MERS pandemisi senaryosunda İstanbul'da toplumun risk ile ilgili algı ve davranışını etkileyen bilişsel etkenlerin incelenmesi
A study on cognitive factors influencing public risk perception and behavior within the context of a MERS pandemic scenario in Istanbul
- Tez No: 930387
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜM NURHAN İNCE
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Psikoloji, Sosyoloji, Public Health, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Amaçlar: Solunum yolu ve yakın temasla bulaşan bir enfeksiyon tehdidine karşı toplumun risk ile ilgili algı ve davranışını belirleyen temel bilişsel faktörlerin sosyodemografik ve kişisel özellikler ile ilişkisinin incelenmesi. Bu ilişkilerin tanımlanması ile toplumda risk iletişiminde ayrı ayrı gözönünde tutulması gerekecek kesimlerin saptanması. Salgın sırasında aşı olmak, ilaç kullanmak ve sosyal uzaklaşma gibi davranışlara dair eğilimlerin tanımlanması ve bunların belirleyicilerinin araştırılması. Toplumun salgın riski söz konusu olduğunda davranışlarını belirleyeceği düşünülen inanç ve eğilimlerinin tanımlanması Gereç ve Yöntemler: Hipotez ankete dayalı kesitsel bir araştırma tasarımı ile test edilmiştir. Anket psikometrik paradigmanın kabullerine göre benzer amaçla hazırlanmış başka bir anket temel alınarak hazırlanmıştır. Araştırma İstanbul ilinde yaşayan 18–75 yaş arası nüfusu temsil etmek üzere belirlenmiş 200 kişilik bir örneklem üzerinde yapılmıştır. Örneklem sosyoekonomik tabakalandırma sonrası hedef nüfusa rasgele dağıtılmıştır. Anketler yüz yüze uygulama yoluyla tamamlanmıştır. Bulgular: Örneklemden elde edilen verilerin analizinde yaş ve cinsiyetin risk ile ilgili temel bilişsel faktörlerle ilişkili olmadığı buna karşın eğitim ve sosyoekonomik tabakanın baş etme algısı bileşenleri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Sağlık eğitimi ve sağlık çalışanı olmanın algılanan hassasiyeti ve hassaiyete dair gerçekdışı kötümserlik ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Risk ile ilgili davranışlardan aşı olmak istemenin enfeksiyona dair risk algısı bileşenleri ile ilişkili olmadığı tespit edilmiştir. Buna karşın cinsiyetin özellikle riskle ilgili davranışlarda belirleyici rol oynadığı gözlemlenmiştir. Doktorun salgın hakkında edinilecek bilgiler açısından en çok güvenilen kaynak olduğu, medya seçenekleri arasında ise televizyonun en etkili ve güvenilir bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar: Salgın hazırlıklarında ve risk iletişiminde, kadınların, sağlık çalışanlarının ve alt sosyoekonomik tabaka ve eğitim seviyesine mensup kesimlere yönelik farklı stratejiler geliştirilmesi gerekmektedir. Doktorlar en güvenilen kaynak olarak salgınlarla ilgili risk yönetiminde ve iletişiminde kilit rol üstlenebilirler. Televizyon en etkili ve güvenilir medya unsurudur.
Özet (Çeviri)
Objectives: This study aims to examine the relationship between key cognitive factors influencing public risk perception and behavior in the face of an airborne respiratory infectious disease threat, and various sociodemographic and personal characteristics. By identifying these relationships, the study seeks to determine specific population subgroups that should be addressed separately in risk communication strategies. Additionally, it aims to identify tendencies toward behaviors such as vaccination, medication use, and social distancing during an outbreak, as well as to explore the underlying determinants of these behaviors. The study also seeks to understand the beliefs and tendencies likely to shape public behavior in the context of pandemic risk. Materials and Methods: The hypothesis was tested using a cross-sectional survey-based research design. The survey was developed based on the assumptions of the psychometric paradigm and adapted from a previously validated questionnaire designed for similar purposes. The study was conducted on a sample of 200 individuals, representative of the population aged 18 to 75 residing in Istanbul. The sample was randomly distributed following socioeconomic stratification. Data collection was carried out through face-to-face interviews. Results: Analysis of the data revealed that age and gender were not significantly associated with key cognitive risk factors. However, educational level and socioeconomic status were found to be related to components of perceived coping capacity. Having health education or being a healthcare professional was associated with perceived susceptibility and with unrealistic pessimism regarding susceptibility. Willingness to get vaccinated was not associated with components of infection-related risk perception. Nevertheless, gender emerged as a significant determinant of risk-related behaviors. Among information sources, physicians were the most trusted, and among media channels, television was identified as the most influential and reliable. Conclusions: In epidemic preparedness and risk communication, it is essential to develop differentiated strategies for women, healthcare professionals, and individuals from lower socioeconomic and educational backgrounds. Physicians, as the most trusted source of information, can play a key role in epidemic risk management and communication. Television remains the most effective and reliable media channel.
Benzer Tezler
- Covid-19 salgınının tüketici satın alma davranışı üzerine etkisinin incelenmesi: Perakende sektöründe bir uygulama
Analyzing the effect of Covid-19 outbreak on consumer purchasing behavior: An application in the retail sector
SERAP SABANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mühendislik BilimleriMunzur ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN ÇELİK
- Evaluation of the ability of cytokine levels to influence immunity in group vaccinated with COVID-19 Pfizer vaccine
COVID-19 Pfizer aşısı ile aşılanmış olan bir gruptaki sitokin düzeylerinin bağışıklık yanıtını etkileme kabiliyetinin değerlendirilmesi
MAHA KADHIM ALI ABOKSHOT
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜGE FIRAT
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYAM MOHAMMED SALIH ALI
- Infectious disease and national security: A comparison of China and South Korea
Salgın hastalıklar ve ulusal güvenlik: Çin ve Güney Kore karşılaştırması
SILA NAZ ELGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Siyasal BilimlerAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiAsya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE ÇELİK
- Covid-19 pandemi sürecinde tüketicilerin e-ticaret sitelerinden satın alma niyeti: E-ticaret kullanıcıları üzerine bir araştırma
The intension of consumers to purchase from e-commerce sites during the Covid-19 pandemic process: A research on e-commerce users
EZGİ ÖZDÖL
- Mikrobiyal yakıt hücreleri kullanılarak SARS-CoV-2 yüzey antijeninin sentetik atık sudan giderimi ve eş zamanlı elektrik üretimi
Investigation of bioremediation of SARS-CoV-2 contaminated wastewaters using microbial fuel cells
SILA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiÜsküdar ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNÇ ÇATAL