Çok kısa bir sigara bırakma girişiminin aile sağlığı merkezlerinde etkinliğinin değerlendirilmesi: Pragmatik randomize kontrollü bir çalışma
Evaluation of the effectiveness of a very brief smoking cessation intervention in family health centers: A pragmatic randomized controlled trial
- Tez No: 927468
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELDA DİBEK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Sigara bırakma, Birinci basamak hizmetleri, Pragmatik klinik deney, Randomize kontrollü çalışmalar, Motivasyon, Sağlık davranışı, Smoking cessation, Primary health care, Pragmatic clinic trials, Randomized controlled trial, Motivation, Health behavior
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Giriş ve Amaç: Ülkemizde tütün ürünü kullanan bireylerin oranı 2019 yılında %31,4'tür. DSÖ tütün bırakma oranlarını ve tıbbi desteği artırmak için kısa ve çok kısa girişimler klinik girişimler önermektedir. Gelişmekte olan ülkelerde kısa girişimler birinci basamağa entegre edilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Aydın ilindeki farklı aile sağlığı merkezlerinde çok kısa girişimin etkinliğini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Aydın ili ve ilçelerinde 01 Haziran 2023 – 31 Aralık 2023 tarihleri arasında girişim kolu hekimlerinin görev yaptığı 14 farklı aile sağlığı merkezinde çalışmaya alınan 170 girişim ve 161 kontrol grubu hastası ile pragmatik randomize kontrollü müdahale çalışması gerçekleştirilmiştir. Seçili hekimler bir saat çevrimiçi eğitim aldıktan sonra hastalarına çok kısa sigara bırakma girişimi uygulamıştır. Veri toplamada sosyodemografik özellikler, sigara içme durumu, tıbbi durum bilgilerini içeren ilk görüşme kullanılmıştır. Girişim sonrası üçüncü ay izleminde katılımcıların bırakma durumu ve motivasyonları telefon görüşmesi ile değerlendirilmiştir. Intention to Treat yaklaşımı kullanılmıştır. İkincil çıktılar girişim sonrası nesnel ve öznel sigara içme sayısı, tedavi ve destek alma durumu olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Üçüncü ay izlemde bırakma başarısı girişim grubunda %7.1, kontrol grubunda %3,8'di. Girişim grubunda olmak, üçüncü ayda bırakma başarısını 1,88 kat arttırmıştır fakat istatistiksel anlamlı izlenmemiştir(p=0,186). Bırakma motivasyonu artanların oranı girişim grubunda %15,8; kontrol grubunda %8,6'dır. Girişim grubunda olmak, üçüncü ayda motivasyon artışını 2,04 kat arttırmıştır (p=0,44). Erkek olmak ve geçmiş bırakma denemeleri izlem sonu motivasyonu yükselten diğer etkenlerdir. Sonuç: Uyguladığımız çok kısa girişimin bırakmaya etkisi DSÖ hedefine benzer oranda izlenmiştir fakat sigara bırakma başarısını artırmada istatistiksel olarak etkili değildir. Girişim üç ay sonunda motivasyonu artırmada etkilidir. 30 saniyelik çok kısa girişimin motivasyon geliştirmede etkili bulunması birinci basamakta rutin uygulanması için ilham verici bir çıktı olarak değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
Introduction and Objective: In Turkey, the prevalence of tobacco use among individuals was 31.4% in 2019. The WHO recommends brief and very brief interventions to increase tobacco cessation rates and medical support. In developing countries, these brief interventions are being integrated into primary care. The aim of this study is to evaluate the effectiveness of very brief interventions at different family health centers in Aydın province. Materials and Methods: A pragmatic randomized controlled trial was conducted with 170 patients in intervention group and 161 in control group across 14 family health centers in Aydın province from June 2023 to December 2023. Physicians that recurited for intervention received one hour of online training before applying very brief smoking cessation interventions to their patients. Data collection included a baseline assessment of sociodemographic characteristics, smoking status, and medical history. At the three-month follow-up, participants' cessation status and motivations were assessed via phone call interviews. Intention to Treat approach was utilized. Secondary outcomes included the objective and subjective frequency of smoking, as well as treatment and support received. Results: At the three-month follow-up, cessation success was 7.1% in the intervention group and 3.8% in the control group. Being in the intervention group increased cessation success by 1.88 times, although this was not statistically significant (p=0.186). The proportion of participants with increased motivation was 15.8% in the intervention group compared to 8.6% in the control group. Being in the intervention group increased motivation at three months by 2.04 times (p=0.44). Male gender and former quitting experiences were additional factors that enhanced motivation at follow-up. Conclusion: The very brief intervention we implemented showed a cessation effect similar to WHO targets but was not statistically significant in enhancing cessation rates. However, the intervention was effective in increasing motivation at three months. The effectiveness of the 30-second very brief intervention in developing motivation could serve as an inspiring outcome for routine implementation in primary care.
Benzer Tezler
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Sigara polikliniğine başvuran hastalarda abstinans yordayıcıları
Predictors of abstinence in patients attending a smoking cessation clinic
ÇAĞLAR UYSAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERKER DUMAN
- Akut koroner sendrom tanısıyla hastaneye yatırılan hastaların hastane izlemi sırasında ve taburculuk sonrasında sigara içme davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of smoking behaviors during hospital follow-up and after discharge of patients diagnosed with acute coronary syndrome
BURCU ŞEN ŞAHİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. TEVFİK TANJU YILMAZER
- Çevresel sigara dumanına maruz kalan bireylerin sigaraya karşı bilgi tutum ve davranışları ve sağlık anksiyete düzeyleri
Evaluation of health anxiety levels and knowledge, attitudes and behavior regarding second-hand smoke in individuals exposed to environmental tobacco smoke
HATİCE RUMEYSA DÜLGER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK TOPRAK
- Ankara Üniversitesi öğrencilerinin sigara bağımlılığı düzeylerinin sağlık inançları ile ilişkisi
The relationship between smoking addiction levels of Ankara University students and their health beliefs
GİZEM GÜNAK BAŞYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara ÜniversitesiSpor Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ODABAŞ