Geri Dön

Öğretmen kimliğini etkileyen faktörler: Bir karma yöntem araştırması

Factors affecting teacher identity: A mixed method research

PDF İndir

  1. Tez No: 932445
  2. Yazar: BÜŞRA GÖRKAŞ KAYABAŞI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜRCÜ KOÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 383

Özet

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin mesleki kimlikleri ve etkileyen faktörlere yönelik görüşlerini belirlemek ve öğretmen kimliğini etkileyen etkileşimsel faktörlerin öğretmen kimliği ile ilişkilerini ve öğretmen kimliğini yordama düzeyini tespit etmektir. Kısmi karma sıralı nicel baskın statülü desende yürütülen çalışmanın nitel aşamasında devlete bağlı okullarda, farklı kademe ve branşlarda görev yapan öğretmenlerle görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Nitel bulgular ve alanyazın temel alınarak Öğretmen Kimliği Algısı Ölçeği, Öğretmen-Öğrenci İlişkisi Ölçeği, Öğretmen-Meslektaş İlişkisi Ölçeği, Öğretmen-Veli İlişkisi Ölçeği ve Öğretmen-Okul Yönetimi İlişkisi Ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında Ankara'da okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan ve küme örnekleme ile belirlenen 725 öğretmene ölçekler uygulanmıştır. Verilerin analizinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, paralel analiz, betimsel istatistikler, t-testi, Mann-Whitney U testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis T testi, korelasyon ve yol analizi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bulguları sonucunda; öğretmen kimliğinin motivasyon, iş doyumu, özyeterlik, adanmışlık ve öz-imaj boyutlarından oluştuğu ve bireysel, bağlamsal, öğretmen-öğrenci, meslektaş, veli ve okul yönetimi ilişkileri, öğretmen kimliği çelişkileri, öğretmenlik mesleği toplumsal imajı ve bakanlık politikalarından etkilendiği belirlenmiştir. Öğretmenlerin mesleki kimliklerini oluşturan motivasyon, özyeterlik, adanmışlık ve öz-imaj düzeylerinin çok yüksek, iş doyumu algılarının ise orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öğretmen-öğrenci ilişkisine yönelik yakınlık algılarının çok yüksek, çatışma algılarının düşük, meslektaş ve okul yönetimi ilişkilerine yönelik yakınlık algılarının yüksek, çatışma algılarının düşük, veliler ile ilişkilerine yönelik yakınlık algılarının orta ve çatışma algılarının ise düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Demografik değişkenler açısından incelendiğinde, öğretmenlerin mesleki kimlik algıları alt boyutlarında kıdeme, kademeye, mezun olunan fakülteye ve branşa göre anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin öğretmen-öğrenci ilişkisine yönelik algılarında branşa ve kademeye, öğretmen-okul yönetimi ilişkisine yönelik algılarında kademeye ve kıdeme, öğretmen-veli ilişkisine yönelik algılarında ise kıdem, kademe ve branşa göre anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yapılan yol analizi sonucunda öğretmenlerin öğrencileri, meslektaşları ve velileri ile ilişkilerine yönelik yakınlık algıları ile öğretmen-öğrenci ilişkilerine yönelik çatışma algılarının öğretmen kimliğini anlamlı düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda öğretmen kimliği gelişiminin desteklenmesi ve kimliği etkileyen faktörlerin kimlik gelişimini destekleyecek şekilde düzenlenmesi amacıyla paydaşlara, politika yapıcılara ve araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The aim of this research is to examine teachers' views on their professional identities and the factors affecting them, and to determine the relationship between teacher identity and interactional factors affecting teacher identity and their level of prediction of teacher identity. In the qualitative phase of the study, which was conducted in a partially mixed sequential quantitative dominant status design, interviews were conducted with teachers working at different levels and branches in public schools. Content analysis was used to analyse the interviews. Based on the qualitative findings and the literature, the Teacher Identity Perception Scale, Teacher-Student Relationship Scale, Teacher-Colleague Relationship Scale, Teacher-Parent Relationship Scale and Teacher-School Management Relationship Scale were developed. In the quantitative phase of the study, the scales were administered to 725 teachers working at pre-school, primary, secondary and high school levels in Ankara and determined by cluster sampling. Exploratory and confirmatory factor analyses, descriptive statistics, t-test, Mann-Whitney U test, one-way analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis T test, correlation and path analysis were used in data analysis. As a result of the qualitative findings of the study, it was determined that teacher identity consists of motivation, job satisfaction, self-efficacy, commitment and self-image dimensions and is affected by individual, contextual, teacher-student, colleague, parent and school management relations, teacher identity tensions, social image of teaching profession and ministry policies. It was concluded that teachers' levels of motivation, self-efficacy, commitment and self-image, which constitute their professional identities, were very high and their perceptions of job satisfaction were moderate. It was determined that teachers' perceptions of closeness towards teacher-student relationship were very high and their perceptions of conflict were low, their perceptions of closeness towards colleague and school management relationships were high and their perceptions of conflict were low, their perceptions of closeness towards their relationships with parents were medium and their perceptions of conflict were low. When analysed in terms of demographic variables, it was seen that there were significant differences in the sub-dimensions of teachers' perceptions of professional identity according to seniority, level, graduated faculty and branch. It was found that there were significant differences in teachers' perceptions of teacher-student relationship according to branch and grade, perceptions of teacher-school management relationship according to grade and teaching experience, and perceptions of teacher-parent relationship according to teaching experience, grade and teaching subject. In addition, as a result of the path analysis, it was concluded that teachers' perceptions of closeness towards their relationships with students, colleagues and parents and perceptions of conflict towards teacher-student relationships significantly predicted teacher identity. In line with the results of the research, recommendations were presented to stakeholders, policy makers and researchers in order to support teacher identity development and to organize the factors affecting identity in a way to support identity development.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    933794

