Hasta-hekim ilişkilerinde hekimlerin bakış açısıyla çatışma söylemlerinin incelenmesi
A sociolinguistic analysis of conflictual discourses in doctor-patient relationships
- Tez No: 932195
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ROBABEH TAGHIZADEHZONUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Sağlık Eğitimi, Linguistics, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kapadokya Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Bu araştırmada Türkiye'de hasta hekim ilişkilerinde çatışma ve şiddete varan uyuşmazlıklarda dilin etkisinin, özellikle hasta ve hekim arasındaki kültürel farklılık, hekimlerin kullandığı mesleki jargon, hasta ve hekim beklentilerinin ifadelerindeki söylem açısından incelenmesi ve çatışmaya varan söylemlerin analizi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanılması ile karakterize edilen karma yöntemler araştırma modeli üzerine yapılandırılmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında yaşları 27-60 arasında değişen toplam 23 hekim ile nicel aşaması ise 96 hekimden oluşan bir örneklem grubu oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, nitel aşamada araştırmacı tarafından geliştirilen“Hekimler için Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”ndan yararlanılmıştır. Verilerin analizinde nitel aşama için“MaxQDA 24”bilgisayar programından yararlanılarak veri analiz aşamaları takip edilmiştir. Nicel aşama ise beşli likert yapı üzerinden oluşturulan anket sorularıyla oluşturulmuştur. Sorulara beş adet cevap şıkkı koyularak basit ve anlaşılır bir şekilde sorular sorularak sağlıkta şiddette ilişkin süreçler konusunda bilimsel veriler elde etmek amacıyla tasarlanmıştır. Yapılan analiz sonucunda hem nitel hem nicel veriler ortaya koyulduğunda hekimlerin çatışmanın iletişim sırasında ortaya çıktığını kabul ettiği görülmüştür. Hekimlerin kullandığı jargon ve hegemonya dilinin hekim hasta ilişkisini önemli ölçüde etkilediği tespit edilmiştir. Acil Polikliniklerinde hem sistemsel hem sosyo – ekonomik problemlerin olduğu, acil servislerin tabiatı gereği bu alanda ayrı bir dil yapısı kullanılmasının elzem olduğu gözlemlenmiştir. Sosyo – ekonomik şartların etkisinin gerek kültürel dil kodlarının farklılığı gerekse hastaların olağandışı isteklerinin varlığı sebebiyle göz ardı edilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra Medya ve siyaset dilinin hekimlere olan sözel ve fiziksel şiddeti etkilediği bu dilin ayrıca hasta hekim ilişkisinde uzaklaşmaya yol açtığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study investigates the role of language in conflicts and disputes—some escalating to violence—within doctor-patient relationships in Turkey. It focuses on cultural differences, doctors' use of professional jargon, and the linguistic expression of mutual expectations. A mixed-method research model was employed, combining qualitative and quantitative approaches. In the qualitative phase, 23 doctors aged 27–60 were interviewed using a semi-structured interview form developed by the researcher. The data were analyzed using MaxQDA 24 software. In the quantitative phase, 96 doctors participated in a survey based on five-point Likert scale questions, designed to gather clear and scientific data on healthcare-related violence. Findings from both phases indicate that doctors recognize conflict often emerges through dialogue. The professional jargon and authoritative language commonly used by doctors were found to negatively impact communication with patients. Moreover, emergency departments were identified as particularly problematic areas due to systemic and socio-economic pressures. These departments require a distinct linguistic approach, shaped by urgency and stress. The study also found that socio-economic conditions and cultural language differences significantly influence patient expectations and communication breakdowns. In some cases, patients' extraordinary demands further complicate the interaction. Finally, the language used in media and politics was found to contribute to both verbal and physical violence against doctors, while also increasing emotional distance between doctors and patients. In conclusion, language—shaped by both professional practice and broader socio-cultural factors—plays a critical role in the emergence and escalation of conflict in doctor-patient relationships
Benzer Tezler
- Vekâlet teorisi çerçevesinde hasta-hekim ilişkileri üzerine bir çalışma: Isparta il merkezi hastaneleri örneği
A study on patient-physician relations with the framework of agency theory: The sample of Isparta province center hospitals
ELİF AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HastanelerSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ERDEM
- Hekimlerin bakış açısından aile hekimliği uzmanlığı pratiği ve uygulamaları
The practice and practices of family medicine specialization from the point of view of physicians
NURAY KURT KARTOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UMUT GÖK BALCI
- Ruh sağlığı ve hastalıklarına ilişkin hasta ve uzman hekim perspektiflerinin karşılaştırılması: Nitel (kalitatif) bir çalışma
Patient and psychiatrist perspectives on psychi̇atry: A qualitative comparison
BURÇİN ÇOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EŞREF CEM ATBAŞOĞLU
- Sözleşmeli aile hekimleri ve aile hekimliği uzmanlarının defansif tıp uygulamaları konusundaki tutum ve davranışları
Attitudes and behaviors of contracted family physicians and family physicians on defensive medicine practices
LATİFE SARAÇ
Tıpta Uzmanlık
İngilizce
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA İREN AKBIYIK
- Hekim hak ve yükümlülükleri
Rights and obligations of physician
AYŞE GÖKŞİN TAMBAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HukukKocaeli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA GÖNÜL BALKIR