Çivi yazılı metinlerde renklerin kullanımı
Use of colors in cuneiform texts
- Tez No: 932124
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ALİ ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Tarih, Ancient Linguistics and Cultures, History
- Anahtar Kelimeler: Renk, Boya, Çivi Yazılı Metinler, Eski Mezopotamya, Eski Anadolu, Color, Dye, Cuneiform Texts, Ancient Mesopotamia, Ancient Anatolia
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Tarih boyunca renkler maddi ve manevi tüm alanlarda bilinçli ve kayda değer anlamlar içerip insan hayatının önemli bir parçası olarak etkisini her daim göstermiştir. Renklerin hayatın içinde doğal olarak bulunması kadar boyalar aracılığıyla yapay olarak üretilmeside en önemli buluşlar arasında yer almıştır. Renklerin elde edilmesini sağlayan boya hammaddelerine dair bilgiler tarih öncesi devirlerden itibaren arkeolojik bulgularda tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra renk ve boya isimlerine dair bilgiler, renklerin kullanım alanları ve renklere yüklenen sembolik anlamlar çivi yazılı kaynaklarda yer edinmiştir. Tez çalışmamızda Sumer, Akad, Babil, Asur, Hitit uygarlıklarında ve Kültepe çivi yazılı metinlerinde geçen renk isimlerinden yola çıkarak belirdiğimiz uygarlıkların sosyal ve ekonomik yaşamında, tıbbi çalışmalarında, dini inanç sisteminde, edebi, mitolojik ve kehanet metinlerinde renkleri nasıl ve niçin kullandıklarını öğrenmek tezin amacı ve önemi arasında değerlendirilmiştir. Ayrıca renklerin elde edilmesini sağlayan boya, renklendirici, pigment gibi hammadde kaynakları ve bunların kullanımı tezin içerisinde ele alınmıştır. Çivi yazılı metinlerdeki renk ifadelerinden hareketle Sumer, Akad, Babil, Asur ve Hitit medeniyetlerinin maddi ve manevi varlıkları renk terminolojisi üzerinden incelenerek literatüre farklı bir bakış açısı kazandırılması amaçlanmıştır. Bununla beraber çivi yazılı metinlerden hareketle renk bağlamında Mezopotamya ve Anadolu uygarlıkları arasındaki etkileşim değerlendirilmiştir. İlaveten renklerin geçmişten günümüze kültürel ve düşünsel anlamda bir aktarımının olup olmadığı açıklanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Historically, colors have always had a significant impact on all material and spiritual areas, including conscious and significant meanings and being an important part of human life. The natural presence of colors in life as well as their artificial production through dyes have been among the most important inventions. Information on dye raw materials that enable colors to be obtained has been identified in archaeological findings since prehistoric times. Besides information on color and dye names, areas of use of colors and symbolic meanings attributed to colors have been included in cuneiform sources. In our thesis study, based on the color names in the Sumerian, Akkadian, Babylonian, Assyrian, Hittite civilizations and Kültepe cuneiform texts, learning how and why they used colors in their social and economic lives, medical studies, religious belief systems, literary, mythological and prophetic texts has been evaluated among the purpose and importance of the thesis. Additionally, raw material sources such as dyes, colorants, pigments that enable colors to be obtained and their use have been discussed in the thesis. Based on the color expressions in cuneiform texts, the material and spiritual assets of the Sumerian, Akkadian, Babylonian, Assyrian and Hittite civilizations were examined through color terminology, aiming to provide a different perspective to the literature. Additionally, the interaction between Mesopotamian and Anatolian civilizations in the context of color was evaluated based on cuneiform texts. Besides, it was tried to explain whether there was a cultural and intellectual transfer of colors from the past to the present.
Benzer Tezler
- Yazılı kaynaklar ve arkeolojik buluntular ışığında Eski Mezopotamya'da renk sembolizmi
Color symbolism in Ancient Mesopotamia in the light of written sources and archaeological finds
NİSA OYMAK
- Hititçe çivi yazılı metinlerde dokuma
Weaving in the Hittite cuneiform texts
HASAN TUNCER
Doktora
Türkçe
2020
TarihAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
DOÇ. DR. LEYLA MURAT KARAKURT
- Hitit Krallarının kült gezileri ve tanrılar için düzenledikleri merasimler
Ceremonies organized for cult visits and gods by Hittite Kings
ÖZLEM SİR GAVAZ
Doktora
Türkçe
2011
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEDAT ERKUT
- Hitit yazılı kaynaklarında nehir tanrıları
River gods in Hittite written sources
SEZER SEÇER FİDAN
Doktora
Türkçe
2023
Eski Çağ Dilleri ve Kültürleriİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ALPARSLAN
- Yazılı kaynaklar ışığında Tuwanuva/Tyana
Tuwanuwa/Tyana in the light of written sources
KISMET BACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ GÜRKAN GÖKÇEK