Yükseköğretimde akademik ve yönetimsel girişimcilik yönelimi
Academic and managerial entrepreneurial orientation in higher education
- Tez No: 928359
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Küresel ölçekte yaşanan gelişmeler, uluslararası etkileşimlerin artması, rekabetin yoğunlaşması ve kaynaklara duyulan ihtiyacın çoğalması sonucunda üniversitelerin piyasa ile daha fazla etkileşim içinde olmaları ve girişimci bir yapıya bürünmeleri gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle yükseköğretim kurumlarının girişimcilik düzeylerinin belirlenmesi, akademik ve yönetim kademesindeki bireylerin girişimcilik özelliklerinin ve bunların ilişkilerinin karşılaştırılması önemli bir araştırma alanıdır. Bunun yanında Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından hazırlanan Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksinde (GYÜE) yer alan üniversitelerin incelenmesinin, girişimcilik kavramının üniversitelerde nasıl daha etkili bir şekilde uygulanabileceğine dair içgörüler sunabileceği de düşünülmektedir. Bu kapsamda araştırmanın genel amacı yükseköğretim kurumlarındaki akademik ve yönetimsel girişimcilik durumlarını ortaya koymaktır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma yöntemlerinden çeşitleme (birleştirme) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda durum çalışması deseni, nicel boyutunda ise ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarında görev yapan akademisyenler ve yöneticiler, örneklemini ise GYÜE'de üst, orta ve alt sırada yer alan üniversitelerde görev yapan, akademik personel ve yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi belirlenirken tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda çalışma grubunu 12 akademik yönetici oluşturmaktadır. Görüşme gerçekleştirilen katılımcıların tamamı üniversitede yönetici olarak görev yapan akademik personel olduğu için bu araştırmada amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örneklem kullanılmıştır. Nitel verilerin elde edilmesi ve yükseköğretim kurumlarındaki yöneticilerin akademik ve yönetimsel girişimcilik ile görüşlerine ait verilerin toplanması için araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yöneticiler ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nicel veriler yönetimsel girişimcilik ve akademik girişimcilik olmak üzere iki başlık altında toplanmıştır. Yönetimsel girişimcilik ile ilgili nicel verilerin toplanması için araştırmacı tarafından geliştirilen Yönetimsel Girişimcilik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın diğer boyutu olan akademik girişimcilik ile ilgili nicel verilerin toplanması için Todorovic vd. (2011) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlama çalışması Derya Kula (2013) tarafından gerçekleştirilen ENTRE-U: An Entrepreneurial Orientation Scale for Universities Ölçeği (Girişimcilik Eğilimi Ölçeği) ve Linan ve Chen (2009) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlama çalışması Şeşen ve Basım (2012) tarafından gerçekleştirilen Girişimcilik Niyeti Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen veriler MAXQDA 2020 programı kullanılarak içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutundan elde edilen veriler ise SPSS 22 ve AMOS 23 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırma, akademik ve yönetimsel girişimcilik kavramlarının ayrı ayrı ele alınmasının yanı sıra, bu iki kavram arasındaki ilişkinin incelenmesi açısından önemlidir. Araştırma sonuçlarına göre üniversitelerin akademik girişimcilik düzeyleri genel olarak yüksek bulunmuş ve bu durum araştırma, sanayi iş birliği ve yenilikçi üniversite politikalarına olan ilgiyi göstermektedir. Akademik personelin girişimcilik niyetleri orta düzeyde, yöneticilerin yönetimsel girişimcilik becerileri ise yüksek düzeyde tespit edilmiştir. Üniversiteler arasında akademik girişimcilik düzeyleri benzerlik gösterirken, bazı üniversiteler sanayi iş birliği açısından daha ileri seviyededir. Girişimcilik üniversitelere ekonomik, akademik ve toplumsal faydalar sağlamakla birlikte, bürokratik engeller ve finansal kaynak yetersizlikleri gibi zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu engellerin aşılması için yapılan teşvikler ve iş birlikleri önemlidir. Gelecekte girişimcilik eğitimleri ve sanayi iş birliklerinin artırılması, üniversitelerin girişimcilik potansiyelini yükseltecektir. Bu bağlamda girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması için üniversite genelinde girişimcilik eğitimleri ve seminerleri düzenlenebilir, yöneticilerin yönetimsel girişimcilik becerilerini geliştirmek için liderlik ve yenilik yönetimi programları düzenlenebilir, girişimcilik ekosistemlerinin güçlendirilmesi, yenilikçi projelerin desteklenmesi ve uluslararası iş birliklerinin artırılması gibi önlemler alınabilir, araştırmacıların projelerine daha fazla destek sağlanabilir, araştırma altyapısı güçlendirilebilir, girişimcilik ve yenilikçilik konularında uzun vadeli stratejiler ve politikalar geliştirilebilir.
