Saha (Yakut) Türklerinin Culuruyar Nurgun Bootur destanında toplumsal cinsiyet
Gender in the epic of the Sakha (Yakut) Turks in the epic of Culuruyar Nurgun Bootur
- Tez No: 928725
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇİĞDEM AKYÜZ ÖZTOKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Culuruyar Nurgun Bootur, Saha, olonho, destan, toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolleri, Culuruyar Nurgun Bootur, Sakha, olonho, epic, gender, gender roles
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu çalışma, Saha (Yakut) Türklerinin önemli destanlarından biri olan Culuruyar Nurgun Bootur destanını toplumsal cinsiyet perspektifinden ele almaktadır. Destanda yer alan kadın ve erkek karakterlerin temsilleri incelenerek toplumsal cinsiyet rollerinin epik anlatıda nasıl yapılandırıldığı ve bu rollerin Saha (Yakut) toplumundaki kültürel ve sosyal değerlerle nasıl örtüştüğü araştırılmıştır. Çalışma, beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Saha (Yakut) Türklerinin tarihsel ve kültürel arka planı ile destan geleneği incelenmiştir. İkinci bölümde, Saha destanları üzerine yapılan akademik çalışmalar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, toplumsal cinsiyet kavramı ve Türk destanlarındaki kadın ve erkek temsilleri kuramsal bir çerçevede değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde, Culuruyar Nurgun Bootur destanındaki kadın ve erkek tipler hakkında toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Beşinci bölümde ise destan, toplumsal cinsiyet kuramları, toplumsal statü ve cinsiyet rolleri bağlamında analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçları, destandaki kadın ve erkek karakterlerin toplumsal normlar doğrultusunda şekillendiğini ancak bu normları zaman zaman zorlayarak toplumsal cinsiyet rollerinin esnekliğini ortaya koyduklarını göstermektedir. Bu bağlamda, destan toplumsal cinsiyetin epik anlatılardaki temsillerini anlamak açısından önemli bir kaynak sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study deals with the epic of Culuruyar Nurgun Bootur, one of the important epics of the Sakha (Yakut) Turks, from the perspective of gender. By analyzing the representations of male and female characters in the epic, it investigates how the gender roles are structured in the epic narrative and how these roles coincide with the cultural and social values in the Sakha (Yakut) society. The study consists of five main sections. In the first part, the historical and cultural background of the Sakha (Yakut) Turks and their epic tradition are examined. In the second part, academic studies on Sakha epics are discussed. In the third part, the concept of gender and the representations of men and women in Turkish epics are evaluated in a theoretical framework. In the fourth chapter, a detailed information is provided about male and female types in the epic of Culuruyar Nurgun Bootur within the context of gender roles. In the fifth chapter, the epic is analyzed in the context of social gender theories, social status and gender roles. The results of the study indicate that the female and male characters in the epic are shaped in accordance with social norms, but also that they reveal the flexibility of gender roles occasionally challenging these norms. In this context, the epic provides an important source for understanding the representations of gender in epic narratives.
Benzer Tezler
- Saha (Yakut) Türklerinin Culuruyar Nurgun Bootur Destanı
The Culuruyar Nurgun Bootur Epos of the Sakha (Yakut) Turks
MURAT ERSÖZ
- Kuzey Sibirya (Saha/ Yakut ve Dolgan) Türk destanlarında at
Horse in Northern Siberian (Sakha/Yakut and Dolgan) Turkic epics
HİLAL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Saha (Yakut) Türklerinin geleneksel inançları ve diğer dinlerle ilişkileri
Traditional beliefs of the Sakha (Yakut) Turks and their relations with other religions
MEHMET MUSTAFA ERKAL
- Saha (Yakut) Türklerinin Kııs Debeliye Destanı üzerine bir gramer incelemesi
A grammar review on Kiis Debeliye Epic of Sakha (Yakut) Turks
DOĞAN ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Saha (Yakut) sözlü kültür ürünlerinde inanca dair tasarımlar (Derleme–inceleme)
Designs related to belief in Sakha (Yakut) oral culture products (Fieldwork-research)
ALPER KESER
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Pamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN