Türk öğrencilerin pısa puanlarının bağımlılık yapısının demografik faktörler açısından kopula fonksiyonları ile incelenmesi
Investigation of dependence structure of pisa scores of turkish students with regards to demographic factors using copula functions
- Tez No: 931069
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMEL KIZILOK KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
PISA, öğrencilerin fen, matematik ve okuma alanlarındaki akademik başarılarını ölçen ve ülkeler arasındaki eğitim düzeylerini karşılaştırmayı amaçlayan uluslararası bir değerlendirme sistemidir. Kopula fonksiyonları ise değişkenler arasındaki bağımlılık ilişkilerini esnek bir şekilde modellemeye olanak tanıyan ve çok değişkenli dağılımların en uygun biçimde elde edilmesini sağlayan istatistiksel araçlardır. Bu çalışmada, 2018 PISA verileri kullanılarak matematik, fen ve okuma puanları arasındaki bağımlılık yapıları, cinsiyet, evdeki eğitim olanakları ve sosyoekonomik düzey değişkenleri açısından kopula fonksiyonları ile analiz edilmiştir. Çalışmadaki analizler üç farklı durum için ele alınmıştır. Birinci durumda genel açıdan, ikinci durumda evdeki eğitim olanaklarına göre, üçüncü durumda ise sosyoekonomik düzey açısından kopula analizi yapılmıştır. Her bir durum için öncelikle, cinsiyet, evdeki eğitim olanakları ve sosyoekonomik düzey değişkenlerine göre PISA puan çiftleri oluşturulmuş ve eliptik ile arşimedyan kopula modelleri kullanılarak bağımlılık yapıları incelenmiştir. En uygun kopula fonksiyonları uyum iyiliği testleri ile belirlenmiş ve seçilen modellere ilişkin kopula parametreleri tahmin edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin ortalama başarı puanlarının üzerinde olma olasılıkları hesaplanarak ortak ve koşullu olasılıklar elde edilmiştir. Bu çalışma, kopula modellerinin eğitim araştırmalarında kullanımına yönelik yeni bir bakış açısı sunmakta ve cinsiyet, evdeki eğitim olanakları ile sosyoekonomik düzey değişkenlerinin PISA performansları üzerindeki etkilerine ilişkin önemli bulgular ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
PISA is an international assessment system that measures students' academic achievement in science, maths and reading and aims to compare the educational levels among countries. Copula functions are statistical tools that allow flexible modelling of dependency relationships between variables and provide the most appropriate way to obtain multivariate distributions. In this study, using 2018 PISA data, the dependency structures between mathematics, science and reading scores were analyzed with copula functions in terms of gender, educational opportunities at home and socioeconomic level variables. The analyses in the study are considered for three different cases. In the first case, copula analyses were performed in general terms, in the second case according to educational opportunities at home, and in the third case according to socioeconomic level. For each case, PISA score pairs were created according to gender, educational opportunities at home and socioeconomic level variables and the dependency structures were analyzed by using elliptic and archimedian copula models. The most appropriate copula functions were determined by goodness-of-fit tests and copula parameters for the selected models were estimated. In addition, joint and conditional probabilities were obtained by calculating the probabilities of being above the average achievement scores of the students. This study provides a new perspective on the use of copula models in educational research and reveals important findings on the effects of gender, educational opportunities at home and socioeconomic level variables on PISA performances.
Benzer Tezler
- Türk öğrencilerin PISA okuma becerileri başarısına etki eden faktörlerin yıllara göre incelenmesi
Investigation of the factors that affected to the performance of PISA reading skills of Turkish students by years
MAHİDE RAHŞAN KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KILIÇ
- Sosyokültürel ve sosyoekonomik değişkenlerin PISA fen okuryazarlığını yordama gücünün yıllara göre incelenmesi
Examiination of the predictive powers of socio-cultural and socio-economic variables for PISA science literacy by years
YELİZ ÇEÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİDE ERTEPINAR
- Sosyo-kültürel değişkenlerin PISA fen okuryazarlığını yordama gücünün yıllara göre incelenmesi
Examination of the predictive powers of socio-cultural variables for PISA science literacy by years
ERSOY KARABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖlçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. R. NÜKHET DEMİRTAŞLI
- PISA 2022 Türkiye örnekleminde bilgi ve iletişim teknolojisi kaynakları kullanımının okuma performansını yordama durumunun veri madenciliği teknikleriyle incelenmesi
Examining the predictive status of information and communication technology resources use on reading performance in PISA 2022 Turkey sample with data mining techniques
BARIŞ ŞAYBAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH BİRİŞÇİ
- PISA uygulamalarında okuma-matematik-fen okuryazarlığı puanlarındaki değişimin çok değişkenli-çok düzeyli model ile incelenmesi
An investigation of the changes in PISA reading-mathematics-science literacy scores by using multivariate-multilevel modeling
ŞULE ÖTKEN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DUYGU ANIL