Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında yasın görünümleri
The manifestations of mourning in Halit Ziya Uşaklıgil's novels
- Tez No: 929491
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN, PROF. DR. SEVAL ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Türk edebiyatı tarihinin önde gelen yazarlarından Halit Ziya Uşaklıgil, yakın çevresindekilerin ölümleriyle yaşadıklarını, yazının içinde bir alan açarak kaybı bir yaratıma dönüştürerek anlatır. Yas ve ölüm kavramlarıyla yazıda yaşamla ölüm arasında mücadele alanı oluşturur. Bu durum, yazarın yazıyı eğip büktüğü bir kullanım alanıdır. Romanlarında bu eğip bükmeyle yarattığı kaos alanı kurguda, yazmayı perçinleyerek yasın içindeki duyguyu hatırlatıcı bir unsur olarak canlı kılar. Bu tezin amacı Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında yasın görünümlerine odaklanmaktır. Svetlana Boym, Tırnak İçinde Ölüm kitabında yaşam ve ölüm sözcüklerinin yanına konan tırnak işaretleri içinde yazarların“yazmaya son vermek ve yaşamaya son vermek”sorunsallarının altını çizdiğini söyler ve“mecazi ölüm”,“edebi intihar”kavramlarını öne sürer. Bu tezde Boym'un bu kavramlarına yaslanarak yas ve yazı ilişkisi gösterilmiştir. Bunu yaparken de bir Servet-i Fünûn dönemi yazarı olan Halit Ziya'nın romanlarında ayrıca sıklıkla rastladığımız“sairfilmenam (uyurgezer)”olma hali üzerinde durulmuştur. Yazarın eserlerinde bireyi kötü öznelere dönüştürmesi ve bunun dramatik düzeylerinde ben'in yas içinde var olma/yok olma kaygısını nasıl gösterdiği tartışılmıştır. Uşaklıgil'in yazınsal üretiminde tüm bunlara bakarken hatıraların gücü ve yazarı en çok yaralayan acının ortaya çıkarılıp yas duygusunun temeli sorgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
One of the leading writers in the history of Turkish literature, Halit Ziya Uşaklıgil, narrates his experiences with the deaths of those close to him by creating a space within his writing, transforming loss into creation. He creates a battleground between life and death in writing with the concepts of mourning and death. This situation is an area where the author bends and twists the writing. In his novels, the chaos he creates through this bending and twisting in the narrative reinforces writing, making it a vivid element that reminds us of the emotion within mourning. The aim of this thesis is to focus on the manifestations of mourning in Halit Ziya Uşaklıgil's novels. Svetlana Boym, in her book“Death in Quotation Marks,”states that the quotation marks placed next to the words life and death highlight the writers' dilemmas of“ceasing to write and ceasing to live”and introduce the concepts of“metaphorical death”and“literary suicide.”In this thesis, the relationship between mourning and writing has been demonstrated by leaning on Boym's concepts. While doing this, the state of being a“sairfilmenam (sleepwalker),”which we frequently encounter in the novels of Halit Ziya, a writer of the Servet-i Fünûn period, has also been emphasized. It has been discussed how the author transforms the individual into negative subjects in his works and how he demonstrates the anxiety of existence/non-existence in mourning at dramatic levels. While examining all these aspects in Uşaklıgil's literary production, the power of memories and the pain that most deeply wounds the author have been revealed, and the foundation of the feeling of mourning has been questioned.
Benzer Tezler
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kadın ve kadın eğitimi
Woman and woman education at Halit Ziya Uşakligil's novels
SEVDA ALTUNBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Servet-i Fünun romanında zamanın işlevi
The function of time in the novels of Servet-i Fünun
GÜLDEREN ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- 19. yüzyıl Türk romanında kadının gündelik yaşamı
Daily life of women in the 19th century Turkish novel
CENNET ALTUNDAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN GONCA GÖKALP ALPASLAN
- Hâlid Ziya Uşaklıgil'in romanların umut ve umutsuzluk
Hope and despair in Hâlid Ziya Uşaklıgil's novels
ASLAN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NÜKHET ŞEHNAZ ALİŞ
- Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarının René Girard'ın Üçgen Arzu Modeli'ne göre incelenmesi
The analysis of Halit Ziya Uşakligil's novels according to René Girard's Triangular Desire Modal
SERAP ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fransız Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEKİN