Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki hikâye ile roman metinlerinin programın genel amaçları ve kazanımları açısından incelenmesi: Bir içerik analizi
Examining the story and novel texts in Turkish language and literature textbooks in terms of the general aims and achievements of the program a content analysis
- Tez No: 926345
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ŞEKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: hikâye analizleri, okuma alanı kazanımları, roman analizleri, Türk dili ve edebiyatı ders kitapları, Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programı, story analysis, reading domain outcomes, novel analysis, Turkish language and literature textbooks, Turkish language and literature curriculum
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Eğitim, insan hayatında süreklilik gösteren, bireylerin gelişimlerine ve değişimlerine katkı sağlayan çok yönlü bir yapıdır. Bir toplum, kendini nitelikli ve uygulanabilir eğitim sayesinde gelecek kuşaklara taşıyabilir. Bireylerin gelişiminin temelinde yeterli, doğru ve sürekli okuma yapmanın olduğu söylenebilir. Yeterli, doğru ve sürekli okumanın kazanılmasında Türk Dili ve Edebiyatı dersinin önemli bir paya sahip olduğu ifade edilebilir. Çalışmada, ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ile roman metinlerinde eğitim-öğretim bağlamında amaçlananları ortaya çıkararak bu amaçların programın genel amaçlarını ve kazanımlarını ne ölçüde karşıladığını tespit etmek hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden belge analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma, 2018 Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı'na göre hazırlanmış olan Türk Dili ve Edebiyatı (9-12. sınıflar) ders kitaplarında bulunan okuma becerisi alanı doğrultusunda hazırlanmış öyküleyici (anlatmaya bağlı) edebî metinlerden hikâye (öykü) ve roman metinlerinin incelenmesi üzerine gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, literatür taraması- doküman incelemesi yapılarak toplanmıştır. Veriler, içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Verilerin analizi için MAXQDA içerik çözümleme programı kullanılmıştır. Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan 22 adet hikâye metni ile 18 adet roman metninin analizi sonucunda bu metinlerinden ortaya çıkarılan amaçların, duyuşsal ve bilişsel öğrenmelere kaynaklık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda hikâye ve roman metinleri aracılığıyla bireylerin duygu ve düşüncelerini etkili bir şekilde ifade etmelerini sağlamanın; bireylere okuma, anlama, yorum yapabilme, araştırma ve sorgulama becerisi kazandırarak okumanın, öğrenmenin, çalışmanın ve nitelikli bir eğitimin önemini kavratmanın; bireylerin güven, sabır, sevgi, ilgi, mücadele etme gibi duygularını geliştirmenin amaçlandığı görülmektedir. Çalışmadan ortaya çıkan amaçların temelinde bireylere okuma alışkanlığı kazandırarak okuma eyleminin alışkanlık durumuna getirmenin ve edebî metinler aracılığıyla bireylerin eleştirel, yaratıcı ve yansıtıcı gibi üst düzey düşünme becerilerini kazandırmanın; bireylerin metinler aracılığıyla olaylara, olgulara ve durumlara farklı şekillerde yaklaşabilmelerinin öğretilmesinin amaçlandığı görülmektedir. Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki hikâye ve roman metinlerinden ortaya çıkarılan amaçların 2018 Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı'nın genel amaçları ve okuma alanı anlatmaya bağlı edebî metin kazanımlarıyla genel düzeyde uyumlu olduğunu ifade etmek mümkündür.
Özet (Çeviri)
Education is a multifaceted structure that is continuous in human life and contributes to the development and change of individuals. A society can carry itself to future generations through qualified and applicable education. It can be said that adequate, accurate and continuous reading is the basis of the development of individuals. It can be stated that the Turkish Language and Literature course has an important share in the acquisition of adequate, accurate and continuous reading. In this study, it is aimed to determine the extent to which these objectives meet the general objectives and achievements of the program by revealing what is aimed in the context of education-teaching in the story and novel texts in the secondary Turkish language and literature textbooks. In line with this goal, the study was conducted using document analysis, one of the qualitative research methods. The study was carried out on the examination of story (short story) and novel texts from narrative literary texts prepared in line with the reading skill area in the Turkish Language and Literature (grades 9-12) textbooks prepared according to the 2018 Secondary Turkish Language and Literature Curriculum. The data of the study were collected through literature review and document analysis. The data were analyzed by content analysis method. MAXQDA content analysis program was used for data analysis. As a result of the analysis of 22 story texts and 18 novel texts in the Turkish language and literature textbooks, it was concluded that the aims revealed from these texts are the source of affective and cognitive learning. In this direction, it is seen that it is aimed to enable individuals to express their feelings and thoughts effectively through story and novel texts; to make individuals comprehend the importance of reading, learning, studying and a qualified education by providing individuals with the skills of reading, understanding, interpretation, research and questioning; and to develop individuals' feelings such as trust, patience, love, interest and struggle. On the basis of the objectives that emerged from the study, it is seen that it is aimed to make the act of reading a habit by providing individuals with the habit of reading and to provide individuals with high-level thinking skills such as critical, creative and reflective through literary texts; to teach individuals to approach events, facts and situations in different ways through texts. In addition, as a result of the examinations, it is possible to state that the objectives revealed from the story and novel texts in the Turkish language and literature textbooks are generally compatible with the general objectives of the 2018 Secondary Education Turkish Language and Literature Course Curriculum and the literary text acquisitions related to narration in the reading area.
Benzer Tezler
- MEB ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ve roman metinlerinin kültürel unsurları barındırma ve kültürel aktarım yönünden incelenmesi
Examination of Ministry of National Education secondary education Turkish language and literature texts in terms of housing cultural items and cultural transfer
SEYHAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT BULUT
- Türk dili ve edebiyatı lise ders kitaplarındaki hikâye ve roman metinlerinin yeni eleştiri bağlamında incelenmesi
Analysis of short story and novel texts in high school Turkish language and literature textbooks within the frameork of new criticism
GÜLER TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGÜL TÜRKMENOĞLU
- Millî Eğitim Bakanlığı yayınları Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ve roman metinlerinin oluşumsal yapısalcılık kuramıyla incelenmesi
Examination of story and novel texts in Turkish Language and Literature coursebooks of the ministry of national education publications with genetic structural theory
NAHİDE ECE SÜSLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELAL ASLAN
- Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ve roman metinlerinin değerler açısından incelenmesi
Examination of the story and novel texts in Turkish language and literature textbooks in terms of values
SÜMEYYE HAZIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin bilgi türlerinin kullanımı açısından incelenmesi
A Study on the use of knowledge types in texts from secondary education Turkish language and literature textbooks
BETÜL BİLİK SOYALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGİNER ONAN