Etkileşimlilik (İnteraktivite) kavramı bağlamında 1980 sonrası Türkiye'de 'Katılımcı performans sanatı'
'Participatory performance art' in Turkey after 1980 in the context of the concept of interactivity
- Tez No: 925551
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM ARDA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Sahne ve Görüntü Sanatları, Sanat Tarihi, Fine Arts, Performing and Visual Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Sanat, Performans Sanatı, Deneyim, Etkileşimlilik, İzleyici, Art, Performance Art, Experience, Interactivity, Audience
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
20. yüzyıl öncesinin anlayışı olan“Klasik Sanat”anlayışı, izleyiciyi pasif bir konumda tutmuştur. Bu anlayışta izleyici, tüketicidir ve sanat eserinin oluşturulma sürecine bir katkısı yoktur. Bu anlayışa karşı çıkan“Avangart Sanat”oluşumları ise, izleyicinin de yapıta dahil olması gerekliliğini savunmuştur. Böylelikle izleyici, tüketici olduğu konumdan katılımcı konumuna evrilmiştir.“Dadaizm”ile sanat demokratikleştirilmiş, eser ve izleyici arasındaki duvar ortadan kalkmıştır.“Happening”ve“Fluxus”gibi performans sanatı örnekleriyle beraber,“izleyici-odaklı katılımcı sanat”pratikleri üretilmeye başlanmıştır. Sanat, artık toplumla sosyalleşme aracı olmuş ve öne çıkan şeyin artık deneyim olduğu gözlemlenmeye başlanmıştır. İzleyici ve sanatçının“An”ı (anıyı) beraber yaratıp aynı anda deneyimlemeleri ve etkileşime geçmeleri söz konusudur.“Performans Sanatı”,“Etkileşimlilik”kavramını referans alan“karşılıklılık”kavramı gibi zamana-insana-mekâna bağlı ve izleyicisinden yana bir anlam üreterek, sanatçısı tarafından galeriden çıkartılan sanatı, kamusal alana taşımış ve izleyiciyi dönüştürmüştür; sanattaki etkileşim artmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de 1980 yılından başlayıp günümüze kadar gerçekleştirilmiş olan katılımcı performansların izleyici etkileşimi bağlamında elde ettikleri deneyim ve elde edilen deneyimlerin izleyicilerin etken veya edilgen durumları betimlenmiştir. Bu çalışma kapsamında hem görsel hem işitsel sanat formu olan performans sanatının, iletişim bilimleri çatısı altında incelenmesi, bu çalışmanın özgün değerini ortaya koymaktadır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmada, örneklem olarak seçilen performansların biçimi ve sanatçısının izlediği yol, etkileşimlilik kavramı özelinde incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The pre-20th-century concept of“Classical Art”positioned the viewer in a passive role. Within this framework, the viewer was merely a consumer with no contribution to the creation process of the artwork. In opposition to this notion,“Avant-Garde Art”movements advocated for the necessity of involving the audience in the artwork. Consequently, the viewer transitioned from a consumer to a participant. With“Dadaism,”art was democratized, breaking down the barrier between the artwork and the audience. Examples of performance art such as“Happening”and“Fluxus”introduced“audience-centered participatory art”practices. Art thus became a means of social engagement within society, and experience emerged as a key focus. The simultaneity of creation and experience between the audience and the artist became central, leading to direct interaction.“Performance Art,”referencing the concept of“interactivity”and the reciprocity associated with it, generates meaning through its temporal, spatial, and human dependencies, favoring audience engagement. By removing art from the confines of the gallery and integrating it into public spaces, performance artists have transformed the role of the audience, enhancing interaction within artistic practice. This study examines participatory performances in Turkey from 1980 to the present, focusing on the experiences gained through audience interaction and analyzing whether audiences assume active or passive roles. The study contributes uniquely by analyzing performance art—an artistic form that encompasses both visual and auditory elements—within the framework of communication sciences. As a qualitative research study, it investigates the structure of selected performances and the approaches of their artists, specifically through the lens of interactivity.
Benzer Tezler
- İnsan bilgisayar etkileşimi bağlamında Endüstri 4.0 ve yapay zekânın tüketim kültürüne etkisi
The impact of Industry 4.0 and artificial intelligence on consumption culture in the context of human computer interaction
MİRAY KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim Bilimleriİstanbul Medipol ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERRİN KALSIN
- Yeni müzik medyalarında kişiye özel çalma listeleri: Sahte bireyselleşme bağlamında Deezer örneği
Personalized playlists in new music media: Deezer case study in the concept of false individualization
BURÇE ULUBİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikDokuz Eylül ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYKUT BARIŞ ÇEREZCİOĞLU
- Sosyal televizyon
Social television
ÖMER FARUK ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF DEVRAN
- Akıllı bina sistemleri ile etkileşimli kişiselleşebilir iç mekan kavramı ve geleceğin akıllı iç mekan tasarımı süreci için bir model önerisi
Interactively personalizable interior space with intelligent building systems and a model suggestion for design process of the future interior space
BURÇİN CEM ARABACIOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2005
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
PROF. CENGİZ EREN
- Televizyon izleme pratiklerindeki dönüşüm: Türkiye'de IPTV ve Tivibu örneği
The change in tv vi̇ewi̇ng habbi̇ts: IPTV technology in Turkey and Ti̇vi̇bu example
BEDİA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Radyo-Televizyonİstanbul Ticaret ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA ŞAKI AYDIN