Mehmed Fahri Kopuz'un ud taksimlerinin tahlîli
Analysis of Mehmed Fahri Kopuz's oud taksims
- Tez No: 925805
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLÇİN YAHYA KAÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Türk mûsikîsinde öncelikle ud icracısı ve bestekâr olarak bilinen Fahri kopuz (1882-1968) 60 civarında bestesi ve ulaşılabilen 16 taksimi ile Türk mûsikîsine hizmet etmiş önemli sanatçılardan biridir. Bunun yanı sıra Türk mûsikîsi kültürünün devamı için dernek kurmuş ve dergi çıkararak çok yönlü hizmeti devam ettirmiştir. Ayrıca yetiştiği mûsikî ortamlarında meşk etmiş olduğu Türk mûsikîsi geleneğini aktaran önemli bir şahsiyet olmuştur. Bu çalışmada Fahri Kopuz'un geleneğin aktarımında önemli yer tutan makam anlayışını ud icrası üzerinden tahlîl etmek amaçlanmıştır. Fahri Kopuz bir ud virtüözü olmamakla birlikte taksimlerinde kullandığı makam seyirlerinin önemi bizi bu çalışmaya yönlendiren diğer hususlardandır. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Türk mûsikîsi geleneğindeki makam anlayışını önemli bir bestekâr üzerinden ortaya koymak bakımından önemlidir. Çalışmanın problem cümlesi Mehmed Fahri Kopuz'un ud taksimlerinde makam ve seyir özellikleri nasıldır? Şeklinde belirlenmiştir. Çalışmanın evreni ve örneklemini Mehmed Fahri Kopuz'un Ud ile yapmış olduğu bütün taksimleri oluşturmaktadır. Doküman Analizi ve içerik analizi' nin kullanıldığı bu çalışmada ulaşılan taksimler Gülçin Yahya İcra Tâhlili Yöntemi üzerinden tâhlil edilmiştir. İcra tâhlil yönteminin basamakları: Ses alanı tespiti, kullanılan perdelerin tespiti, perde kullanım sıklıklarının tespiti, etkin ve destekleyici perdelerin tespiti, taksim seyrinin şematik gösterimi, taksim seyrinin özet gösterimi, (öz seyir) her bir perdeden diğer perdelere yapılan ezgisel hareketlerin çetele çizelgesi ile tespiti, ezgisel hareketlerin sayısal verilere dönüştürülmesi, her bir perdeden diğer perdelere yapılan ezgi hareketlerinin yüzdelik oranlara dönüştürülmesi, yapılan taksimlerdeki makam kullanımının Arel- Ezgi- Uzdilek Nazarîyat anlayışı ile uygunluğunun tespit edilmesi aşamalarından oluşmaktadır. Elde edilen bulgulara göre Mehmed Fahri Bey' in yetişmiş olduğu mûsikî ortamlarının ve hocalarının etkisi ile kendine has bir tavır oluşturduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Fahri Kopuz (1882-1968), known primarily as an oud player and composer in Turkish music, is one of the important artists who served Turkish music with around 60 compositions and 17 taksims. In addition, he established an association for the continuation of Turkish music culture and continued his multifaceted service by publishing magazines. In addition, he has been an important figure who conveyed the tradition of Turkish music that he had learned in the musical environments where he grew up. In this study, it is aimed to analyze Fahri Kopuz's understanding of makam, which has an important place in the transmission of tradition, through his oud performance. Although Fahri Kopuz is not an oud virtuoso, the importance of the makam courses he uses in his taksims is one of the other issues that led us to this study. It is important in terms of revealing the understanding of makam in the Turkish music tradition since the first years of the Republic through an important composer. The problem statement of the study is: What are the makam and course characteristics of Mehmed Fahri Kopuz's oud taxim? It was determined as follows. In the study, all of Mehmed Fahri Kopuz's taksims with oud constitute the universe of the study and the sample consists of oud taksims. In this study where Document Analysis and Content Analysis were used, the taxis were analyzed through Gülçin Yahya Execution Analysis Method. Steps of performance analysis method: Determination of the sound field, determination of the pitches used, determination of the frequency of pitch use, determination of active and supportive pitches, schematic representation of the taksim course, summary representation of the taksim course, (self course) determination of the melodic movements from each pitch to other pitches with a tally chart, It consists of converting the melodic movements into numerical data, converting the melodic movements from each pitch to other pitches into percentage ratios, and determining the conformity of the use of makam in the taksim with the Arel- Ezgi- Uzdilek theoretical understanding.“According to the findings, it has been observed that Mehmed Fahri Bey developed a unique style under the influence of the musical environments and teachers he was exposed to. Researchers who wish to work in the fields of makam analysis, ornamentation, and modulation should be familiar with the taksims and compositions of Fahri Kopuz Bey. His musical approach serves as an important reference source in developing a deeper understanding in these areas.”
Benzer Tezler
- Mehmet Fahri Kopuz'un ud icra üslubunun incelenmesi
Examination of Mehmet Fahri Kopuz's oud performance style
EFE BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİÇalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN GÜNALÇİN
- Mehmed Fahri Kopuz ve Ali Salâhî Bey'in ud metotlarının karşılaştırılması
Comparison of Oud methods of Mehmed Fahri Kopuz and Ali Salahî Bey
MUSTAFA KÜRŞAT CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERDİ KOÇ
- Ziya Gökalp ve Erol Güngör çizgisinde Türk sosyolojisi
Turkish sociology in line with Ziya Gökalp and Erol Güngör
SAADET BERNA OCAKCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ARSLANTÜRK
- Mehmed Fahri Paşa'nın Manzum İşkodra Târih-i Harbi adlı eserinin edebî ve tarihî tahlil ve tenkidi
Literary and historical analysis and criticism of Mehmed Fahrı̇ Paşa's poetic memoirs titled Manzum İşkodra Târı̇h-i Harbı̇
DİNDAR NEGİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihYıldız Teknik Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BEŞİKÇİ
- Fahrì-i sünbülì ve dìvançesi(inceleme ve çevriyazili tenkitli metin)
Collected poetry of Fahrì-i Sünbülì (review and critical edition)
EBRU SAPMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÜZEYİR ASLAN