Binyata wesfê di romanên jan dost da
Jan Dost‟un romanlarında betimleme sanatı the basis of description in Jan Dost 'Novels'
- Tez No: 643349
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Betimleme Sanatı, Anlatı, Bakiş Açısı, Karakter Niteliği, Yer Niteliği, Olay Niteliği, Durgun Nitelik, Devimli Betimleme, Jan Dost, Mijabad, Mirname, Üç Adım ve Üç Ağaç, Mutlu Martin, Kobani
- Yıl: 2020
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Latin Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu araştırma anlatıya dayanan nitelik sanatının tanımı ve analizi üzerine yapılan bir çalışmadır. Nitelik sanatının, anlatımı yavaşlatma ve durdurma gibi etkin bir rolü de vardır. Bundan dolayı romanın anlatı zamanı ve metnin uzaması üzerinde etki oluşturmaktadır. Nitelik sanatının bu etki ve kullanımı tarihsel dönemlere göre değişiklik göstermektedir. Çünkü bu sanat farklı yöntem ve yönlendirmeler ile edebî türler içinde kullanılmıştır. Devamında Jan Dost'un dünya görüşü ile bu sanatın roman metinlerinde nasıl kullanıldığı ele alınmıştır. Bu araştırma başlangıç ve üç bölümden oluşmaktadır; ilk bölümde yazar ve Jan Dost'un hayatı ve eserlerinin içeriğine değinilmiş. İkinci bölümde de nitelik sanatının kavramı ve tanımı ile bu sanatın romanlarda ki önemi değerlendirilip eleştirmenlerin görüş ve düşüncelerine göre bu sanatın türlerini belirleme çalışmalarına yer verilmiştir. Daha sonra nitelik sanatı ile roman yazarlarının bu sanatın klasik, beyin dalgası (entelektüel) ile yeni edebî akımlarındaki kullanımı ile iletişim kurma biçimleri açıklanmış olup düzenli bir tabloda birbiriyle karşılaştırmaları yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise nitelik sanatının romanın ana öğeleri olan anlatı, karakter, yer ve olay ile ilişkisi anlatılmıştır. Ayrıca bu ilişkinin Mijabad, Mirname, Üç Adım ve Üç Ağaç, Mutlu Martin ile Kobani romanlarındaki etkisine değinilmiştir. Sonuç olarak ta nitelik sanatının karakter, yer ve olay türünün her biri için özel istatistikler hazırlanmış olup bu çalışma daha da zenginleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ev lêkolîna xebateke ji bo nasandin û şîroveya wesfê wek hunereke li ser vegêranê yê ku rola wê ya sereke di sistkirin û rawestandina vegêranê da heye. Bi vê jî bandorê li ser dirêjkirina nivîskar û dema vegêrana romanê çê dike. Ev bandor û bikaranîna wesfê jî li gor qonaxên dîrokî tên guhertin. Çimkî wesf bi arasteyên cuda ve bikar hatîye, paşê jî cîhanbînîya Jan Dost û şêwaza bikaranîna vê hunerê di nav nivîsên romanê da derketine holê. Ev lêkolîna ji destpêk û sê beşan pêk tê. Di beşa yekem da behsa jîyan û naverokên berhemên Jan Dost hatîye kirin. Di beşa duyem da jî têgeh û pênaseya wesfê û girîngî û pêkhateya wesfê di romanan da hatine nişandan. Dîsan jî li gor dîtin û ramanên rexnegiran ve xebata destnîşankirina cûreyên wesfê hatîye dayîn. Paşê jî çawanîya danûsandina romannivîsan di derbarê bikaranîna hunera wesfê di rêbazên klasik û pêla hişî û nû da hatine şîrovekirin û di xişteyekê (tabloyekê) da berawirdîya wan hatîye kirin. Di beşa sêyem da jî behsa pêwendîya wesfê bi hêmanên serekî yên romanê wek“vegêran, karakter, şûn û bûyer”di romanên wek Mijabad, Mîrname, 3 Gav û 3 Darek, Martînê Bextewer û Kobanî da hatîye kirin. Di dawîyê da jî ji bo her binbeşan wesfa karakter, şûn û bûyerê amara taybet bi wan hatiye kirin û ev vekolîna zengîntir kirîye. Peyvên Sereke : Wesf, Vegêran, Kunenişîn, W. Karakter, W. Şûnê, W. Bûyerê, W. Rawestî, W. Livdar, Jan Dost, Mijabad, Mîrname, 3 Gav û 3 Darek, Martînê Bextewer û Kobanî. This research is an attempt to introduce and explain description in narration which has a major role in interruption and slowing down the narration. That is why it has impact on prolonging the text and the narration time of the novel. The effect of description changes accurding to the historical ages as it has been used in different methods. Additionally, Jan Dost's view about life and different ways of using description in his novels have been shed light on. The research consists three parts: İn the first part, a brief biography of Jan Dost with his works are presented. In the second part, in the concept of description, it is definition, and the importance of it have been illustrated. Moreover. Different types of description are presented accurding to critics. Furthermore, the content of description and how novelists used description in three different literary ages which are classic, stream of consciousness, and modern age are explained with a comparison among them which is illustrated in a table. In the third part, the relation of description with the main elements of novel such as narration, character, place, and event in the Mijabad, Mirname, Three Steps And Three Trees, Martine Bakhtawar, Kobani is drawn. Finally, statistics have be carried out for character description, place description, and event description which enrich the research. Key Words : Description, Narration, Point of View, Character Des, Place Des, Event Des, Stable Des, Dynamic Des, Jan Dost, Mijabad, Mirname, Three Steps And Three Trees, Happy Martin, Kobani.
Benzer Tezler
- Binyata 'Struktûra'bûyerê di romana Êvara Perwaneyê ya Bextiyar Elî de
Bextiyar Elî'nin Êvara Perwaneyê romanın da olayın kaynağı
NAWSHIRWAN TAWFEEQ RAOF
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
DilbilimYüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NESİM SÖNMEZ
- Binyata vegêranê di romana Sobarto ya Helîm Yûsif de
Helim Yusiv'ın Sobarto romanında anlatının yapısı
REBEEN AHMED MAHMOOD
Yüksek Lisans
Kürtçe
2019
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT DÜNDAR
- Kürt ve Alman masallarının tip ve motif yönünden karşılaştırılması
Comparison of Kurdish and German fairy tales in terms of type and motif / Berawirdkirina çîrokên Kurdî û yên Almanî ji hêla tîp û motîfan ve
BÜNYAMİN DEMİR
Doktora
Türkçe
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYREDDİN KIZIL
- Binyat û rastnivîsîna lêkeran di berhemên rêzimanê yên Kurmancîya bakur de
Kuzey Kurmancça gramer kitaplarında yapı bakımından fiiler ve imlaları
MEHMET GEMSİZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ASLAN
- Binyatê vegêranê di çîrokên Kenê Parsek (Pêkenînî Geda) yên Hesen Qizilcî da
Hesen Qizilcî'nin Kenê Parsek (Pêkenînî Geda) adlı öykü kitabında temel anlatım öğeleri
HALIZ HASAN ISMAEL HAMZEDKI
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN BULUT