecinde ceza kanunnamelerinin Foucaultiyen bir analizi (1839-1858)
The birth of modern social control in the Ottoman Empire: A Foucauldian analysis of the penal codes during the process of legal reception, 1839-1858
UĞUR DİNÇ
- Ahmet Cevdet Paşa Ve İslam hukukuna katkıları (Risâletü'l-Vefâ örneği)
Ahmet Cevdet Pasha and His Contributions into The Islamic Law (The case of Risaletu'l-vefa)
İSMAİL HAKKI BAHADIR