Mehmet Emin Buğra'nın (1901-1965) 'Kısaca tercüme hâli' ve 'Siyasî hayatı' başlıklı iki otobiyografik yazmanın notlandırılmış basit transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Annotated simple transcription and evaluation of two autobiographical manuscripts by Mehmet Emin Buğra (1901–1965) titled 'Brief biography' and 'political life'
- Tez No: 931872
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN TUNCER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Mehmet Emin Buğra (1901-1965), şüphesiz Doğu Türkistan'ın 20. yüzyıl modern dönem siyasî ve külterel tarihinin önde gelen sayılı liderlerinden birisidir. Bu çalışmada Mehmet Emin Buğra'nın 1950 yılında Keşmir-Srinagar'da kaleme aldığı“Mehmet Emin Buğra'nın Kısaca Tercüme Hâli”ve“Mehmet Emin Buğra'nın Siyasî Hayatı”başlıklı iki otobiyografik müellif nüshası yazma metin incelenmektedir. Bu metinler, Mehmet Emin Buğra'nın kişisel yaşamını konu alan hatıra/anı niteliğinde belgeler olmalarının yanısıra Doğu Türkistan'ın 1930-1950 yılları arasında yaşanan millî bağımsızlık hareketlerine ve dönemin sosyo-politik ve siyasî olaylarına dair önemli veriler de sunmaktadır. Otobiyografik bir tür olan söz konusu metinler, her ne kadar -bu tür metinlerin doğası gereği- müellifinin kişisel görüşlerini ve subjektif bir bakış açılarını yansıtsalar da özellikle aktarılan olayların tarihsel arka planına bakıldığında dönemi farklı bir perspektifte okumamıza ve anlamamıza olanak da sağladıkları göz ardı edilemez. Ayrıca metinler, dil ve üslup açısından yazıldığı yılların Çağatay Lehçesi Uygur Türkçesinin örnek metinleri olarak da önemini korumaktadır. Çalışmada kullanılan söz konusu metinler müellifinin mirasçıları tarafından derlenen özel arşivinden taranarak tespit edilmiş ve basit transkripsiyon sistemiyle gerekli yerlerde de notlandırılmak suretiyle değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır. Bu mütevazı çalışmanın, ilgili dönem üzerine yapılacak yeni araştırmalara tespit edilen arşiv belgeleri noktasında güncel katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Mehmet Emin Buğra (1901-1965) is undoubtedly one of the prominent leaders in the 20th-century modern political and cultural history of East Turkestan. This study examines two autobiographical manuscripts authored by Mehmet Emin Buğra, entitled“A Brief Biography of Mehmet Emin Buğra”and“The Political Life of Mehmet Emin Buğra,”written in 1950 in Kashmir-Srinagar. These texts, while being memoir-like documents about Mehmet Emin Buğra's personal life, also provide significant data on the national independence movements in East Turkestan between 1930-1950 and the socio-political events of the period. Although these autobiographical texts reflect the author's personal views and subjective perspectives—as is inherent in such texts—it cannot be ignored that they allow us to read and understand the period from a different perspective, especially when considering the historical background of the events described. Furthermore, the texts maintain their importance as exemplary texts of the Chagatai dialect of Uyghur Turkish from the years they were written, in terms of language and style. The texts used in this study were meticulously identified from the special archive compiled by the author's heirs and evaluated using a simple transcription system with annotations where necessary. It is believed that this modest study will provide current contributions to new research on the relevant period in terms of the identified archival documents.
Benzer Tezler
- Mehmet Emin Buğra'nın hayatı ve faaliyetleri
Mehmet Emin Buğra's life and his activities
ABDULLAH BAKIR
- Şarki Türkistan Tarihi: Metin tenkidi, Türkiye Türkçesi ve inceleme
Text criticism, review and contemporary Turkish of 'Şarki Türkistan Tarihi'
ABDULLAH OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER KUL
- Uygur Türklerinde modernleşme, kimlik ve ulus inşası
Modernization, identity and nation building in Uyghur Turks
ZEYNEP AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerKarabük ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ASKER
- Türkiye'de muhaceret basını: Türkistan (1953) ve Türkistan Sesi (1956-57) dergiler
Immigration press in Turkey: Turkestan (1953) and voice of Turkestan ( 1956-57 ) Magazines
NAYOUNG JANG
- Doğu Türkistanlı Uygur Türklerinin Türkiye'de kurdukları dernekler ve yayın faaliyetleri
The publication activities and associations founded by Uyghur Turks of East Turkestan in Turkey
MEHMET GÜLDEŞ