Türkiye'de çok partili hayata geçiş sürecine ve Demokrat Parti iktidarına hatıratlar üzerinden bakış (1945-1960)
A look at the transition to multi-party life in Turkey and the power of the Democrat Party through memoirs (1945-1960)
- Tez No: 929109
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİRGÜL BOZKURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Türkiye'nin demokrasi serüveninde 1945-1960 süreci, kritik deneyimlerin ve kazanımların yaşandığı dönemdir. 7 Ocak 1946'da çok partili hayata geçişle birlikte ortaya çıkan iktidar mücadelesinin yarattığı kutuplaşma, hatıra eserlere yansımış ve 27 Mayıs askeri müdahalesi ile bir süreliğine son bulmuştur. Bütün bu süreçte, öne çıkan gelişmelerin aktörleri ve tanıkları tarafından kaleme alınan hatıralar uzun bir listeyi oluşturmaktadır. Siyaset, basın, ekonomi, bürokrasi gibi alanlarda kendisine yer edinmiş bu aktörler tarafından kaleme alınan metinlerin değerlendirilmeye tabi tutulması, döneme farklı bir pencereden bakılmasına olanak sağlamaktadır. Bu süreçte öne çıkan olaylar ise çok partili hayatın getirdiği iktidar ve muhalefet ilişkilerine yansıyan çatışmalar, iktidarın el değiştirmesi, seçimler, dış politikada önemli bir kilometre taşı olarak karşımıza çıkan Kore Savaşı ve NATO'ya üyelik, azınlıklar ve Kıbrıs meselesi bağlamında şekillenen 6-7 Eylül Olayları ile Cumhuriyet tarihinin ilk askeri müdahalesi olan 27 Mayıs'tır. Hatıralar kişisel metinlerdir. Eser sahibinin anlattıkları, ülkenin tarihiyle paralel ilerler. Bu bağlamda, kaleme alınmış her hatırat, kendisinden sonra gelen kuşak için geçmişin hatırlanma biçimine sunulan bir katkıdır. Ayrıca hatıralar, bazen tarihsel olayların şekillenmesinde rol alanlar tarafından tasarlanarak, toplumsal hafızanın istedikleri şekilde oluşmasına aracılık etmektedir. Bazen de araştırmacı açısından, gerçeğe en yakın anlatıya sağladığı katkı için önemli bir belge olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; hatıra türünün kaynak olarak tarihçi açısından önemine dikkat çekmek ve hatıratın çizdiği çerçeve üzerinden dönemin nasıl göründüğünü göz önüne sermektir. Beş bölümden oluşan tezin ilk bölümünde hatırat türü ele alınırken, diğer bölümlerde ise her dönem klasik tarihçilik bağlamında değerlendirildikten sonra, konu başlıkları sadece hatıralar üzerinden incelenmiştir. Bu başlıklar, aynı zamanda Türkiye'nin kaderinde önemli rol oynayan olaylardır. Zaten bir olayın hatırat eserin içerisinde yer almasının en önemli ölçütlerinden birisi de olayın önemli ve iz bırakıyor olmasıdır.
Özet (Çeviri)
From 1945 to 1960, Turkey's democracy adventure is a time of critical experiences and acquisitions. With the multy party lifestyle becoming a part of life in January 7, 1946, polarization is created, which reflects on memoirs, and in May 27, with the military striving, it ends for a while. Within all this time, memoirs that were written by actors and witnesses of the eye catching developments take up a long list. Texts taken into consideration that are put on paper by actors that have taken part in politics, economy, breaucracy, and so on, reflects a different light on the period. In the meantime, the events that are prominant bring multy party fife that affect rulership and the opposing relations as a conflict, the rulership changing hands, elections, foreign policy is an important milestone that is put forwardby the membership to the Korean War and NATO, with the 6-7 September İssues that are formed by minorities and the matter of Cyprus, 27 May is the first military inference in the republic history. Memorirs are personal texts. What the owner of the work says, proceeds parallel with the country's history. In this case, every memoir genned, is a contribution to the later generations as how history is remembered. Plus memoirs, sometimes designed by the role takers of historical events being shaped, is mediated in a form as the social memory wishes. And sometimes from the researchers point of view, it is put forward as an important document as it is the closest contribution to accuracy. In this case, the aim of the research is; as a resource for a type of memoir it gives attention to the importance for a historical period in the other parts, the subject matters were analyzed only by memories. At the same time, the matters take important role in Turkey's fate. Anway, one of the most important aspect of a stuation taking place in a memoir is for it to be significant and for it to leave a mark.
Benzer Tezler
- Türkiye'de çok partili döneme adaptasyon sürecinde bir CHP hükümeti olarak Günaltay Kabinesi ve politikaları
Gunaltay Cabinet as a CHP Power in the transition process to multi-party era in Turkey, and its policies
SERHAT İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerArdahan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FESİH BAYRAKTAR
- Türkiye'de çok partili hayata geçiş: Demokrat Parti örneği ve demokratikleşme sürecine etkileri
Başlık çevirisi yok
ABDULLAH YARAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerHasan Kalyoncu ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHUN CEM KARSAVURAN
- NATO'ya üyelik sürecinde Türk ve Yunan kamuoyu (1949-1952)
Turkish and Greek public opinion in the process of membership to NATO (1949-1952)
HALİLCAN ER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEDEF BULUT
- 1950-1960 dönemi Türkiye'de demokrasi sorunsalı
The problem of democracy in Turkey between 1950-1960
ŞEBNEM OĞUZ UZUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Siyasal BilimlerKocaeli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESMA TORUN ÇELİK
- Gazeteci, yazar ve devlet adamı Cihad Baban (1911-1984)
Journalist, writer and statesman Cihad Baban (1911-1984)
CEMAL AYDIN