Toksik Örgüt İkliminin Bağlamsal Performans Açısından İncelenmesi: İdeal Çalışan Algısı ve Örgütsel Sinizm Düzeyinin Aracı Rolü
Examining Toxic Organizational Climate From the Perspective of Contextual Performance: The Mediatıng Role of Ideal Employee Perception And Organizational Cynicism Level
- Tez No: 926731
- Danışmanlar: PROF. DR. NÜKHET MÜGE KART
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Günümüzde bozucu ya da sapkın olarak betimlenebilecek iş ilişkilerinin gittikçe yaygınlaştığına dair veri ve gözlemler sinik örgütlerin sayıca arttığını düşündürmektedir. Sinizm, performansı ve çalışma barışını tehdit edici sonuçlara gebedir. Üstelik bağlamsal performans açısından olası etkileri henüz akademik çalışmalarca ele alınmamıştır. Bireysel fark yaratması muhtemel ideal çalışan algısı düzeyinin böylesi toksik iklimli örgütlerde gerek sinizm, gerekse bağlamsal performans zafiyetleri için anlamlı bir rolü olabilir. Dolayısıyla, bu çalışma günümüze özgü yeni bir problem alanı için stratejik çözüm modellemesi sunmayı amaçlamaktadır. Toksik örgüt ikliminin yaratması beklenen sinik ortam vasıtasıyla bağlamsal performansı etkileyeceği hipotezi temel araştırma sorusunu temsil etmektedir. Öte yandan çalışanların ideal çalışan algısı olma düzeylerinin toksik örgüt iklimini hem örgütsel sinizm ve hem de bağlamsal performans arasındaki ilişkisinde düzenleyici rolü de sınanacaktır. Bu çerçevede oluşturulan araştırma modeline uygun olarak geliştirilen araştırma sorularını ve hipotezlerini test etmek üzere kamu ve özel sektördeki beyaz yakalı çalışanlardan kolayda örneklem yöntemi ile veri toplanmıştır (n=350). Veri toplama araçları olarak, örgütlerdeki toksik örgüt ikliminin incelenmesi için Türkçe'ye Taştan (2017) tarafından veri çeşitlemesi yöntemiyle uyarlanan ve Küçük (2019) tarafından revize edilen“Toksik Örgüt İklim Ölçeği”kullanılmıştır. Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilmiş olan Örgütsel Sinizm Ölçeği'nden faydalanılarak Kalağan (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan“Örgütsel Sinizm Ölçeği”kullanılmıştır. Çalışanların ideal çalışan algısı düzeylerini ölçmek üzere ise Arslan, Kart ve Pişkin (2023) tarafından geliştirilen İdeal Çalışan Ölçeği (Super Staff Scale) ile veri toplanmıştır. İlgili ölçek teorik ve kültürel olarak Türk örneklemine uygun bir şekilde geliştirilerek geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Çalışanların bağlamsal performans düzeylerini ölçmek için de Goodman and Svyantek (1999) tarafından geliştirilen ve Polatcı (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan“Bağlamsal Performans”ölçeği kullanılmıştır. Çalışma 350 denek üzerinden gerçekleştirilmiştir. Veriler IBM SPSS Statistics 23 ve IBM SPSS AMOS 23 programlarına aktarılarak analiz edilmiştir. Çalışma verileri değerlendirilirken kategorik değişkenler için frekans dağılımı (sayı, yüzde), sayısal değişkenler için tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, minimum, maksimum) verilmiştir. Model testi için path (yol) analizinden, ölçek puanları arasındaki ilişkinin incelenmesinde pearson korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Ölçek güvenilirlikleri için Cronbach alfa değeri hesaplanmıştır. Analiz sonuçları tablolar halinde verilmiştir. Anlamlılık için p
Özet (Çeviri)
In light of data and observations indicating the increasing prevalence of disruptive work relationships in today's world, it is believed that cynical organizations are on the rise. Cynicism can lead to detrimental outcomes for performance and workplace harmony. Furthermore, the potential effects of cynicism on contextual performance have not yet been addressed in academic studies. Super staff, individuals who are likely to make a significant difference in contextual performance, may play a meaningful role in such toxic organizational climates, both in terms of cynicism and contextual performance vulnerabilities. Therefore, this study aims to provide a strategic