Geri Dön

Uygunsuz test istemlerinin belirlenerek sınıflandırılması, nedenlerinin araştırılması ve laboratuvar bütçesi üzerindeki yükünün değerlendirilmesi

Determination and classification of inappropriate test requests, investigation of their causes, and evaluation of their impact on the laboratory budget

PDF İndir

  1. Tez No: 930790
  2. Yazar: ZEYNEP TAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TAMER CEVAT İNAL
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Biyokimya, Biochemistry
  6. Anahtar Kelimeler: Uygunsuz Test İstemi, Akılcı Laboratuvar Kullanımı, Laboratuvar Testi, Maliyet, Inappropriate Test Request, Rational Laboratory Use, Laboratory Test, Cost
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tıbbi Biyokimya Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 96

Özet

Amaç: Laboratuvar testleri, sağlık hizmetlerinde en yüksek hacimli faaliyetlerden biridir. Bu testler, tüm tıbbi maliyetlerin sadece %3-5'ini oluşturmasına rağmen, tıbbi kararların %70'ini yönlendirmekte dolayısıyla daha sonraki, daha maliyetli işlemleri belirlemede önemli rol oynamaktadır. Genel olarak, istem yapılan testlerin %20-30'unun düşük değerli (yetersiz, gereksiz ve yanlış kullanım) olduğu tahmin edilmektedir. Laboratuvar testlerinin amacı, hastaya yararlı olacak laboratuvar sonuçlarının üretilmesini sağlamaktır. Bu, uygun laboratuvar testi kullanımını teşvik ederek yani uygun bir test istemi ve sonuç kullanımı ile sağlanabilmektedir. Bu çalışmada, Balcalı Hastanesi Merkez Laboratuvarına 2022 yılında başvuran hastalarda çalışılan, belirlenmiş bazı biyokimyasal test parametrelerinin ve hasta verilerinin sistem üzerinden retrospektif olarak taranıp uygunsuz test istemlerinin belirlenerek sınıflandırılması, nedenlerinin araştırılması ve laboratuvar bütçesi üzerindeki yükünün değerlendirilerek, uygunsuz test istem sayısını ve maliyeti azaltmak için alınabilecek önlemler, yapılabilecek müdahaleler konusunda önerilerde bulunmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, belirlenen biyokimyasal testler ve hasta verileri Laboratuvar Bilgi Yönetim Sistemi (LBYS) ve Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) üzerinden retrospektif olarak taranıp kılavuzlarda yer alan objektif bilgilere dayanarak uygunsuz test istemleri tespit edilip, Microsoft Excell programı kullanılarak bu testlerin uygunsuzluk oranları değerlendirilmiştir. Uygunsuz bulunan testlerin hastanemize ve devlet üzerine bindirdiği mali yük hesaplanmıştır. Bulgular: Acil istemlerde hasta başına düşen test sayısının rutin istemlere göre daha fazla olduğu; miyoglobin istemlerinin %94,21 inin, CKMB istemlerinin ise %42,2 sinin uygunsuz test istemi olduğu; TSH, sT4, sT3 ün birlikte istenme oranı yani uygunsuz test istem oranının %32,33 olduğu; CA15.3, CA125 ve CA19.9 istemlerinin %50,57 sinin, sPSA istemlerinin %73,63 ünün uygunsuz test istemi olduğu; AST istemlerinin %86,60 ının ve direkt bilirubin istemlerinin %70,34 ünün uygunsuz test istemi olduğu; 25-hidroksi vitamin D için %0,38, HbA1c için %3,42, B12 vitamini için %20,34 ve folat için %37,79 oranında uygunsuz test istemi olduğu; total Ca, iyonize Ca ve albumin istemleri içerisinde %78 oranında yetersiz albümin istemi ve %0,089 oranında gereksiz iyonize Ca istemi olduğu bulundu. Uygunsuz test istemlerinin laboratuvara ve devlete toplam maliyeti sırasıyla 1.140.696 TL ve 4.728.415 TL olarak hesaplandı. Sonuç: Laboratuvar testlerinin kullanımı geçmişten günümüze artmış olup, bu artışın gelecekte de devam edeceği beklenmektedir. Laboratuvarımızda çalışılan bazı biyokimyasal parametrelerin uygunsuzluk oranları ve maliyeti belirlenmiş olup, uygunsuz test isteminin olası nedenleri ve alınabilecek önlemler, yapılabilecek müdahaleler konusunda önerilerde bulunulmuştur. Laboratuvarların akılcı kullanımına yönelik çalışmaların geliştirilmesi ve genişletilmesine daha fazla gereksinim duyulmakta olup çalışmamızın bu konuda yol gösterici yararlı bir araç olacağı ve yeşil laboratuvarlar için katkıda bulunabileceği umulmaktadır.