    A comprehensive understanding of influential factors on English language teachers' identity: Using meta-synthesis and confirmatory factor analysis

    İngilizce öğretmenlerinin kimliğini etkileyen faktörler üzerine meta-sentez ve doğrulayıcı faktör analizi kullanarak kapsamlı bir bakış

    BURAK EFE

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Eğitim ve ÖğretimÇağ Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JÜLİDE İNÖZÜ

  2. Tez No

    530841

    Öğretmen adaylarının öğretmenlik kimliklerini geliştirmelerinde etkili olan faktörlerin değerlendirilmesi

    Evaluation of the factors affecting the development of prospective teachers' teacher identities

    GÖZDE BACAKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NECDET AYKAÇ

  3. Tez No

    794454

    Revisiting EFL teachers' identity (Re) construction during emergency remote teaching: A narrative inquiry

    Acil uzaktan öğretim sürecinde İngilizce öğretmenlerinin kimliklerinin (yeniden) inşaasının gözden geçirilmesi: Bir anlatı araştırması

    AYNUR DEMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Eğitim ve ÖğretimOrdu Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TURGAY HAN

    DOÇ. DR. SERVET ÇELİK

  4. Tez No

    680655

    An investigation of professional identity development across student, novice and experienced EFL teachers: Their expectations and fears for the future

    Öğrenci, mesleğe yeni başlayan ve tecrübeli yabancı dil olarak İngilizce öğretmenlerinin mesleki kimlik gelişimlerinin araştırılması: Geleceğe dair beklenti ve korkuları

    GAMZE ERDEM COŞGUN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PERİHAN SAVAŞ

  5. Tez No

    633800

    Pre-service and in-service English language teachers' attitudes towards English dialects and dialect self-awareness

    İngilizce öğretmeni ve öğretmen adaylarının İngilizce'nin lehçelerine karşı tutumları ve lehçe öz farkındalığı

    İREM YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAY ALAGÖZLÜ

Geri Dön