solution model for a new problem area specific to the present day. The hypothesis that toxic organizational climate, expected to be created by toxic organizational culture, will affect contextual performance through a cynical atmosphere represents the central research question. On the other hand, the regulatory role of employees' super staff levels in the relationship between toxic organizational climate, organizational cynicism, and contextual performance will also be tested. In this context, data were collected from white-collar employees in both public and private sectors using a convenience sampling method (n=500). The Turkish adaptation of the“Toxic Organizational Climate Scale”by Taştan (2017) will be used as the data collection tool to examine toxic organizational climate within organizations. The“Organizational Cynicism Scale,”developed by Brandes, Dharwadkar, and Dean (1999) and adapted to Turkish by Kalağan (2009), will be used to measure organizational cynicism. To measure employees' super staff levels, the“Super Staff”scale developed by Arslan, Kart and Pişkin (2023) has been created to be theoretically and culturally suitable for the Turkish sample, and validity and reliability studies have been conducted, thus contributing an original scale to the literature. To assess employees' levels of contextual performance, the“Contextual Performance”scale developed by Goodman and Svyantek (1999) and adapted to Turkish by Polatcı (2011) will be used. The data was transferred to IBM SPSS Statistics 23 and IBM SPSS AMOS 23 software for completion. In evaluating the study data, frequency distribution (number, percentage) was used for categorical variables, and descriptive statistics (mean, standard deviation, minimum, maximum) were provided for numerical variables. For the model test, path analysis was used, and Pearson correlation analysis was employed to examine the relationship between scales, with results presented in tables utilizing Cronbach's alpha values for scale reliabilities. A significance level of p
Benzer Tezler
- The impacts of toxic organizational climate, narcissistic leader and workplace envy on individual outcomes of counterproductive work behavior, work exhaustion and contextual performance: The roles of perceived self-esteem and self-control
Toksik örgüt iklimi, narsist lider ve işyerinde kıskançlığın üretkenliğe aykırı çalışma davranışı, işe yönelik tükenme ve bağlamsal performans bireysel sonuçları üzerindeki etkisi: Algılanan öz-saygı ve öz-kontrolün rolleri
BURCU AYDIN KÜÇÜK
Doktora
İngilizce
2019
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL TAŞTAN
- A highly selective and reusable colorimetric and turn-on fluorescent chemosensor based on rhodamine tethered aldehyde functional microspheres for the detection of Cu2+ and Hg2+ ions
Cu2+ ve Hg2+ 'nın deteksiyonu için yüksek seçicilik gösteren rodamin tutturulmuş aldehit fonksiyonlu mikroküre esaslı kolorimetrik ve floresans 'turn on' tekrar kullanılabilir kemosensörlerin hazırlanması
PINAR ÖZMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜNYAMİN KARAGÖZ
- Güç kültürü ve toksik liderliğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgüt ikliminin aracı rolü: Özel güvenlik sektörü üzerine bir araştırma
The vehicle role of the organizational climate in the effect of power culture and toxic leadership on the intention of search: A research on private security sector
HÜSEYİN TATLICI
- Kamuda toksik liderlik, işten ayrılma niyeti ve etik iklim algısı ilişkisi: Bir alan araştırması
The relationship between toxic leadership, intention to leave and ethical climate perception in the public: A field study
İHSAN AKCA
Doktora
Türkçe
2021
Kamu YönetimiSakarya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH TUZCUOĞLU
- Pektin-nanokompozit ile içme sularından arsenik giderimi
Arsenic removal by pectin nanocomposite from drinking water
BERKİN ÜSTÜNYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAĞMUR UYSAL