Şêwaza Helbesta Berken berehî
Berken Bereh'in şiirlerinde üslup
- Tez No: 931752
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HEMIN OMAR AHMAD AHMAD
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Modern Kürt Edebiyatı, Kürt Şiiri, Üslupbilim, Üslup, Berken Bereh'in Şiiri, Modern Kurdish Literature, Kurdish Poetry, Stylistics, Style, Berken Bereh's Poetry
- Yıl: 2025
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
Kürt şiiri özellikle Kurmanci şiir XX. yüzyılın başından sonuna kadar birçok değişim ve gelişmeye tanık olmuştur. Bu çerçevede XX. yüzyılın sonları ve XXI. yüzyılın başlarında biçim ve içerik açısından belirgin değişimler yaşamış ve yeni biçim arayışlarına girmştir. Bu çalışma, Kurmanç bir şair olan Berken Bereh'in şiir üslubunu incelemekte ve onun şairliğinin dilsel ve sanatsal özelliklerini ortaya çıkarmaktadır. Kürt eleştiri ve araştırmalarında üslup ve üslupbilim üzerine çalışmalar oldukça azdır. Türkiye'deki Kürt edebiyatı çalışmalarında üslup ve üslupbilim her yönüyle incelenmemiş, Kurmanci şiir ve Kürt şairlerinin üslupbilimsel özellikleri her açıdan değerlendirilmemiştir. Bu bağlamda, bu çalışmanın bu alanda bir adım olma çabası büyük bir öneme sahiptir. Bu tez, iki ana alan üzerine kurulmuştur: dilbilimsel yön ve edebi yön. Bu çerçevede, betimleyici üslupbilim esas olmak üzere kısmen istatistiksel üslupbilimden de yararlanılmış ve şiirler biçim, teknik ve içerik açısından incelenmiştir. Tez, önsöz, giriş, üç bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır. Giriş bölümünde üslup ve üslupbilimin teorik kısmı, tarihsel ilişkileri ve ilk çalışmalar yer almaktadır. Birinci bölüm, Berken Bereh'in şiirlerini yapısal düzeyde değerlendirmekte ve şairin kullandığı kelimeleri derinlemesine incelemektedir. Ayrıca sapma (deviation) konusu da bu bölümde ele alınmıştır. İkinci bölüm, şiirleri anlamsal (semantik) düzeyde incelemektedir. Üçüncü bölüm ise şiirleri ritmik düzeyde analiz etmektedir. Araştırmanın sonuçları, Berken Bereh'in şiirlerinde modern yaşam, teknoloji, sosyo-politik ve popüler kültür kelimelerini kullandığını ve bunları dizelerinde başarıyla harmanladığını göstermektedir. Bu kullanım, sadece Kürt dilinin modernleşmesini değil, aynı zamanda onun küresel kültürle ilişkisini de göstermektedir. Şair bu şekilde gelenek ile modernite arasında güçlü bir köprü kurmakta ve içinde hem Kürt geleneğinin izleri hem de küresel modernitenin olduğu yeni bir şiirsel dil yaratmaktadır. Bereh, sapma gibi tekniklerle özgün bir üslup yaratmaktadır. Şairliğinde yeni üsluplar ve deneyimlerden yararlanmıştır. Şiirinin içerik ve temaları, insani duygular, aşk, millet ve vatan sevgisi oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Kurdish poetry, particularly Kurmanci poetry, witnessed numerous changes and developments throughout the 20th century. In this context, the late 20th century and early 21st century experienced significant transformations in terms of form and content, leading to new explorations in poetic forms. This study examines the poetic style of Berken Bereh, a famous Kurmanci poet, and reveals his poetry's linguistic and artistic features. Studies on style and stylistics are quite limited in Kurdish criticism and research. Despite the rich literary tradition of Kurdish literature in Turkey, a systematic stylistic analysis of Kurmanji Kurdish poetry remains largely unexplored in contemporary literary scholarship. This study addresses this significant research gap by providing a foundational methodological framework for examining the stylistic features of Kurmanji Kurdish poetic texts, thereby contributing to the emerging field of Kurdish literary stylistics. This thesis is built on two main areas: the linguistic aspect and the literary aspect. In this framework, descriptive stylistics is primarily utilized, along with partial use of statistical stylistics, to analyze the poems in terms of form, technique, and content. The thesis consists of a preface, an introduction, three chapters, a conclusion, and a bibliography. The introduction includes the theoretical aspects of style and stylistics, their historical connections, and initial studies. The first chapter evaluates Berken Bereh's poems on a structural level and deeply examines the words used by the poet. Additionally, the concept of deviation is addressed in this chapter. The second chapter analyzes the poems on a semantic level, while the third chapter examines the poems on a rhythmic level. The findings of the research reveal that Kurdish poet Berken Bereh uses words related to modern life, technology, socio-political issues, and popular culture in his poetry and successfully integrates them into his verses. This usage not only reflects the modernization of the Kurdish language but also highlights its connection to global culture. In this way, the poet establishes a strong bridge between tradition and modernity, creating a new poetic language that contains traces of both Kurdish tradition and global modernity. Berken Bereh creates a unique style through techniques such as deviation (ladan). He benefits from new styles and experiences in his poetry. The content and themes of the poetry consist of human emotions, love, and devotion to nation and homeland.
Benzer Tezler
- Şêwaz di helbestên Abdulla Peşêw de
Abdulla Peşêw'in şiirlerinde tarz sanatı
ARSALAN ABDULLAH HAMAD AKO
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Kultur di romana Kurdî da
Kürtçe romanda kültür
MUHAMMAD KHALEEL RAHMAN RAHMAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Binyata wesfê di romanên jan dost da
Jan Dost‟un romanlarında betimleme sanatı the basis of description in Jan Dost 'Novels'
SHAHO JANGI NOORI
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ÇİFTÇİ
- Pevçûna kulturî di şeş mînakên romana Kurdî de
Örnek altı Kürt romanında kültür çatışması
HAWSAR ISMAEL IBRAHIM IBRAHIM
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ÇİFTÇİ
- Bextiyar Elî'nin Hinara Dawî ya Dinyayê romanında büyülü gerçekçilik
Di romana Bextiyar Elî ya Hinara Dawî ya Dinyayê da realîzma efsûnî / Magical realism Bextiyar Eli's in the novel Hinara Dawî ya Dinyayê (World's last pomegranate)
AYŞEGÜL ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK KAZAN