Türkiye'de fen eğitiminde bilişsel yapılar üzerine yapılan çalışmaların sistematik literatür incelemesi
Systematic literature review of studies on cognitive structures in science education in Turkey
- Tez No: 926244
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASENE ESRA YILDIRIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de Fen eğitimi alanında yayınlanan bilişsel yapı araştırmalarının eğilimlerini tespit etmektir. Bu amaçla 2003-2023 yılları arasında yayınlanmış 113 makale, 34 lisansüstü tez ve 9 bildiri olmak üzere 156 çalışma incelenmiştir. Bu çalışmalara Yüksek Öğretim Kurulu'nun Ulusal Tez Merkezi'nden, ulusal ve uluslararası veri tabanlarında taranan Türk araştırmacılarının yayınladıkları makalelerden ve Türkiye'de düzenlenen ulusal kongre/konferans/sempozyumların erişime açık özet ve tam metin bildirilerinden ulaşılmıştır. Araştırma doküman analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmaları değerlendirmek için literatürden yararlanarak konu alanına yönelik olarak hazırlanan yayın sınıflandırma formu kullanılmıştır. Yayın sınıflandırma formu ile incelenen çalışmaların; yıl, yayın dili, yayınladıkları yerler, yayın türü, çalışmanın konusu, araştırma modeli, örneklem, araştırma yöntemi, veri analizi, sonuç ve önerilerine göre dağılımları belirlenmiştir. Bu kategorilere göre yapılan analizler frekans yüzde gibi değerler ile sunulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, Fen eğitiminde bilişsel yapılar üzerine birçok çalışma yapıldığı ve bu çalışmaların 2017-2020 yılları arasında yoğun olduğu görülmüştür. Çalışmalar incelendiğinde makalelerin daha fazla olduğu, lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim gören öğrenciler ile gerçekleştirildiği, çalışmaların en fazla bir konu ile ilgili bireylerin bilişsel yapılarını belirlemek amacıyla yapıldığı belirlenmiştir. Çalışmaların daha çok nitel araştırma deseninde yürütüldüğü ve neredeyse tamamında veri toplama aracı olarak kelime ilişkilendirme testi kullanıldığı görülmüştür. Bunun yanında çalışmalarda örneklemin bilişsel yapılarının eksik ve konu ile ilgili kavram yanılgılarına sahip oldukları en sık ulaşılan sonuçlardan olmuştur. Fen eğitimi ile ilgili gerçekleştirilen sistematik literatür incelemesi çalışmalarının az olması nedeniyle, tez konusunun hem bilişsel yapı uygulamaları konusunda literatüre katkı sağlayacağı hem de bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara kaynak sağlayarak rehber niteliğinde olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the trends of cognitive structure research published in the field of science education in Turkey. For this purpose, 156 studies (113 articles, 34 postgraduate theses and 9 papers) published between 2003 and 2023 were analysed. These studies were accessed from the National Thesis Centre of the Council of Higher Education, articles published by Turkish researchers searched in national and international databases, and abstracts and full-text proceedings of national congresses/conferences/symposia held in Turkey. The research was conducted using document analysis method. In order to evaluate the studies, the publication classification form prepared for the subject area by making use of the literature was used. The distribution of the studies examined with the publication classification form was determined according to the year, language of publication, place of publication, type of publication, subject of the study, research model, sample, research method, data analysis, results and recommendations. The analyses made according to these categories were presented with values such as frequency and percentage. According to the findings, it was seen that many studies were conducted on cognitive structures in science education and these studies were intensive between 2017-2020. When the studies were examined, it was determined that there were more articles, they were carried out with students studying at undergraduate and graduate level, and the studies were mostly conducted to determine the cognitive structures of individuals related to a subject. It was seen that the studies were mostly conducted in qualitative research design and word association test was used as a data collection tool in almost all of them. In addition, it was found that the cognitive structures of the sample were incomplete and that they had misconceptions about the subject. Due to the scarcity of systematic literature review studies on science education, it is thought that the thesis topic will both contribute to the literature on cognitive structure applications and serve as a guide by providing resources for researchers who will study on this subject.
Benzer Tezler
- Fen eğitiminde robotik uygulamalar üzerine yapılan çalışmalar
Studies on robotic practices in science education
ZEYNEP GÖLCÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DÜNDAR YENER
DR. MUSTAFA YILMAZ
- Mimarlık eğitiminde uzamsal yetenek sorunsalı
Spatial ability problematic in architectural education
MESUT DURAL
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RİFAT GÖKHAN KOÇYİĞİT
PROF. DR. UFUK DOĞRUSÖZ
- Işık konusu ile ilgili yapılan çalışmaların sistematik literatür incelemesi
Systematic literature review of studies on the subject of light
ELİF ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÜL ŞEKERCİOĞLU
- Fen eğitimi alanında Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme (ATBÖ) yaklaşımı ile ilgili araştırmalar üzerine bir içerik analizi
A content analysis on researches about Argumentation-based Science Learning (ABSL) approach in science education
ÖZGE KOÇ DUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER YAVUZ
- Araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı ile ilgili yapılan araştırmalar üzerine bir metasentez çalışması
Research a metasythesis study on investigations on investigation-based learning approach
DİYAR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAT DEMİR