Divanlardaki İranî unsurlar
Iranian elements in divans
- Tez No: 927090
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE DİLEK BATİSLAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, İran, İran edebiyatı, Şeh-nâme, Divan poetry, Iran, Iranian literature, Seh-name
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
İran, Türkiye için her zaman önemli bir yerdedir. İki ülke arasında uzun yıllardır süren münasebet ülkelerin birbirlerinden birçok yönde etkilenmelerine neden olmuştur. Kültürel, mitolojik ve özellikle de edebî anlamdaki bu etkileşim yazılı kaynaklarda İran ile alakalı unsurlardan söz edilmesine yol açmıştır. Divan edebiyatının yapı taşlarından biri olan İran edebiyatıyla ilgili unsurlara edebî metinlerin çoğunda çeşitli vesilelerle yer verilmiştir. Divan şiirinde de şairler İran'ın önemli şair, yazar ve şahsiyetleri; bu kişilerin eserleri; mitleşmiş kahramanları vb. konularından etkilenerek bu özellikleri edebî sanatların yardımıyla şiirlerinde işlemişlerdir. Tez çalışmamızda XIV-XIX. yüzyıllara ait divanlardan seçilen örnek bent/ beyitler yardımıyla divan şiirinde İranî unsurların yeri, kullanım şekilleri ve özellikleri ortaya konulmaya gayret edilmiştir. Ayrıca İran edebiyatı, coğrafyası ve mitolojisiyle de alakalı ögelere yer verilerek bunlarla ilgili unsurlar tespit edilip değerlendirilmiştir. İran'a ait niteliklerin divan şiirinde nasıl işlendiğine bakılmıştır. İran'ın ve İran edebiyatının divan şiirindeki yeri; İranlı şair, yazar ve tarihî-efsanevi şahsiyetlerin kimler olduğu; en önemli eserlerinden olan Şeh-nâme'den ne yönlerde etkilenildiği; coğrafya ve mitolojisinin divan şairlerince nasıl ele alındığı vb. hakkında örneklerden de yararlanılarak ayrıntılı bilgi verilmeye çalışılmıştır. Yapılan inceleme metin merkezli olup seçilen örnek bent/ beyitler esas alınarak gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Iran has always been important for Turkey. The long-standing relationship between the two countries has caused the countries to be influenced by each other in many ways. This interaction in cultural, mythological and especially literary terms has led to the mention of elements related to Iran in written sources. Elements related to Iranian literature, one of the building blocks of divan literature, have been included in most literary texts on various occasions. In divan poetry, poets were influenced by important poets, writers and personalities of Iran; the works of these people; mythological heroes etc. and processed these features in their poems with the help of literary arts. In our thesis study, an effort was made to reveal the place, usage patterns and characteristics of Iranian elements in divan poetry with the help of sample couplets/ verses selected from divans of the 14th-19th centuries. In addition, elements related to Iranian literature, geography and mythology were included and elements related to these were identified and evaluated. It has been examined how the characteristics of Iran are handled in divan poetry. The place of Iran and Iranian literature in divan poetry; who the Iranian poets, writers and historical-legendary figures are; in what ways they were influenced by Seh-name, one of their most important works; how geography and mythology were handled by divan poets, etc. It has been tried to provide detailed information by using examples. The study is text-centered and has been carried out based on the selected sample couplets/ verses.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde zühd
Asceticism in classical Turkish poetry
KÜBRA SOLMAZ
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ŞENER
- İran Milli Kütüphanesi'nde kayıtlı 31150 numaralı şiir mecmuası
Poetry magazine no. 31150 registered in Iran national library
HİLAL TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM BEKTAŞ
- 20. Yüzyıl Azerbaycan Şiirinde Hz. Fâtıma
Fatima in Azerbaijan Poetry at 20th Century
EMRE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
- İran Meclis Kütüphanesi 17805 numaralı Türkçe Şiir Mecmuası (43a-78b vr.)(İnceleme-metin-Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi'ne [MESTAP] göre tasnif)
Iranian Parliament Library no. 17805 Poetry Magazine (43a-78b vr.) (Analysis-text-classification according to the Systematic Classification Project of Magazines [MESTAP])
SENA ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ TOP
- Büyük Selçuklu Devleti'nde taşra teşkilâtı
Provincial organization in the Great Seljuk State
RAMAZAN NALBAT