Geri Dön

Demokraside gerileme (Democratıc backslıdıng) sürecinin kavramsal ve olgusal incelenmesi: Türkiye-Polonya örnekleri üzerinden karşılaştırmalı bir analiz

Conceptual and factual analysis of the process of democratic backsliding: A comparative analysis on the examples of Türkiye and Poland

PDF İndir

  1. Tez No: 930300
  2. Yazar: TAYYAR SÜNGÜ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL AYDINGÜN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Avrupa Birliği Uluslararası İlişkiler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 493

Özet

Demokraside gerileme son yıllarda bir fenomen haline dönüşerek dünya demokrasilerinde etkisini hissettirmekte ve en ileri demokrasi olarak ifade edilen ülkelerin dahi bu gerilemenin etkisinden kendilerini kurtaramadıkları görülmektedir. Bu tez çalışması, demokraside gerilemenin neden/niçin oluştuğunu analitik olarak, Türkiye-Polonya örnekleri üzerinden karşılaştırmalı, retrodüktif ve sistem yaklaşımıyla incelenmeye çalışmaktadır. Bu sebeple demokrasi kavramı sistemsel bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Bu çalışmanın öncelikli hedefi, daha genel bir bakışla ve bir sistem yaklaşımıyla demokraside gerilemenin 'niçin/neden' oluştuğunu anlamaya çalışmak ve demokraside gerilemenin kuramsal boyutuna katkı sağlamaktır. Bu bağlamda tezin temel argümanı, demokraside gerilemenin, demokratik bir sistemde esas olarak aktör ve yapı arasındaki gerilimle oluşan, entropinin de yükselmesiyle birlikte meydana gelen düzensizliğin bir sonucu olduğu, kronik bir karakter taşıdığı ve aynı zamanda izlek bağımlı bir süreç olduğu ve bu sürecin belirli evrelerden, kritik dönüm noktalarından geçerek belirli bir aşamaya doğru evrildiğidir. Nitekim bu çalışma göstermiştir ki demokratik sistemde başlayan sıkıntılar ve adına günümüzde 'demokraside gerileme' denilen olgu, demokrasiye geçişle başlayan ve demokratik sistemin olgunlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan, aşama aşama gelişerek derinleşen aktör-yapı mücadelesinin demokratik sistem üzerinde yarattığı aşırı baskı sonucunda oluşmaktadır. Çalışmanın sistem boyutunda, demokratik sistem tasarımı, David Easton'un politik sistem teorisinden yararlanılarak geliştirilmeye çalışılmıştır. Tasarlanan sistemin analitik boyutunu daha da derinleştirmek için demokratik sistemle evren arasında analojik bir ilişki kurularak, demokratik sistemin de evrene benzer işleyen bir yapısının olduğu ve evrendeki gibi demokratik sistemde de entropinin var olduğu kabul edilmiştir. Ancak demokratik sistem, evren gibi kapalı bir sistem değildir. Aksine politik sistem gibi tüketen (dissipative) bir yapıda, açık, yaşayan, negentropic bir yapıdadır. Demokratik sisteme, özellikle katılımla, dışarıdan enerji verildiğinde -diğer ifadeyle demokratik sistemi güçlendirici adımlar atıldığında- sistemdeki entropinin azalacağı ve demokratik sistemin tekrar kendi homeostatik dengesine kavuşacağı, bunun da demokraside gerilemeyi yavaşlatabileceği değerlendirilmiştir. Sonuç olarak demokraside gerileme, demokrasinin temel özelliklerinden birinde ya da birkaçında gözlenecek olumsuzlukla tanımlanabilecek kadar basite indirgenecek bir olgu değildir. Bu çalışma şunu da göstermiştir ki demokratik sisteme içkin entropinin varlığı ister pekişmiş ister pekişmemiş demokrasi olsun, demokratik sistemleri gelecekte de bu fenomen ile karşı karşıya bırakacaktır. Pekişmemiş demokrasiler açısından en sıkıntılı konu bu sürecin doğru yönetilememesinden dolayı sürecin uzaması ve bu durumun demokratik sistemdeki entropiyi yönetilemeyecek bir boyuta taşıması, sistemin kendisini kapatması, ülkenin otoriterleşmesi ve akabinde otokrasi eşiğiyle karşı karşıya kalınmasıdır. Pekişmiş demokrasileri tüm bu risklerden koruyan ise demokratik sistemlerindeki açık, negentropic yapı ve çevrenin/toplumun demokratik sistemle olan sağlıklı etkileşimidir.

