Sibirya sahası Türk destanlarında kadın (statü, rol, işlev)
Woman in Turkish epics in Siberia field (statue, role, function)
- Tez No: 405684
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 329
Özet
Kadın motifinin incelendiği çalışmalarda, kadın tipinin belirlenmesi için genellikle kadınların erkekler karşısındaki konumunun, erkekler ile olan ilişkilerinin göz önüne alındığını; tespit, tasnif ve tahlillerin de bu doğrultuda yapıldığını görmekteyiz. Destanlardaki kadın tiplerin belirlenmesinde genellikle onların erkeklerle olan münasebetleri ölçüt alınmıştır. Nitekim merkez kahraman erkektir ve onun annesi, eşi, kız kardeşi vb. ancak onun hayatındaki rolü ölçüsünde destanda yer bulmuştur. Bunun yanı sıra az da olsa bazı destanlarda da ana karakter kadın olabilmektedir. Dinin ön planda olduğu anlatılarda ise kadın tiplerin belirlenmesinde, onların din karşısındaki tutumları ölçüt alınmıştır. Ancak bu tür bir yaklaşımın erkeğin egemen olduğu toplum için geçerli olabileceğini söyleyebiliriz. Erkeğin toplumsal hayatta ya da ailede çok da baskın olmadığı uluslara ait destanlarda ise kadınların merkezi kahraman olarak da konumlandırıldığı görülmektedir. Bu incelemede kadının her ne kadar merkez kahraman olmadığı tespit edilse de ailedeki dengeyi sağlayan, destan kahramanlarının dünyaya getirilip yetiştirilmesinde başat rolü üstlenen, kahramanın her zaman yanında olarak ona destek veren ve destan kahramanının oluşumunda temel görevi üstlenenin de kadın olduğu göz ardı edilmemelidir. Sibirya sahası Türk destanlarındaki kadının yalnızca tespiti değil, onların tasnif ve tahlil aşamasında da içinde bulundukları toplumun yapısı hakkında da bilgilere ulaşmanın mümkün olduğu söylenebilir. Tüm bunların yanında aynı zamanda İslamiyet öncesi ve İslamiyet sonrası Türk toplumundaki kadının konumu ve önemli olarak görülen Dede Korkut, Manas ve Oğuz Kağan destanlarındaki kadın olgusu üzerinde de durulmuştur.
Özet (Çeviri)
When studies on women motice are investigated, it is observed that while defining women character, women's position against men, their relations with men are taken into consideration, also all the determinations, classifications and analysises are made in this direction. While defining the women character in the epics, criteria is generally based on the relationship/connecting with the men. As a matter of fact, the main character in the epic is a man and as long as his mother's, his wife's, his sister' roles keep on, they take place in the epic. Apart from that, in several epics, the main character could be woman. When narrations in which religion is in the foreground, defining the woman character is based on the woman's attitude toward religion. However, this kind of attitude is valid for male-dominant society. On the other hand, it is also seen in the epics of other nations where man is dominant neither in the family nor in the society, the woman is positioned as a protagonist. Though woman is not defined as a protagonist in this study, several undeniable facts about woman have been found out such as, bringing balance to the family, giving birth to the main character of the epic and raising them, supporting the main character and standing next to them. Not only the women's determination in the Siberia field, but also their classification and analysises can give more information about the society in which they live. In addition to all of these, woman's standing in Turkish society in terms of pre and after Islam, and woman fact in Dada Gorgug, Manas and Oghuz Kahn epics have been emphasized.
Benzer Tezler
- Sibirya sahası Türk destanlarında kutsal varlıklar ve nesneler
Siberian field in The Turkish epics of the sacred assets and objects
GÜLTEN BAL
- Sibirya sahası Türk destanlarında Şamanizm'in izleri
Traces of Shamanism in Turkish epics of Siberia
HASAN KIZILDAĞ
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KÖKTÜRK
- Sibirya sahası Türk destanlarında aile
Family in turkish epics of the Siberia region
MUHAMMET ATASEVER
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Sibirya Sahası Türk Destanlarında hayvanlar
Animals in Turkic Epics of Siberian Region
EVREN ÇİFCİ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Sibirya sahası Türk destanlarında ay
Moon in Turkish epics of Siberia area
MEHTAP MÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK