İklim değişikliğinin jeopolitiği: İklim krizleri ve ekolojik göçmenler
The geopolitics of climate change: Climate crises and ecological migrants
- Tez No: 927286
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN OĞUZ AKDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Uluslararası İlişkiler, Geography, International Relations
- Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, Jeopolitik, Sıcak Noktalar, Devrilme Noktaları, Nüfusun Coğrafi Hareketliliği ve Hareketsizlik Rejimleri, Climate Change, Geopolitics, Hotspots, Tipping Points, Climate-Induced Mobility and Immobility Regimes
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Bu tez araştırması, iklim değişikliğinin jeopolitik etkilerini ele alarak, aşırı iklim olayları ve çevresel bozulmaların mekânsal ve toplumsal krizleri nasıl tetiklediğini ekolojik göçmenler (iklim göçerleri) bağlamında incelemektedir. İklim krizi, yalnızca çevresel bir sorun olmanın ötesinde, mekân siyaseti, devletlerin sınır politikaları ve uluslararası göç rejimleriyle iç içe geçmiş çok boyutlu bir süreç olarak ele alınmaktadır. Eleştirel jeopolitik bakış açısıyla, iklim değişikliğinin etkilerinin zamanla şiddetlenerek afetlere dönüşme süreci incelenmekte ve bu sürecin, kırılgan bölgelerdeki toplumsal ve mekânsal dengeleri nasıl altüst ettiği değerlendirilmektedir. Bu durum, nüfus hareketliliğini ve hareketsizlik rejimlerini jeopolitik düzlemde şekillendirmekte, özellikle de sıcak noktalar olarak tanımlanan hassas coğrafyalarda göç dinamiklerini dönüştürmektedir. Bu tez araştırmasında, iklim değişikliğinin küresel ve bölgesel ölçekte neden olduğu çevresel bozulmaların, göçü yalnızca çevresel faktörlerle açıklanamayacak kadar karmaşık bir olgu hâline getirdiğini ortaya koymaktadır. Devletlerin göç politikaları, ekonomik yapılar, güvenlik rejimleri ve toplumsal kırılganlıkların sosyal inşası, bu sürecin belirleyici unsurları arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, tez çalışması aşırı iklim olaylarının ve sosyo-ekonomik kırılganlıkların birleşiminin devrilme noktalarını sıcak noktalara dönüştürme potansiyeli üzerinden göç süreçlerini nasıl yönlendirdiğini analiz etmektedir. Aynı zamanda, iklim krizinin bir jeopolitik kriz olarak nasıl şekillendirildiği ve devletler arası güç mücadelelerinde nasıl söylemsel ve pratik bir araç hâline geldiği incelenmektedir. Sonuç olarak, iklim göçerliği olgusunun yalnızca çevresel bozulmaların kaçınılmaz bir sonucu olmadığı, aksine mekânsal, ekonomik ve jeopolitik güç ilişkileri içinde şekillenen çok katmanlı bir süreç olduğu ortaya konmaktadır. Sonuç olarak, iklim göçleri yalnızca çevresel bozulmaların bir sonucu değil, kapitalist üretim ilişkileri, sömürgecilik sonrası eşitsizlikler ve devletlerin mekânsal denetim mekanizmalarıyla şekillenen tarihsel bir süreçtir. Bu bağlamda, devletlerin ve uluslararası kurumların iklim kaynaklı nüfus hareketliliklerine yönelik politikalarının, güvenlik merkezli yaklaşımlar yerine, yapısal eşitsizlikleri gözeten ve mekânsal adaleti hedefleyen bir çerçevede ele alınması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates the geopolitical ramifications of climate change by examining how extreme climatic events and environmental degradation precipitate spatial and social crises in the context of ecological migration. The climate crisis extends beyond a mere environmental phenomenon; it constitutes a multidimensional process intricately linked to spatial governance, state border regimes, and international migration frameworks. Adopting a critical geopolitical perspective, this study interrogates the intensification of climate change effects and their transformation into disasters, analysing how this process destabilises socio-spatial configurations in vulnerable regions. This dynamic engenders mobility and immobility regimes within a geopolitical framework, particularly reshaping migration trajectories in designated“hotspots”and“tipping points”of socio-ecological fragility. This research underscores that climate-induced migration cannot be sufficiently explained through environmental determinism alone, as it is inextricably embedded within broader structures of state migration policies, economic systems, security apparatuses, and the socially constructed nature of vulnerabilities. The thesis critically examines the intersection of extreme climatic disruptions and socio-economic precarity, exploring their role in conditioning migration patterns. Furthermore, it interrogates the framing of the climate crisis as a geopolitical construct and its instrumentalisation as both a discursive and material tool in inter-state power struggles. Ultimately, this study contends that climate migration does not emerge as an inevitable by-product of environmental deterioration but as a historically contingent and politically mediated process shaped by spatial, economic, and geopolitical power asymmetries. It challenges reductionist narratives that portray climate-induced displacement as an apolitical consequence of ecological transformations, instead situating it within the structural logics of capitalist accumulation, postcolonial inequalities, and state-driven spatial governance. In this regard, policies addressing climate-induced mobility must transcend securitised paradigms and instead adopt frameworks that critically engage with structural inequalities, spatial justice, and historically embedded systems of dispossession.
Benzer Tezler
- How to understand sovereignty through the prism of cosmopolitan morality
Kozmopolitan ahlak yansımasında egemenliği nasıl anlamalı
YAĞIZ KAĞAN SARIKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiSiyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRCAN KOÇAN
- Bir uluslararası güvenlik sorunu olarak iklim değişikliğinin Afrika'da Sahel bölgesine etkileri
The effects of climate change as an international security problem on the Sahel region in Africa
MELİSA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HELİN SARI ERTEM
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının avantaj, risk ve tehlikeleri
Advantages, risks and dangers of renewable energy sources
FATİH BAŞOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÇankaya Üniversitesiİşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA KEMAL BAYKAL
- Kuzey Buz Denizi üzerinde bölge ülkelerinin hâkimiyet mücadelesi ve Türkiye'ye muhtemel etkileri
Sovereignty Struggle of the States in the region for Arctic Ocean and its possible effects to Turkey
İLKNUR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA HATİPOĞLU TUNCEL
- İklim değişikliğinin arktik siyaseti üzerindeki etkileri
The role of climate change in shaping arctic political strategies
VEDİA ULAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerÇankaya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN AKŞEMSETTİNOĞLU