Paphlagonıa Hadrianopolisi Güney Nekropol tarihöncesi dönem çanak çömlekleri
Prehistoric pottery assamblages from Southern Necropolis of Paphlagonia Hadrianopolis
- Tez No: 930824
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRULLAH KALKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
Hadrianopolis Roma döneminde kurulmuş ve Geç Antik Çağa ait bulguları ile bilinen bir yerleşim olmasına karşın, antik kentte yürütülen arkeolojik kazılarda henüz sınırlı sayıda da olsa tarihöncesi dönem bulgulara ulaşılmaya başlanmıştır. Kentin Nekropol alanında bir çukur içerisinde ortaya çıkan el yapımı, kırmızı hamurlu ve kırmızı astarlı bir grup çanak çömlek tarihöncesi geleneğe benzer özellikler göstermektedir. Biçim açısından karakteristik parçalar da içeren çanak çömleklerin yanı sıra, kentin materyal geleneğine aykırı şekilde, tarihöncesi dönemlere ait tekstil üretiminde kullanıldığı bilinen dokuma ağırlıkları da ortaya çıkarılmıştır. El yapımı çanak çömlekler ve taş ağırşaklar birlikte düşünüldüğünde, Hadrianopolis antik kentinde, ana kaya üzerinde kurulmuş bir tarihöncesi yerleşimin olduğu anlaşılmaktadır. Nekropolün Geç antik çağda uzun süre kullanılması ve mezar çukuru açabilmek için ana kayanın sürekli kazılmış olması bu tarihöncesi yerleşimi büyük ölçüde ortadan kaldırmış olmalıdır. Günümüze gelebilen nadir bulgulardan anlaşılmak zorunda kalan Hadrianopolis tarihöncesi yerleşiminde ilk iskânın izleri Kalkolitik Çağa kadar gitmektedir. Bulguların az sayıda olmasına karşın, Hadrianopolis'te devam etmekte olan araştırmaların sınırlı sayıdaki materyal kültür bulgularını artırabilecek olması ihtimali de unutulmamalıdır. Ortaya çıkarılan tarihöncesi dönem el yapımı, siyah ve kırmızı astarlı ve yoğun perdahlı çanak çömleklerin Batı Karadeniz bölgesinde, özellikle stratigrafisi bilinen kazısı yapılmış yerleşimlerle karşılaştırıldığında siyah renk astarlı parçaların Geç Kalkolitik döneme, kırmızı astarlı olanların ise Dr. Turan Efe'nin tanımladığı Filyos Kültürünü temsil eden Erken Tunç Çağa tarihlendiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada biçim, katkı, yüzey işlemleri gibi nitelikleri ile detaylı olarak kataloglanan çanak çömleklerin in situ olmamaları nedeniyle stratigrafileri bilinemeyeceği için çevre yerleşimlerle yapılan karşılaştırmalar ile tarihlemeleri yapılmaya çalışılmıştır. Hadrianopolis antik kentinin kurulmasından uzun zaman önce, henüz Anadolu'da tarihöncesi dönemler yaşanırken muhtemelen Geç Kalkolitik dönemde başlayan iskân sürecinde antik kentin Güney Nekropolü olarak tanımlanan alanda küçük bir köy kurulmuş olmalıydı. Bu tez çalışması Batı Karadeniz arkeolojisi için önemli ve yeni bilgiler sağlayabilecek, Hadrianopolis tarihöncesi dönem çanak çömlek geleneği ile antik kentin de geçmişine ışık tutabilecektir.
Özet (Çeviri)
Although Hadrianopolis was founded in the Roman period and is a settlement known for its findings from the Late Antique Age, archaeological excavations in the ancient city have begun to uncover prehistoric findings, albeit limited in number. A group of handmade, red-paste and red-lined pottery found in a pit in the city's Necropolis area exhibits features similar to prehistoric traditions. In addition to the pottery, which also contains characteristic pieces in terms of form, weaving weights known to have been used in textile production from prehistoric periods, contrary to the city's material tradition, were also unearthed. When the handmade pottery and stone spindle whorls are considered together, it is understood that there was a prehistoric settlement established on the bedrock in the ancient city of Hadrianopolis. The long-term use of the necropolis in the Late Antique Age and the constant excavation of the bedrock to open grave pits must have largely eliminated this prehistoric settlement. The traces of the first settlement in the prehistoric settlement of Hadrianopolis, which must be understood from the rare findings that have survived to the present day, go back to the Chalcolithic Age. Despite the small number of findings, it should not be forgotten that ongoing research in Hadrianopolis may increase the limited number of material culture findings. When the unearthed prehistoric handmade, black and red slipped and heavily burnished pottery is compared with the excavated settlements in the Western Black Sea region, especially the stratigraphy of which is known, it is understood that the black slipped pieces date to the Late Chalcolithic period, and the red slipped ones to the Early Bronze Age, representing the Filyos Culture defined by Dr. Turan Efe. In this study, since the pottery, which was catalogued in detail with its characteristics such as shape, temper and surface treatments, is not in situ and therefore its stratigraphy cannot be known, it was attempted to be dated by making comparisons with surrounding settlements. Long before the foundation of the ancient city of Hadrianopolis, a small village must have been established in the area defined as the Southern Necropolis of the ancient city, probably during the settlement process that started in the Late Chalcolithic period while prehistoric periods were still being experienced in Anatolia. This thesis study will provide important and new information for the Western Black Sea archaeology and will shed light on the prehistoric pottery tradition of Hadrianopolis and the past of the ancient city.
Benzer Tezler
- Paphlagonia hadrianoupolis'i mozaik ve fresko buluntuları
Mosaic and fresco finds from paphlagonian hadrianoupolis
SAMİ PATACI
- Karabük ili, Eskipazar ilçesi, Hadrianoupolis Antik Kenti'nde bulunan Geç Antik Dönem yapılarından A Hamamı'nın koruma önerisi
The proposal of conservation of the Bath A building from Late Antique Period in Hadrianoupolis, Modern Eskipazar, Karabük
SEDAT BİÇER
- Hadrianopolis mozaiklerinde görülen bitkisel ve geometrik motiflerin ikonografik açıdan değerlendirilmesi
Iconographical consideretion of vegetable and geometrical patterns of mosaics from hadrianopolis
MEHMET AKDAŞ
- Hadrıanopolıs Kuzeybatı Nekropol Kilisesi cam buluntuları
Hadrianopolis Northwest Necropolis Church glass finds
BUKET GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiKarabük ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMÜR DÜNYA ÇAKMAKLI AKÇA
- Karabük Paphlagonia Hadrianopolis Antik Kenti çevresindeki tarihi kırsal peyzajının korunmasına yönelik öneriler
Preservation recommendations for the historical rural landscape around the ancient city of Karabük Paphlagonia Hadrianopolis
BEYZA ÖZYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