Özet (Çeviri)

Objective: Laboratory tests are one of the highest-volume activities in healthcare. Although these tests account for only 3-5% of total medical costs, they guide 70% of medical decisions. Thus playing an important role in determining subsequent, more costly procedures. It is estimated that 20-30% of requested tests are of low value (inadequate, unnecessary, or misused). The primary goal of laboratory testing is to produce results that are beneficial to the patient. This can be achieved by promoting the appropriate use of laboratory tests, which involves correct test requests and effective utilization of results. In aim of this study is to retrospectively analyze the records of certain biochemical test parameters and patient data who applied to the Central Laboratory of Balcalı Hospital in 2022 through the system, identify and classify inappropriate test requests, investigate their causes, and evaluate their impact on the laboratory budget. Additionally, suggestions will be made regarding measures and interventions that can be taken to reduce the number and cost of inappropriate test requests. Materials and Methods: In this study, selected biochemical tests and patient data were retrospectively screened through the Laboratory Information Management System (LIMS) and the Hospital Information Management System (HIMS) and inappropriate test requests were identified based on objective information provided in clinical guidelines. The rates of inappropriateness of these tests were evaluated using Microsoft Excel. The financial burden of the inappropriate tests on our hospital and the state was calculated. Results: It was observed that the number of tests per patient in emergency requests was higher compared to routine requests. Among these, 94.21% of myoglobin requests and 42.2% of CKMB requests were identified as inappropriate. The inappropriate requests rate for simultaneous TSH, sT4, and sT3 was found to be 32.33%. Additionally, 50.57% of CA15.3, CA125, and CA19.9 requests, as well as 73.63% of sPSA requests, were deemed inappropriate. Furthermore, 86.60% of AST requests and 70.34% of direct bilirubin requests were inappropriate. For 25-hydroxy vitamin D, 0.38% of requests were inappropriate, while for HbA1c, B12 vitamin, and folate, the inappropriate request rates were 3.42%, 20.34%, and 37.79%, respectively. Among total calcium, ionized calcium, and albumin requests, 78% were found to lack sufficient albumin, and 0.089% were deemed unnecessary ionized calcium requests. The total financial cost of inappropriate test requests to the laboratory and the state was calculated as 1,271,724 TL and 5,598,865 TL, respectively. Conclusion: The use of laboratory tests has increased over time and is expected to continue rising in the future. In our laboratory, the rates and costs of inappropriate test requests for certain biochemical parameters have been identified, and recommendations have been made regarding the possible causes of inappropriate test requests, as well as preventive measures and interventions. There is a growing need to develop and expand studies aimed at the rational use of laboratories, and it is hoped that our study will serve as a useful guide in this regard and contribute to the development of“green laboratories.”

Benzer Tezler

  1. Tez No

    860105

    Klinik biyokimyada refleks test kullanımı, eşik değerlerinin belirlenmesi ve maliyet analizi

    Use of reflex test in clinical biochemistry, determination of threshold values and cost analysis

    MERYEM ATASAYAR ÇELENK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    BiyokimyaVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM AKBAY

  2. Tez No

    572706

    Uygunsuz test tekrarlarının retrospektif analizi

    Retrospective analysis of inappropriate laboratory testing

    CENGİZ BOZYİĞİT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BiyokimyaBursa Uludağ Üniversitesi

    Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEHAT DİRİCAN

  3. Tez No

    696710

    Hekimlerin akılcı laboratuvar kullanımı hakkında bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of knowledge levels of physicists about rational laboratory use

    EVRİM KILIÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Aile Hekimliğiİnönü Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURCU KAYHAN TETİK

  4. Tez No

    948387

    Sultanbeyli ilçesinde bulunan aile sağlığı merkezlerine başvuran hastaların yaş, cinsiyet, tanılarına göre istenen laboratuvar tetkiklerinin kesitsel incelemesi

    A sectional study of the requested laboratory tests of patients applying to family health centers in Sultanbeyli district, according to their age, gender and diagnoses

    HALİME ÖZGE GÜZİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Aile HekimliğiMarmara Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALİHA SERAP ÇİFÇİLİ

  5. Tez No

    709839

    Hemodiyaliz için vasküler girişimlerde komplikasyonlar

    Complications in vascular interventions for hemodialysis

    ALİ ÖZDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Genel CerrahiSağlık Bakanlığı

    Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLÜM ALTACA

Geri Dön