Karia Bölgesindeki 'Khthonik' kültler
'Chthonic' cults in Karia Region
- Tez No: 928780
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN EREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Karia, khthonik, kült, Thesmophoria, Demeter, Hades, Caria, chthonic, cult, Thesmophoria, Demeter, Hades
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Bu tez çalışması, Antik Dönem Karia Bölgesi'nde yer alan“khthonik”karakterli tanrı ve tanrıça kültlerini; bu kültlere ait kutsal alanlar ile birlikte ölüler kültü, kahramanlar kültü ve anikonik tapınım biçimlerini arkeolojik, epigrafik ve numismatik veriler ışığında incelemeyi amaçlamaktadır.“Khthonik”teriminin antik ve modern bağlamlardaki tanımsal sorunları çerçevesinde, bu kavramın net bir tanımı yapılmasından ziyade bir özellikler bütünü olarak değerlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Çalışmada, başta Demeter, Persephone, Hades ve Hekate olmak üzere, yeraltı dünyası, ölümden sonraki yaşam, bereket ve dönüşüm temalarıyla ilişkilendirilen tanrı ve tanrıçaların Karia'daki kültleri ele alınmış; bunların mekânsal düzenlemeleri, ritüel uygulamaları ve sunu objeleri üzerinden“khthonik”nitelikleri tartışılmıştır. Bu bağlamda Halikarnassos, Iasos, Kaunos, Knidos ve Theangela'daki Demeter kutsal alanları; Nysa-Akharaka'daki Hades ve Persephone kültü; Stratonikeia-Lagina'daki Hekate kültü; Halikarnassos Maussolleionu'ndaki kahraman kültü; Kaunos'taki Baitylos ve Artemis Kutsal Kayalığı anikonik kült örnekleri olarak incelenmiştir. Söz konusu kutsal alanlarda ele geçen pişmiş toprak figürinler, kurban kalıntıları, kutsal su kaynakları ve doğal kaya oluşumları gibi unsurlar, hem inanç sistemlerinin hem de kült pratiğinin“khthonik”yönünü anlamlandırmak açısından önemli veriler sunmaktadır. Çalışma, Karia bölgesindeki“khthonik”karakterli kültlerin çeşitliliğini ve aralarındaki paralellikleri ortaya koyarak, bölgede ölümden sonraki yaşama dair düşünsel yapıların nasıl şekillendiğine dair bütüncül bir değerlendirme sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the cults of“chthonic”deities in the ancient region of Caria, along with their associated sanctuaries, cults of heroes and common dead, and aniconic forms of worship, through archaeological, epigraphic, and numismatic evidence. In light of the definitional ambiguities surrounding the term“chthonic”in both ancient and modern contexts, it is emphasized that the concept should be understood not as a fixed definition, but rather as a set of characteristics. Within this framework, the study focuses on the cults of deities such as Demeter, Persephone, Hades, and Hekate –who are associated with the underworld, the afterlife, fertility, and transformation– and evaluates their“chthonic”attributes through the spatial layout of their sanctuaries, ritual practices, and votive offerings. Accordingly, the Demeter sanctuaries in Halikarnassos, Iasos, Kaunos, Knidos, and Theangela; the Hades and Persephone cult at Nysa-Akharaka; the Hekate cult at Stratonikeia-Lagina; the hero cult associated with the Maussolleion at Halikarnassos; and the aniconic cults centered around The Baitylos and The Sacred Rock of Artemis in Kaunos are examined as key examples. Finds such as terracotta figurines, animal sacrifice remains, sacred water sources, and natural rock formations in these sanctuaries provide significant insight into the chthonic dimensions of both religious belief systems and ritual practice. By exploring the diversity and interrelations of“chthonic”cults in Caria, this study offers a comprehensive assessment of how beliefs surrounding the afterlife were shaped in the region and how these beliefs were materially and ritually articulated within sacred spaces.
Benzer Tezler
- Karia bölgesi (Güney-Batı Ege) tarihsel su yapıları
Ancient water conveyances of Karia region (South-West Turkey)
YUSUF ERSEL TANRIÖVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. N. ORHAN BAYKAN
- Karia bölgesinde Athena kültü
Athena cult in Caria region
NESRİN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ArkeolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ALBAYRAK
- Antik Çağ Karia bölgesi kaya mezarlarında Ion ve Dor düzeni uygulamaları
The execution of Ionic and Doric orders in ancient rock-cut tombs of Karia region
ÖZGÜR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ArkeolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR BARAN
- İasos Antik Kenti doğu stoa cephesi koruma ve sunum önerisi
Başlık çevirisi yok
SEÇİL ERUYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİLE BİNNUR KIRAÇ
- Batı Akdeniz (Likya) tarihi yerleşim merkezlerinin su iletim sistemlerinin hidrolik ve hidrolojik açıdan incelenmesi
Investigation of water conveyance systems of historical settlements in the west Mediterranean region (Lycia) from hydraulic and hydrological point of view
SEYHUN TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ArkeolojiDokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. N. ORHAN BAYKAN
YRD. DOÇ. DR. BİROL KAYA