Sibirya sahası Türk destanlarında erlik
Siberian field Turkish epics erlik
- Tez No: 930013
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLHAN ATNUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Sibirya sahası 63 Türk destanı üzerine yapılan inceleme çalışması iki kısımdan oluşmaktadır. Bu çalışmada Türkiye Türkçesine aktarılmış olan metinler kapsamında Sibirya Sahası Türk Destanları olarak ele alınan Altay, Hakas, Tuva, Şor ve Yakut destanlarında Erlik figürünün olaylardaki konumu, sahip olduğu özellikleri, mekânı olan yeraltı, yardımcıları ve çocukları gibi unsurlar da tespit edilmiştir. Bulunan bu unsurların destanın da kültür yansıtıcı özelliğiyle yaşamda ve diğer türlerle ilişkisinden de bahsedilmektedir. Ayrıca tüm bu unsurların destanlardaki kullanımları incelenmiştir. Giriş bölümünde incelemenin yapıldığı ana konu hakkında genel bilgiler verilerek bütün başlıkların çerçeveleri çizilmiştir. Bu bölümde şeytan kavramı ele alınarak tanımlanmasından sonra dinlerde ve mitlerde hangi şekillerde karşılaşıldığı araştırılarak verilmiştir. Birinci bölümde ise genel olarak destan, Sibirya sahası destan geleneği, destanların şekil ve muhteva özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından ilgili incelenen destanlarda Erlik'in tasviri, avanesi, mekânı, ölümü gibi birçok başlıkla metinlerden örneklerle detaylandırılmıştır. Sonuç olarak Erlik Türk dünyasında hemen her metinde karşılaşılan, benzer özelliklere sahip, kötücül bir güçtür. Bu güç inanca bağlı olarak ortaya çıkmış Türk mitolojisinde de karşılaşılan ve bir kültür unsuru haline gelen bir tanrı figürüdür.
Özet (Çeviri)
The study of 63 Turkish epics in Siberia consists of two parts. In this study, the position of the Devil/Erlik figure in the events in the Altai, Khakas, Tuva, Shor and Yakut epics, which are considered as Siberian Field Turkish Epics by covering the texts transferred to Turkey Turkish, and the features it has depending on this position, as well as the underground with its place, its assistants and children. Elements have also been identified. The relationship of these found elements with life and other genres is also mentioned with the cultural reflective feature of the epic. In addition, the use of all these elements in epics has been examined. In the introduction, general information about the main subject of the study was given and the frames of all the titles were drawn. In the first chapter, after the concept of devil is discussed and defined, it is given by researching in which ways it is encountered in religions and myths. In addition, examples of fairy tales and legends were examined. In the second part, information is given about the epic in general, the epic tradition of the Siberian field, the shape and content features of the epics. Afterwards, the description of Erlik in the related epics was detailed with examples from the texts with many titles such as his companion, place, death. As a result, Erlik is a malevolent force with similar characteristics encountered in almost every text in the Turkish world. This power is a god figure that emerged depending on belief, encountered in Turkish mythology and became a cultural element.
Benzer Tezler
- Türk destanlarında yeraltı dünyası (Sibirya sahası)
Underworld in Turkish epics (Siberia field)
YAPRAK PELİN ULUIŞIK
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Sibirya sahası Türk destanlarında kutsal varlıklar ve nesneler
Siberian field in The Turkish epics of the sacred assets and objects
GÜLTEN BAL
- Sibirya sahası Türk destanlarında ay
Moon in Turkish epics of Siberia area
MEHTAP MÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Sibirya sahası Türk destanlarında Şamanizm'in izleri
Traces of Shamanism in Turkish epics of Siberia
HASAN KIZILDAĞ
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KÖKTÜRK
- Sibirya sahası Türk destanlarında kadın (statü, rol, işlev)
Woman in Turkish epics in Siberia field (statue, role, function)
İBRAHİM KAĞAN DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK