Dünyada ve Türkiye'de dijital ekonominin vergilendirilmesi
The taxation of the digital economy in the world and Türkiye
- Tez No: 931272
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYFİ YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Siyasal Bilimler, Finance, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Dijital Ekonomi, Dijital Hizmetler, Vergilendirme, Denetim, Vergi Adaleti, Rekabet, Bilişim Teknolojileri, BEPS, OECD, Digital Economy, Digital Services, Taxation, Audit, Tax Justice, Competition, Information Technologies, BEPS, OECD
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Bu çalışmanın amacı, dünyada ve Türkiye'de dijital ekonominin vergilendirilmesinde yaşanan sorunların ve çözüm arayışlarının analiz edilmesi ve dijital ekonomide vergi tabanının korunması ve vergi adaletinin sağlanması konularında öneriler geliştirilmesidir. Dijital ekonomi, günümüz küresel ekonomisini yeniden şekillendiren, bilgi ve iletişim teknolojilerinin işletme süreçlerine entegrasyonu ile geleneksel ekonomiden ayrılan dinamik bir yapıdır. Küresel çapta ekonomik süreçlerde daha fazla esneklik ve maliyet avantajı sunan dijital ekonomi, işletmelerin geniş müşteri kitlelerine ulaşmasında etkin rol oynamaktadır. Ancak, sınır ötesi faaliyetlerin yaygınlaşması, vergilendirme zorluklarını da beraberinde getirmekte, şirketlerin dijital hizmet gelirlerinin adil vergilendirilmesini zorlaştırmakta ve vergi tabanının aşınması ve kar aktarımı sorunlarına yol açmaktadır. OECD ve G20, Matrah Aşındırması ve Kâr Aktarımı (BEPS) projeleri ile söz konusu sorunlara yönelik olarak uluslararası çözümler geliştirmiştir. Ancak dijital hizmetlerin vergilendirilmesi konusunda BEPS gibi çok taraflı girişimlerin yavaş ilerlemesi ve ülkelerin ekonomik ve siyasi çıkarları doğrultusunda düzenlemeler yapma çabaları süreci olumsuz etkilemekte ve uluslararası uyum ve mutabakat konularında gerekli adımlar atılamamaktadır. Ülkelerin bu alanda almış oldukları bireysel tedbirler de çok taraflı işbirliği ve uzlaşı çabalarının sonuçlanmasını geciktirmektedir. Türkiye'de dijital ekonominin vergilendirilmesi konusunda, vergi tabanının genişletilmesi, vergi adaletinin sağlanması, vergi kaçırmayı önleme ve vergi gelirlerini artırma amaçları doğrultusunda önemli adımlar atılmıştır. Mevcut durumda çifte vergilendirme ve dijital hizmet vergi oranlarının yüksek olması gibi sorunlar uzun vadede olumsuz etkiler yaratma potansiyeli taşımaktadır. Türkiye, dijital ekonomide ulusal çıkarlarını koruyarak vergi adaletini sağlamaya çalışmaktadır. OECD'nin BEPS eylem planına uyumlu adımlar atarak, Dijital Hizmet Vergisi ve Küresel Asgari Kurumlar Vergisi gibi düzenlemeler geliştirmekte, diğer taraftan vergi tabanının korunması için denetim altyapısını güçlendirmeye çalışmakta ve yerli dijital şirketlerin küresel devlerle eşit koşullarda rekabet edebilmesi ve adil bir şekilde vergilendirilmesi için destekleyici teşvikler oluşturmaktadır. Dijital ekonominin vergilendirilmesine yönelik dünyada ve Türkiye'de çalışmalar gerçekleştirilmekle birlikte, hala sorunlar devam etmektedir. Dijitalleşmenin damgasını vurduğu bir dünyada vergilendirme konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde ortaya çıkan karmaşıklıkların doğru bir şekilde yönetimi, koordineli bir yaklaşım gerektirmektedir. Politika yapıcıların dijital çağda vergilendirmenin zorluklarını ve fırsatlarını etkili bir şekilde yönetebilmeleri de vergi şeffaflığının ve işbirliğinin teşviki, teknoloji ve veri analitiğinden yararlanılması, vergilemede yenilikçi düzenlemelerin keşfedilmesi, sosyoekonomik etkilerin dikkate alınarak yeni trendler ve gelişmelere uyum konusunda atacakları adımlara bağlıdır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to analyze the problems and solution searches experienced in the taxation of the digital economy in the world and in Turkey and to develop suggestions on the protection of the tax base and ensuring tax justice in the digital economy. The digital economy is a dynamic structure that reshapes today's global economy and is distinguished from the traditional economy by the integration of information and communication technologies into business processes. The digital economy, which offers more flexibility and cost advantages in economic processes on a global scale, plays an active role in businesses reaching large customer bases. However, the spread of cross-border activities also brings with it taxation difficulties, makes it difficult for companies to fairly tax their digital service income, and leads to problems such as erosion of the tax base and profit shifting. The OECD and G20 have developed international solutions to these problems with their Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) projects. However, the slow progress of multilateral initiatives such as BEPS on the taxation of digital services and the efforts of countries to make regulations in line with their economic and political interests negatively affect the process and the necessary steps cannot be taken in terms of international harmonization and consensus. The individual measures taken by countries in this area also delay the conclusion of multilateral cooperation and consensus efforts. In Turkey, important steps have been taken in order to expand the tax base, ensure tax justice, prevent tax evasion and increase tax revenues in terms of taxation of the digital economy. In the current situation, problems such as double taxation and high digital service tax rates have the potential to create negative effects in the long term. Turkey is trying to ensure tax justice by protecting its national interests in the digital economy. By taking steps in line with the OECD's BEPS action plan, it is developing regulations such as the Digital Service Tax and the Global Minimum Corporate Tax, while on the other hand, it is trying to strengthen the audit infrastructure to protect the tax base and creating supportive incentives for domestic digital companies to compete on equal terms with global giants and to be taxed fairly. Although studies are carried out in the world and in Turkey on the taxation of the digital economy, problems still persist. In a world marked by digitalization, the correct management of the complexities that arise at the national and international levels in taxation requires a coordinated approach. The ability of policy makers to effectively manage the challenges and opportunities of taxation in the digital age also depends on the steps they will take to promote tax transparency and cooperation, utilize technology and data analytics, explore innovative regulations in taxation, and adapt to new trends and developments by taking into account socioeconomic impacts.
Benzer Tezler
- Dijital ekonominin vergilendirilmesi: Küresel ve ulusal çalışmalar
Taxing the digital economy: Global and national actions
BEDİHA SULTAN ZIVALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MaliyeBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNUS DEMİRLİ
- E-ticarette vergilendirme, uluslararası kuruluşların çalışmaları ve Türkiye perspektifi
Taxation of e-commerce, working of international organizations on e-commerce and Turkish perspective
SERCAN TAŞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MaliyeAnkara ÜniversitesiMaliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ SEMİH ÖZ
- Dijital hizmetlerin vergilendirilmesi: Dünyadan ve Türkiye'den örnekler
Taxation of digital services: Examples from world and Turkey
EZGİ EYİDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Maliyeİstanbul Ticaret ÜniversitesiDijital Ekonomi ve Pazarlama Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET OĞUZ DEMİR
- Küresel ekonomide dijital oyun endüstrisi: Dijital oyun geliştiricileri örneği
Digital game industry in the globalizing ekonomy: A case study of digital game developers
DENİZ KAN
- Dünyada ve Türkiye'de kamu hizmetlerinin dijital dönüşümü: Yapay zeka uygulamaları
Digital transformation of public services in the world and in Turkey: Artificial intelligence applications
ELİF BÜŞRA AŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeManisa Celal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN CURA