Çocuk edebiyatında engelli farkındalığının değerler ışığında incelenmesi
Examining disability awareness in children's literature in the light of values
- Tez No: 930289
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA SAİD KIYMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, Engellilik, Engelli farkındalığı, Değerler eğitimi
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Çocuk edebiyatının çocuğun dil gelişimini destekleme, düşünce dünyasını geliştirme, estetik zevk verme gibi amaçlarının yanında sezdirme yoluyla çocuğun dünyasında yeni ufuklar açma gibi bir amacı da vardır. Toplumun türlü gerçeklerine yönelik farkındalık oluşturmak da bu amaçlar arasında sayılabilir. Bireyin, içinde bulunduğu toplumun kurallarını fark etmesinde, toplumla uyumlu olarak bireysel gelişimini en iyi şekilde sürdürmesinde değerler eğitiminin rolünden söz edilmektedir. Gelişen ve değişen dünyada bireyin ve toplumun ön görülemez değişimi, değerler eğitimin önemini ortaya koymuş, çocukların muhatap olduğu her alanda değerlerle karşılaşmaları ihtiyacını doğurmuştur. Bireysel farklılıkların, engelli bireylerin varlığının ve haklarının çocuğa sezdirilmesi çocuk edebiyatı eserlerinin katkısıyla gerçekleşebilecektir. Bunun için çocuklara yönelik kaleme alınan eserlerin bu konuyu nasıl işlediği araştırma konusu olmuştur. Çalışmada, çocuk kitaplarından engelli yaşamını ele alan ve engelli bireylere yer veren kitaplar değerler ışığında incelenmiştir. Eser seçiminde 8-12+ yaş gruplarına hitap eden, 2008-2009 ve sonrası basıma girmiş eserler tercih edilmiştir. Eserlerin incelenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman tarama tekniğinden faydalanılmıştır. Bu tarama tekniğinde çalışmaya destek sağlayacağı düşünülen kitap, makale, tez ve inceleme yazıları okunarak ilgili noktalardan faydalanma esas alınmıştır. Çalışmada ilk olarak çocuk edebiyatı, çocuk edebiyatı ve engellilik, değerler eğitimi konusu üzerinde durulmuş, devamında bu konuya yer veren çalışmalara değinilmiştir. Çocuklar için kaleme alınmış ve engelliliğe yer vermiş eserlerin çocuk okurda engelliliğe karşı ne şekilde bilinç oluşturduğunu, bunu yaparken değerlerden ne derece yararlanıldığını belirlemek bu çalışma için temel amaçtır. Sonuç olarak engelliliğe yer veren eserlerin yeterli olmadığı, işlenen engelin çeşitlilik göstermediği ve eserler kaleme alınırken değer aktarım gibi bir amaç güdülmediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In addition to the aims of supporting the child's language development, developing the world of thought, and providing aesthetic pleasure, children's literature also aims to open new horizons in the child's world through intuition. Creating awareness about various realities of society can also be counted among these aims. The role of values education is mentioned in the individual's awareness of the rules of the society he/she is in and in the best way to continue his/her individual development in harmony with society. The unpredictable change of the individual and society in the developing and changing world has revealed the importance of values education and has created the need for children to encounter values in every area they deal with. The intuition of individual differences, the existence and rights of disabled individuals to children can be realized with the contribution of children's literature works. For this purpose, how works written for children handle this subject has been the subject of research. In the study, books that deal with the lives of disabled people and include disabled individuals were examined in the light of values. In the selection of works, works that appeal to the 8-12+ age groups and were published in 2008-2009 and later were preferred. In the examination of the works, the document scanning technique, one of the qualitative research methods, was used. In this scanning technique, it was based on reading books, articles, theses and reviews that were thought to support the study and benefiting from the relevant points. In the study, firstly, children's literature, children's literature and disability, value education were focused on, and then studies that included this subject were mentioned. The main purpose of this study is to determine how works written for children and including disability create awareness in child readers about disability and to what extent values are used while doing this. As a result, it was seen that works including disability were not sufficient, the disability treated did not show variety and no purpose such as transferring values was pursued while writing the works.
Benzer Tezler
- Çocuk edebiyatında engellilik teması ile karşılaşan çocukların engelliliği algılamaları üzerine bir araştırma
A study on children's perception of disability theme in children's literature
VEYSEL ELKATMIŞ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LOKMAN TURAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÖZTÜRK
- Türk çocuk edebiyatında engellilerin temsili
The representation of the disabled in Turkish children's literature
AYFER ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. NUR GÜRANİ ARSLAN
- The representation of children with disability in the British novel
Britanya romanında engelli çocuğun temsili
ZÖHRE BAŞ KORKMAZ
Doktora
İngilizce
2025
Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ KILIÇ
- Behindertenproblematik bei Renate Welsh (Beitrege der kinder und jugendliteratur zu der integration der behinderten anhand der beispiele von Renate Welshs werkwn 'Drachenflügel' und 'Stefan')
Renate Welsh'de engelliler sorunu (Renate Wels'in 'Drachenflügel' ve 'Stefan' adlı eserlerinin gençlik ve çocuk edebiyatında engelliler uyumuna katkısı)
MUSTAFA HAKAN YAPICI
Yüksek Lisans
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ GÜLTEKİN
- Makedonya Türk çocuk edebiyatında değerler eğitimi Tomurcuk dergisi örneği
Values education in Macedonian Turkish children literature: The case of Tomurcuk magazine
REFİDE SHAINI
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZDEMİR