Algılanan ana baba tutumu ile öz yeterlilik arasında öz şefkatin aracılık rolü
The mediating role of self-compassion between perceived parental attitude and self-efficacy
- Tez No: 931909
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKÇE BULGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Algılanan Anne-Baba tutumları, öz-yeterlik, öz-şefkat, yapısal eşitlik modellemesi, psikolojik iyi oluş, perceived parental attitudes, self-efficacy, self-compassion, structural equation modeling, psychological well-being
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Rumeli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışma, erişkin bireyler arasında Algılanan Anne-Baba tutumları, öz yeterlilik ve öz şefkat arasındaki ilişkileri araştırmayı amaçlamıştır. Örneklem, Algılanan Anne-Baba Tutumları Ölçeği (Leuven Algılanan Anne-Babalik Ölçeği - Ergen Versiyonu, Öz Şefkat Ölçeği ve Genel Öz Yeterlilik Ölçeği'ni dolduran 416 katılımcıdan oluşmaktadır. Tanımlayıcı istatistikler, algılanan baba tutumu (Ort. = 61.28, Ss = 8.09), algılanan anne tutumu (Ort. = 72.44, Ss = 8.14), öz yeterlilik (Ort. = 56.78, Ss = 12.10) ve öz şefkat (Ort. = 72.26, Ss = 16.45) puan ortalamalarının beklenen aralıkta olduğunu göstermiştir. Korelasyon analizi, algılanan baba ve anne tutumları arasında anlamlı bir pozitif ilişki olduğunu ortaya koymuştur (r = 0.365, p < 0.01), bu da bireylerin ebeveynlerinin tutumlarını benzer şekilde algılama eğiliminde olduklarını göstermektedir. Algılanan baba tutumunun öz yeterlilik (r = 0.114, p < 0.05) ve öz şefkat (r = 0.140, p < 0.01) ile pozitif korelasyon göstermesi, destekleyici bir baba tutumunun daha yüksek öz yeterlilik ve öz şefkat düzeylerine katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, algılanan anne tutumu öz yeterlilik veya öz şefkat ile anlamlı bir ilişki göstermemiştir. Öz yeterlilik ve öz şefkat arasında güçlü bir pozitif korelasyon bulunmuştur (r = 0.522, p < 0.01) ve bu psikolojik yapıların birbirine bağımlılığını vurgulamaktadır. Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) sonuçları, ölçüm modelinin verilere yeterince uyduğunu göstermiştir (CMIN/df = 4.96, RMSEA = 0.097, CFI = 0.94, GFI = 0.89). Yapısal model sonuçları, algılanan baba tutumunun öz yeterliliği (β = 0.38, p < 0.001) ve öz-şefkati (β = 0.34, p < 0.001) anlamlı bir şekilde yordadığını, algılanan anne tutumunun ise anlamlı bir etkiye sahip olmadığını göstermiştir. Öz-şefkat, öz-yeterliliğin en güçlü yordayıcısı olarak ortaya çıkmış (β = 0.45, p < 0.001) ve varyansın %44'ünü açıklamıştır. Bu bulgular, algılanan baba tutumlarının öz yeterlilik ve öz şefkati şekillendirmedeki önemini vurgularken, algılanan anne tutumlarının bu yapıları dolaylı yollardan etkileyebileceğini göstermektedir. Çalışma, öz yeterlilik ve öz şefkati artırmayı amaçlayan müdahalelerin, gelişim sürecinde baba desteğinin rolünü göz önünde bulundurması gerektiğini öne sürmektedir.
Özet (Çeviri)
The present study aimed to investigate the relationships between perceived parental attitudes, self-efficacy, and self-compassion among adults. The sample consisted of 416 participants who completed the Perceived Parental Attitudes Scale (Leuven Perceived Parenting Scale – Adolescent Version), the Self-Compassion Scale, and the General Self-Efficacy Scale. Descriptive statistics indicated that the mean scores for perceived paternal attitude (M = 61.28, SD = 8.09), perceived maternal attitude (M = 72.44, SD = 8.14), self-efficacy (M = 56.78, SD = 12.10), and self-compassion (M = 72.26, SD = 16.45) were within the expected range. Correlation analysis revealed a significant positive relationship between perceived paternal and maternal attitudes (r = 0.365, p < 0.01), suggesting that individuals tend to perceive their parents' attitudes similarly. Perceived paternal attitude was positively correlated with self-efficacy (r = 0.114, p < 0.05) and self-compassion (r = 0.140, p < 0.01), indicating that a supportive paternal attitude may contribute to higher self-efficacy and self-compassion levels. However, perceived maternal attitude did not show significant relationships with self-efficacy or self-compassion. A strong positive correlation was found between self-efficacy and self-compassion (r = 0.522, p < 0.01), highlighting the interdependence of these psychological constructs. Structural Equation Modeling (SEM) results demonstrated that the measurement model fit the data adequately (CMIN/df = 4.96, RMSEA = 0.097, CFI = 0.94, GFI = 0.89). The structural model results indicated that perceived paternal attitude significantly predicted self-efficacy (β = 0.38, p < 0.001) and self-compassion (β = 0.34, p < 0.001), while perceived maternal attitude did not have a significant impact. Self-compassion emerged as the strongest predictor of self-efficacy (β = 0.45, p < 0.001), explaining 44% of the variance. These findings underscore the importance of perceived paternal attitudes in shaping self-efficacy and self-compassion, while perceived maternal attitudes may influence these constructs through indirect pathways. The study suggests that interventions aimed at enhancing self-efficacy and self-compassion should consider the role of paternal support in the developmental process.
Benzer Tezler
- Hemşirelik öğrencilerinde öz-etkililik-yeterlilik algısı ve sınav kaygısı
Selff-effectiveness and self-efficacy of perception and test anxiety of nursing students
ELİFE KEVSER SARPKAYA
- Annelerin özyeterlik algısı ile çocuklarının algıladıkları anne tutumu arasındaki ilişkiler
The relation between perceived self efficacy of mothers' and perception of children to their mothers
GAMZE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK ASLAN
- Turkish fathers' involvement in childrearing: Its predictors and impact on children's socio-emotional development
Türk babalarının çocuk yetiştirme sürecine katılımları: Belirleyicileri ve çocukların sosyo-duygusal gelişimine etkisi
ECE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK İNCE ÇAĞLAR
- Beliren yetişkinlerde öz-değer koşulları ile fonksiyonel olmayan tutumlar arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between contingent self-worth and dysfunctional attitudes in emerging adulthoods
ATAKAN YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESAT ŞANLI
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE DÜNDER
- Üniversite öğrencilerinde algılanan helikopter ebeveyn tutumları, kendini sabotaj, akademik öz-yeterlik ve akademik sahtekarlık eğilimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceived helicopter parent attitudes, self-handicapping, academic self-efficacy and academic dishonesty tendency in university students
BERK TEPEBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ POYRAZ