Râğıb el-İsfahânî'nin Efânînü'l-Belâğa adlı eseri ve belagatteki yeri
Raghib al-Isfahani's work Afanin al-Balagha and its place in rhetoric
- Tez No: 927311
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Arapça, Belagat, Efânînü'l-Belâğa, Râğıb el-İsfahânî, Kavramsal Tahlil, Arabic, Rhetoric, Afanin al-Balagha, Raghib al-Isfahani, Conceptual Analysis
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Râğıb el-İsfahânî, çalışmalarıyla Arap dili ve belagati alanlarına büyük katkıda bulunmuştur. O, engin ilmi tecrübesiyle belagat alanında kaleme aldığı birçok çalışması bulunmaktadır. Onun Efânînü'l-Belâğa adlı eseri, belagatle ilgili yazmış olduğu çalışmaların başında gelir. Râğıb, bu eserinde belagat ilminin temellerini net bir şekilde belirlemiştir. Ayrıca o, belagat ilmini teorik bir çerçeveden çıkarıp uygulanabilir bir sanat haline gelmesine de öncülük etmiştir. Belagat ilminin gelişim tarihine bakıldığında, Ebû Ubeyde Ma'mer b. el-Müsennâ (ö. 209/824), Câhiz (ö. 255/869), İbn Kuteybe (ö. 276/889), İbnü'l-Mu'tez (ö. 296/909), Kudâme b. Ca'fer (ö. 337/948), Ebû Hilâl el-Askerî (ö. 395/1004), İbn Reşîk (ö. 463/1070) gibi âlimlerin bu alanda öncülük ettikleri görülür. Ancak belagat ilmi, Abdülkâhir el-Cürcânî (ö. 471/1078) ve Sekkâkî (ö. 626/1229) ile tam teşekkülü etmiştir. Daha sonraları Hatîb el-Kazvînî (ö. 739/1338) gibi isimler de bu alanda şerh ve haşiyeleriyle belagat ilmine katkıda bulunmuştur. Burada Râğıb el-İsfahânî'nin belagat alanındaki çalışmaları göz ardı edilmiştir. Onun Efânînü'l-Belâğa adlı eseri, uzun yıllar boyunca hak ettiği şekilde incelenip ilim dünyasının hizmetine sunulamadığı görülmektedir. Râğıb'ın belagat alanındaki rolünü ve katkılarını gün yüzüne çıkarmak gayesiyle ele alınan bu çalışmada, onun sunduğu terminoloji üzerinden açıklamalar yapılarak bu ilmin nasıl tatbik edildiği ortaya konmuştur. Bu bağlamda, belagatle ilgili konular ayrıntılı bir şekilde incelenirken, bu alanda öncülük etmiş bazı âlimlerin görüşlerine de başvurulmuştur. Böylece Râğıb'ın bu konudaki hak ettiği ilmi değeri, günümüz okurlarına sunulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, onun eserinde Kur'ân-ı Kerim'den örneklerle zikrettiği terimler, ele alınarak, belagatle ilgili bazı meşhur tefsir kaynaklarındaki bilgilerle mukayese edilmiştir. Bu sayede Râğıb'ın bu alandaki görüşleri net bir şekilde zikredilmiş ve yaşadığı dönemdeki belagatin tarihî gelişimine de değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
Raghib al-Isfahani has made significant contributions to the fields of Arabic language and rhetoric with his works. He has authored numerous works in the field of rhetoric, drawing on his vast scholarly experience. His book Afanin al-Balagha is one of his foremost works on rhetoric. In this book, Raghib clearly establishes the foundations of the science of rhetoric. Additionally, he has pioneered the transformation of rhetoric from a theoretical framework into a practical art. When looking at the history of the development of the science of rhetoric, it is evident that scholars such as Abu Ubayda Ma'mar ibn al-Muthanna (d. 209/824), Jahiz (d. 255/869), Ibn Qutaybah (d. 276/889), Ibn al-Mu'tazz (d. 296/909), Qudama ibn Ja'far (d. 337/948), Abu Hilal al-Askari (d. 395/1004), and Ibn Rashiq (d. 463/1070) were pioneers in this field. However, the science of rhetoric reached its full development with Abd al-Qahir al-Jurjani (d. 471/1078) and Sakkaki (d. 626/1229). Later on, figures like Khatib al-Qazwini (d. 739/1338) also contributed to the science of rhetoric with their commentaries and annotations. In this context, the works of Raghib al-Isfahani in the field of rhetoric have been overlooked. His book Afanin al-Balagha has not been studied and presented to the scholarly world as it deserves for many years. In this study, undertaken with the aim of bringing to light Raghib's role and contributions in the field of rhetoric, explanations have been provided based on the terminology he introduced, illustrating how this science is applied. In this context, while examining topics related to rhetoric in detail, the views of some scholars who were pioneers in this field have also been consulted. Thus, an effort has been made to present Raghib's deserved scholarly value in this area to contemporary readers. In this study, the terms mentioned by Raghib in his work with examples from the Qur'an have been examined and compared with information from some renowned tafsir sources on rhetoric. Through this comparison, Raghib's views in this field have been clearly articulated, and the historical development of rhetoric during his time has also been addressed.
Benzer Tezler
- Râgıb el-Isfahânî'nin hayatı ilmî-edebî kişiliği ve Muhâdarâtu'l-Udebâ' isimli eserinin incelenmesi
Râğib el-Isfahânî's life science and literature personality and the examination of Muhâdarâtu'l-Udebâ'
HACER KARATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ÇİFTÇİ
- Râğıb el-İsfahânî'nin Kur'ân'ı anlama ve yorumlama yöntemi
Raghib al-İsfahani?s method in understanding and interpreting the Qur?an
ABDULLAH TEMİZKAN
- Râğıb el-Isfahânî'nin tefsirinde yakın anlamlı kelimeler ve nüansları
Near-synonymous words and their nuances in Raghib al-Isfahani̇'s commentary
YAKUP KOÇHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER KARA
- Râğıb el-İsfahânî'nin insan ve ahlâk anlayışı
The concept of human and ethic in the wiritings of Rağhib al-Isfahani
ANAR GAFAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA ÇAĞRICI
- Râgıb el-İsfahânî'nin el-Müfredât adlı eserinin sözlükbilim açısından değeri (Dini ve ahlaki kavramlar örneği)
Lexicographic value of Raghib al-Isfahani's al-Mufredât original work (Example of religious and moral concepts)
FATMA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM FİDAN