Ali Bin Ömer Arabi'nin Gazaname (1b-39b) adlı eserinin dil ve edebiyat eğitimi yönünden çalışılması
A studying of Ali Bin Omer Arabi's work named Gazaname (1b-39b) in terms of language and literature education
- Tez No: 928683
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Gazaname, Şehitlik, Cihat, Bahadırlık, Dil ve Edebiyat Eğitimi, Old Anatolian Turkish, Gazaname, Martyrdom, Jihad, Valiant, Language and Literature Education
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Bu tez, Süleymaniye Kütüphanesinin Esad Efendi bölümü 2468 numarada kayıtlı bulunan Gazaname adlı eserin üzerinde yapılan bir dil çalışmasıdır. Eser Gazaname ve Baytarname olmak üzere iki bölümden oluşur. İlk bölüm olan Gazaname bölümü 8 babdan oluşup gaza ve cihat gibi konulardan bahseder. Sırasıyla bu bablar şu şekildedir: Cihatın fazlı, gazanın niyeti, şehadetin sevabı, bahadırlığın methi, kafiri öldürmenin ahvali, at beslemek ve bahadırlar… İkinci bölüm olan Baytarname ise 5 babtan oluşmuştur. Gazanamelerde Müslümanların İslamiyeti yayma amacıyla gayri Müslimlerle yaptıkları mücadeleler konu edilir. Gazavât kelimesinin tekili olan gazâ“cenge gitmek, cenk etmek”mânasında olmakla beraber daha sonra din düşmanlarıyla yapılan savaşları ifade eden“cihad”la aynı anlamda kullanılmış ve bu anlam yaygınlaşmıştır (gazâ kelimesinin değişik anlamları için bk. Tekin, sy. 109 [1993], s. 9 18; sy. 110 [1993], s. 9-16). Bundan dolayı düşmanla yapılan savaşları anlatan eserlere“gazânâme”veya“gazavatnâme”adı verilmiştir. Genellikle gazânâmelerde tek, gazavatnâmelerde ise birden fazla savaş veya akın anlatılmaktadır. Üzerinde çalıştığımız eser Ali bin Ömer Arabi tarafından Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmıştır. Bu çalışma; inceleme, metin, dizin ve olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde, eser ile ilgili genel bilgiler verilip metin imla, ses ve şekil özellikleri bakımından incelenmiştir. Metin bölümünde, Arap harfleri transkripsiyon alfabesi ile Latin harflerine aktarılmıştır. Metinde noktalama işaretleri kullanılmıştır. Eserde yanlış yazılan yerler düzeltilmeye çalışılmıştır. Bizim incelediğimiz kısım 39 varaktan oluşmakta ve her sayfada genellikle 13 satır bulunmaktadır. Ayrıca varakların kenarlarına alınan notlar, o sayfanın sonuna dâhil edilmiştir. Dizin bölümünde, tüm kelime ve kelime grupları yazılıp anlamları verilmiştir. Kelimelerin anlamları metindeki bağlamlarına göre belirtilmiştir. Ayrıca kelimelerin hangi dile ait olduğu gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis is a language study that is based on the work ῾Gazaname' registered as the number 2468 in Esad Efendi Section in Suleymaniye Library. The work consists of two sections as ῾Gazaname' and ῾Baytarname. ῾Gazaname', which is the first section of the work, is made up of 8 parts and discourses the topics of gaza (holy war) and jihad. These parts are named as ῾Grace of Jihad, Faith of Gaza, Mitzvah of Martyrdom, Praise of Bravery, State of Killing a Profane, Growing Horses and Valiants'. The second section Baytarname consists of 5 sections. In Gazanames the main topic is the fight of muslims, who try to spread Islam, against non-muslims. ῾Gaza' which is the singular form of the word ῾Gazavat' means fighting and settling for war. But then, it has started to be used as the synonym of ῾Jihad' which refers to the wars against anti-religious and this last usage has become widespread. (For different meanings of ῾gaza' you can use Tekin, pg. 109 (1993), pg. 9-18; pg. 110 (1993), pg. 9-16). For this reason, in literary works which handles the wars against these enemies are called ῾Gazaname' or ῾Gazavatname'. Generally, only one holy war is narrated in Gazanames while there are more than one war or invasion in Gazavatnames. The work that we study on was written by Ali bin Omer Arabi in the form of Old Anatolian Turkish. This study is composed of four sections as analysis, texture, index and facsimile. In analysis section, general information about the work has been given and the texture has been analysed orthographically, phonetically and morphologically. In texture section, Arabic alphabet has been translated into Latin Alphabet using transcription alphabet. Punctuation has been used in texture and correction was made in the parts which are thought to be wrong. In the section that we have focused on, there are 39 pages and each page has 13 lines. Also, the notes taken around the pages have been added to the end of related parts. In index section, all the vocabulary has been submitted with their meanings related to the texture.
Benzer Tezler
- Ali Bin Ömer Arabi'nin Baytarname (75b-120a) adlı eserinin dil ve edebiyat eğitimi yönünden çalışılması
Studying the work of Ali Bin Ömer Arabi named Baytarname in terms of language and literature education
AKİF TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Ali bin Ömer Arabi'nin Baytarnâme (vr. 45b-90a) adlı eserinin dil ve edebiyat eğitimi yönünden çalışılması
Study of Ali bin Ömer Arabi's Baytarnâme (p.45b-90a) in terms of language and literature education
ALEYNA İNCEKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- شرح بانت سعاد للمؤلف إبراهيم بن حيدر الكردي المتوفى (1151هجري) دراسةً وتحقيقًا
İbrâhim b. Haydar Ahmed el-Kürdi (1151 hicri)'ye âit Bânet Süâd şerhi dirâse ve tahkik / Explanation of Bant Souad by the Ibrahim al-Kurdi, who died in 1151 AH, study and investigation
HAZIM ALI HAZIM HAZIM
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMED TAHA WAHBA RADWAN
- شمس الحقّ العظيم آبادي ومنهجه في كتابهالتّعليق المغني على سُنَن الدّارقطنيّ
Şemsü'l-Hak el-Azîmâbâdî ve et-Ta'lîku'l-Muğnî 'Ala Süneni'd-Dârekutnî adlı eserindeki şerh metodu / Şemsü'l-Hak el-Azîmâbâdî and et-Ta'lîku'l-Muğnî 'Ala Süneni'd-Dârekutnî commentary method in his book
YASIR EL ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KAYA
- Cemal-i Halvetî ve Risâle-i Sûfiyye adlı eseri
Cemal Halveti and his book named Risale-i Sufiyye
NİYAZİ ELMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