Understanding somatization: The role of core beliefs, automatic thoughts, alexithymia, interoceptive awareness, and mindfulness
Somatizasyonu anlamak: Temel inançlar, otomatik düşünceler, aleksitimi, bedensel farkındalık ve bilinçli farkındalığın rolü
- Tez No: 928781
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN MERAL ÖGÜTÇÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu araştırmada, somatizasyonun bilişsel-davranışçı kuram çerçevesinde açıklanabilirliğini incelemek amacıyla temel inançlar, otomatik düşünceler, aleksitimi, interoseptif farkındalık ve anda farkındalığın yordayıcı rolleri ele alınmıştır. Çalışmaya 436 yetişkin birey (271 kadın, 165 erkek) katılmıştır. Veriler, çevrim içi anket yöntemiyle toplanmış ve katılımcılara demografik bilgi formu ile birlikte ilgili psikolojik ölçekler uygulanmıştır. Çalışmada Somatizasyon Ölçeği, Temel İnançlar Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği, Çok Boyutlu Bedensel Farkındalık Değerlendirmesi Ölçeği-II ve Bilinçli Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular, tüm değişkenlerin somatizasyonu anlamlı düzeyde yordadığını ortaya koymuştur. Hiyerarşik regresyon analizinde en yüksek katkının otomatik düşüncelerden geldiği belirlenmiştir. Bunu interoseptif farkındalık ve bilinçli farkındalık izlemiştir. Ek olarak, kadınlar erkeklere göre daha yüksek somatizasyon ve otomatik düşünce puanları alırken, erkeklerin anda farkındalık puanları daha yüksektir. Psikiyatrik tanı, kronik fiziksel hastalık ve düzenli ilaç kullanımı bildiren bireylerde somatizasyon düzeyleri anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bulgular, somatizasyonun bilişsel-davranışçı kuramla açıklanabileceğini desteklemekte, erken dönem inanç yapılarının ve duygusal işleme güçlüklerinin semptom deneyiminde belirleyici olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to investigate the predictive roles of core beliefs, automatic thoughts, alexithymia, interoceptive awareness, and mindfulness on somatization within a cognitive-behavioural framework. A total of 436 adult participants (271 female, 165 male) completed an online survey including demographic variables and psychological scales. Somatization Scale, Core Beliefs Scale, Automatic Thoughts Questionnaire, Toronto Alexithymia Scale, Multidimensional Assessment of Interoceptive Awareness Scale-2, and Mindful Attention Awareness Scale were used in the study. The results showed that all five variables significantly predicted somatization, with automatic thoughts making the strongest contribution in hierarchical regression. This was followed by lower levels of mindfulness and interoceptive awareness. Additionally, women scored higher in somatization and automatic thoughts, while men reported higher mindfulness. Individuals with a history of psychiatric diagnosis, chronic physical illness, or regular medication use also exhibited higher levels of somatization. These findings provide empirical support for the cognitive-behavioural interpretation of somatization, emphasising the influence of early belief structures, cognitive biases, and emotional processing difficulties in the development and maintenance of somatic symptoms.
Benzer Tezler
- The exploration of the role of mentalization on the relationship between narcissistic traits and psychosomatic complaints in late adolescence
Geç ergenlikte narsisistik özellikler ve psikosomatik şikayetler arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin rolünün araştırılması
YASİN GÜRKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF GÖÇEK
- Algılanan stres ile somatizasyon arasındaki ilişkide bilinçli farkındalık ve yaşantısal kaçınma değişkenlerinin incelenmesi
Investigation of mindfulness and experiential avoidance variables in the relationship between perceived stress and somatization
AYBÜKE AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞENUR AKTAŞ
- İrritabl barsak sendromunda çocukluk çağı travmasının rolü
The role of childhood trauma in irritable bowel syndrome
VOLKAN SENEGER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Gastroenterolojiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR GÖRMEZ
- Bağlanma stilleri ile psikosomatik şikayetler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Duygu düzenleme güçlüğünün aracı değişken olarak rolü
The examination of the relationship between attachment styles, emotion regulation difficulties and psychosomatic symptoms
BETÜL COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER ÇUHADAROĞLU
- Perceived parenting and somatization: The mediating role of emotional expression and self-compassion
Algılanan ebeveynlik ve somatizasyon: Duyguları ifade etme ve öz-şefkatin aracı rolü
HİLAL YORULMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN MERAL ÖGÜTÇÜ