Özet (Çeviri)
As a result of global developments, increasing international interactions, intensifying competition and increasing need for resources, universities need to interact more with the market and adopt an entrepreneurial structure. For this reason, determining the entrepreneurship levels of higher education institutions and comparing the entrepreneurial characteristics of individuals at academic and administrative levels and their relationships are important research areas. In addition, it is thought that examining the universities included in the Entrepreneurial and Innovative University Index (EIUI) prepared by Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK) can provide insights into how the concept of entrepreneurship can be applied more effectively in universities. In this context, the general purpose of the research is to reveal the academic and administrative entrepreneurship situations in higher education institutions. The research used a mixed research method where quantitative and qualitative research methods are used together. A case study design was used in the qualitative dimension of the research, and a relational survey model was used in the quantitative dimension. The universe of the study consists of academicians and administrators working in higher education institutions in Turkey, and the sample consists of academic staff and administrators working in upper, middle and lower ranked universities in EIUI. The stratified sampling method was used to determine the sample of the study. In the qualitative dimension of the study, the study group consists of 12 academic administrators. Since all of the interviewed participants were academic staff working as administrators at the university, criterion sampling, one of the purposeful sampling methods, was used in this study. In order to obtain qualitative data and to collect data on the views of administrators in higher education institutions on academic and managerial entrepreneurship, interviews were conducted with the administrators using a semi-structured interview form prepared by the researcher. Quantitative data were collected under two headings as managerial entrepreneurship and academic entrepreneurship. The Managerial Entrepreneurship Scale developed by the researcher was used to collect quantitative data on managerial entrepreneurship. In order to collect quantitative data on academic entrepreneurship, which is the other dimension of the research, the“ENTRE-U: An Entrepreneurial Orientation Scale for Universities Scale”developed by Todorovic et al. (2011) and adapted to Turkish by Derya Kula (2013) and the Entrepreneurial Intention Scale developed by Linan and Chen (2009) and adapted to Turkish by Şeşen and Basım (2012) were used. The data obtained from the qualitative dimension of the research were analyzed by content analysis method using MAXQDA 2020 program. The data obtained from the quantitative dimension of the research were analyzed using the SPSS 22 and AMOS 23 programs. This research is important in terms of examining the relationship between the concepts of academic and administrative entrepreneurship separately as well as examining the relationship between these two concepts. According to the research results, the academic entrepreneurship levels of universities were generally found to be high, which shows the interest in research, industrial collaboration and innovative university policies. The entrepreneurial intentions of academic staff were found to be at a medium level, while the managerial entrepreneurship skills of managers were found to be at a high level. While academic entrepreneurship levels are similar among universities, some universities are at a more advanced level in terms of industrial collaboration. Entrepreneurship provides economic, academic and social benefits to universities, but it is faced with difficulties such as bureaucratic obstacles and financial resource deficiencies. Incentives and collaborations to overcome these obstacles are important. Increasing entrepreneurship training and industrial collaborations in the future will increase the entrepreneurship potential of universities. In this context, entrepreneurship trainings and seminars can be organized throughout the university to spread the entrepreneurship culture, leadership and innovation management programs can be organized to develop the managerial entrepreneurship skills of managers, measures such as strengthening entrepreneurship ecosystems, supporting innovative projects and increasing international collaborations can be taken, more support can be provided to researchers' projects, research infrastructure can be strengthened, long-term strategies and policies can be developed on entrepreneurship and innovation issues.
Benzer Tezler
- Yükseköğretimde şeffaflık ve özerklik algısı: istanbul ili vakıf üniversiteleri örneği
Perception of transparency and autonomy in higher education: An example of foundation universities in Istanbul province
EBRU KADIOĞULLARI
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HOŞCAN ENSARİ
- Historical representation of women in leadership: A mixed-method analysis of enablers and barriers of women's progression in higher education
Kadınların liderlikteki tarihi temsili: Kadınların yükseköğretimde ilerlemelerini kolaylaştıran ve engelleyen faktörlerin bir karma yöntem analizi
ÖZLEM BAYKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. MERVE ZAYİM KURTAY
- Yükseköğretimde dekanların yönetsel işlevleri
Administrative functions of deans in higher education
NURAY TAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ARSLAN
- Türkiye'de yükseköğretimin uluslararasılaşmasının değerlendirilmesi
Evaluating the internationalization of higher education in Turkey
BARIŞ ERİÇOK
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ARASTAMAN
- Yükseköğretimde dağıtılmış liderlik uygulamaları: Bir eylem araştırması örneği
Distributed leadership practices at higher education level: An action research
OĞUZHAN BOZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT TAŞTAN