Özet (Çeviri)

The democratic backsliding has become a phenomenon in recent years, and it has been widely impacting the democracies in the world. It has even been seen that the most advanced democracies cannot protect themselves from this effect. This study attempts to determine why democratic backsliding has occurred and to analytically examine it in the examples of Turkey and Poland, through a comparative, reproductive, and system approach. For this reason, democracy is tackled through a systematic approach. From a more general perspective and a system approach, the primary aim of this study is to try to understand 'why' democratic backsliding has become and to contribute to the theoretical dimension of democratic backsliding. In this context, the main argument of the thesis is that the democratic backsliding is a result of the disorder that occurs in a democratic system mainly due to the tension between the actor and the structure, together with the increase in entropy, that it has a chronic character and is also a path-dependence process, and that this process evolves towards a certain stage by passing through certain stages and critical junctures. Indeed, this study has indicated that the problems that begin in the democratic system and create the phenomenon called 'democratic backsliding' today stem from the excessive pressure of actor-structure struggle which starts through the transition to democracy. It develops with the consolidation of the democratic system and gradually develops and deepens. In the system dimension of the study, the democratic system design has been developed by utilizing David Easton's political system theory. To further deepen the analytical dimension of the designed system, an analogical relationship was established between the democratic system and the universe, and it was accepted that the democratic system has a structure that functions similarly to the universe and that there is entropy in the democratic system as in the universe. However, the democratic system is not a closed system like the universe. On the contrary, it is a dissipative structure, open, living, and negentropic like the political system. It is considered that when energy is given to the democratic system, especially through participation, from outside - in other words, when steps are taken to strengthen the democratic system - the entropy in the system will decrease and the democratic system will regain its homeostatic balance, which can slow down the democratic backsliding. As a result, democratic backsliding is not a phenomenon that can be defined as a negative aspect observed in one or more of the basic characteristics of democracy. This study has shown that the existence of entropy inherent in the democratic system will continue to face this phenomenon in the future, whether it is a consolidated or unconsolidated democracy. The most problematic issue for unconsolidated democracies is that this process is prolonged due to the inability to manage it correctly, and this situation increases the entropy in the democratic system to an unmanageable level, the system closes itself, the country becomes authoritarian and then faces the threshold of autocracy. What protects consolidated democracies from all these risks is the open, negentropic structure in their democratic systems and the healthy interaction of the environment/society with the democratic system.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    913842

    The political economy of the EU's trade (Non-)agreement with Vietnam and Turkey: Strategic interests vs. normative agenda

    AB'nin Vietnam ve Türkiye ile ticaret anlaşma(MA)sının politik ekonomisi: stratejik çıkarlar vs. normatif gündem

    DİLŞAH NUR KANMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Siyasal BilimlerUniversity of London - London School of Economics and Political Science

    DR. KİRA GARTZOU-KATSOUYANNİ

  2. Tez No

    758492

    Trajectories of populism and democracy in the global South: A comparative study of Turkey and Brazil

    Küresel Güney ülkelerinde demokrasi ve popülizm: Türkiye ve Brezilya üzerine karşılaştırmalı bir çalışma

    GÜLŞEN DOĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Siyasal BilimlerKoç Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞUHNAZ YILMAZ ÖZBAĞCI

  3. Tez No

    913933

    How democracy backslides tracing the pathway in Turkey

    Demokrasi nasıl geriler Türkiye'de izinin sürülmesi

    ZEKERİYA ALPEREN BEDİRHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Siyasal BilimlerGöteborgs Universitet (The University of Gothenburg)

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. AGNES CORNELL

  4. Tez No

    792589

    Democratic backsliding within the European Union: The case of Hungary and Poland

    Avrupa Birliği içinde demokratik gerileme: Macaristan ve Polonya örneği

    ECEM GACENER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Siyasal BilimlerYaşar Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET GÖKAY ÖZERİM

  5. Tez No

    927959

    Burkina Faso'da terörizmin demokratik gerilemeye etkisi: 2014-2022 dönemi üzerine bir inceleme

    The impact of terrorism on democratic backsliding in Burkina Faso: A study on the 2014-2022 period

    ABDOUL FATHI SANOGO

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal Bilimlerİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER TAŞGETİREN

Geri Dön