Estimating ecological footprints of OECD countries with panel data analysis and neural networks
Panel veri analizi ve yapay sinir ağları ile OECD ülkelerininekolojik ayak izlerinin tahmin edilmesi
- Tez No: 927075
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELİM GÜNDÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Adana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Hızla artan nüfus, sanayileşme, kentleşme ve tüketim alışkanlıklarındaki artış, dünyamızın ekolojik denge üzerinde ciddi baskılar oluşturmasına neden olmaktadır. Bu durum, doğal kaynakların kontrolsüz ve sürdürülemez bir şekilde talep edilmesine yol açmıştır. Ekolojik tahribatın giderek daha görünür bir hale gelmesi, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda“Ekolojik Ayak İzi”kavramının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Araştırmada, yenilenebilir enerji tüketimi, küreselleşme ve ekonomik büyümenin ekolojik ayak izi üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, 1995-2021 yılları arasında elde edilen veriler kullanılarak panel veri analizi ve yapay sinir ağı yöntemleri ile tahminleme yapılmıştır. Panel veri analizi ile bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde incelenmiş ve bu değişkenler, yapay sinir ağı modeli için girdi olarak kullanılmıştır. Böylece, ekolojik ayak izinin tahmin edilmesine yönelik yüksek doğruluklu bir model geliştirilmiştir. Araştırma sonucunda, modelde yer alan bağımsız değişkenlerin, ekolojik ayak izi üzerindeki etkilerinin anlamlı ve farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle gayrisafi yurt içi hasıla ve KOF küreselleşme endeksi, ekolojik ayak izini pozitif yönde etkileyen önemli faktörler olarak öne çıkmıştır. Diğer yandan, yenilenebilir enerji tüketiminin ekolojik ayak izini azaltan önemli bir değişken olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, ekolojik ayak izinin artışının kontrol altına alınabilmesi için yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Modelleme sürecinde ileri beslemeli yapay sinir ağı yöntemi tercih edilmiş ve modelin eğitimi için Levenberg-Marquardt algoritması kullanılmıştır. Yapay sinir ağı modeli, her bir OECD ülkesi için yüksek güvenilirlikle tahminleme yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Literatürde ekolojik ayak izlerinin tahmin edilmesinde panel veri analizi ve yapay sinir ağı yöntemlerinin eş zamanlı olarak kullanılmasına yönelik çalışmaların sınırlı sayıda olması, bu araştırmanın motivasyonunu oluşturmuştur. Dolayısıyla, bu tez çalışması, hem yöntemsel hem de içerik açısından literatüre önemli bir katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
The rapid increase in population, industrialization, urbanization, and changing consumption patterns has placed significant pressure on the ecological balance of our planet. This situation has led to the uncontrolled and unsustainable demand for natural resources. As ecological degradation becomes increasingly evident, the concept of the“Ecological Footprint”has emerged in line with the goals of sustainable development. This study analyzes the effects of renewable energy consumption, globalization, and economic growth on the ecological footprint. Using data from the period 1995–2021, estimations were conducted through panel data analysis and artificial neural network methods. Panel data analysis was employed to examine the impact of independent variables on the dependent variable in detail, and these variables were then used as inputs for the artificial neural network model. Consequently, a high-accuracy model was developed for predicting the ecological footprint. The findings indicate that the independent variables included in the model have significant and varying effects on the ecological footprint. In particular, Gross Domestic Product (GDP) and the KOF Globalization Index have been identified as key factors that positively influence the ecological footprint. On the other hand, renewable energy consumption has been determined as a crucial variable in reducing the ecological footprint. Based on the results, it has been concluded that increasing investments in renewable energy is essential for controlling the rise in the ecological footprint. During the modeling process, a feedforward artificial neural network approach was adopted, and the Levenberg-Marquardt algorithm was utilized for model training. The artificial neural network model demonstrated high reliability in forecasting ecological footprints for each OECD country. The limited number of studies in the literature that simultaneously employ panel data analysis and artificial neural network methods for predicting ecological footprints served as a primary motivation for this research. Therefore, this dissertation aims to contribute significantly to the literature both methodologically and in terms of content.
Benzer Tezler
- Panel verilerde kümeleme analizi: Seçilmiş OECD ülkelerinin ekolojik ayak izi üzerine bir uygulama
Clustering analysis in panel data: An application on the ecological footprint of selected OECD countries
HÜSEYİN ÜNAL
Doktora
Türkçe
2023
EkonometriKaradeniz Teknik ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KÖSEOĞLU
- Three essays on energy and environmental economics
Enerji ve çevre ekonomisi üzerine üç makale
MUHAMMED ŞEHİD GÖRÜŞ
Doktora
İngilizce
2021
EkonometriAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL TANAS KARAGÖL
- Seçilmiş OECD ülkelerinde yeşil ekonomik büyüme ile çevresel sürdürülebilirlik ilişkisi: Bir panel veri analizi
The relationship between green economic growth and environmental sustainability in selected OECD countries: A panel data analysis
UĞUR ÇINAR
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ÇETİN
DOÇ. DR. BÜŞRA KARATAŞER
- Ev-iş yolculuklarına bağlı karbon ayak izinin lojit model ile incelenmesi: İstanbul için bir değerlendirme çalışması
Investigation of carbon footprint related to daily commute through the logit model: A case study for İstanbul
ASİLCAN ÖZKAYNAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN
- Proposing an operational data analytics approach in ship management
Gemi yönetiminde bir operasyonel veri analizi yaklaşımı önerisi
ÖMER SÖNER
Doktora
İngilizce
2019
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN ÇELİK
DOÇ. DR. EMRE AKYÜZ