Karabük Üniversitesi öğrencilerinde antibiyotik kullanımı konusundaki bilgi, tutum ve davranış düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of the level of knowledge, attitude and behavior of Karabük University students on the use of antibiotics
- Tez No: 932449
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HABİBE İNCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Antibiyotik, antibiyotik direnci, bilgi, tutum, davranış, Antibiotics, antibiotic resistance, knowledge, attitude, behavior
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bakanlığı
- Enstitü: Karabük Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
ÖZET Tıpta Uzmanlık Tezi KARABÜK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNDE ANTİBİYOTİK KULLANIMI KONUSUNDAKİ BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞ DÜZEYİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Alper Kağan ÇETİN Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Habibe İNCİ Şubat 2025, 89 sayfa Amaç: Çalışmamızın amacı, Karabük Üniversitesi öğrencilerinin antibiyotik kullanımı konusundaki bilgi, tutum, davranış ve yan etkileri hakkındaki bilgi düzeylerini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Araştırma, 01.06.2024-30.10.2024 tarihleri arasında Karabük Üniversitesi'nde 754 öğrencinin antibiyotik kullanımı konusundaki bilgi, tutum ve davranış düzeyinin değerlendirilmesini araştıran kesitsel bir çalışmadır. Anket formu 2 bölümden ve toplam 41 sorudan oluşmaktadır. Anketin birinci kısmı 24 sorudan oluşmaktadır; sosyo-demografik özellikleri (yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, fakültesi, sınıfı, gelir durumu, geldiği yer, hane halkı sayısı) ile kişinin antibiyotik bilgi düzeyi ve davranışları sorgulanmaktadır. Anketin ikinci kısmı 17 soruluk önermeden oluşmaktadır; Bu sorulara vereceği yanıtlar ile kişinin antibiyotik kullanımına olan bilgisi, tutumu ve davranışı sorgulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizi yapılmıştır. v Bulgular: Katılımcıların yaş dağılımında, en yüksek oran %17,77 ile 21 yaş grubunda, en düşük oran ise %3,18 ile 18 yaş grubunda yer almıştır. Erkeklerin oranı %53,18, kadınların ise %46,82'dir. Katılımcıların büyük çoğunluğu %86,21'lik oranla lisans mezunudur. Fakültelere göre dağılımın ise tıp fakültesinde %24,4, mühendislik fakültesinde %20,42, diş hekimliği fakültesinde %19,1, sağlık bilimler fakültesinde %15,52, eğitim fakültesinde %14,72, diğer bölümlerde %5,84 şeklinde olduğu görülmüştür. Aylık gelir durumu açısından, katılımcıların %50,27'si gelirinin giderle eşit olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %60,88'i il merkezinden, geldiğini belirtmiştir. Katılımcıların %91,78'i evde sürekli antibiyotik kullanan birey olmadığını ifade etmiştir. Son bir yılda herhangi bir hastalık veya enfeksiyon geçirenlerin oranı %66,45 olarak kaydedilmiştir. Hastalık geçirenlerin %59,95'i antibiyotik kullandığını, %40,05'i ise kullanmadığını belirtmiştir. En son antibiyotik önerisi %93,54 oranında doktorlar tarafından yapılmıştır. Son bir yıl içinde reçetesiz antibiyotik kullananların oranı %14,59 dur. Katılımcıların büyük çoğunluğu (%85,01), antibiyotiklerin mikrobu öldürüp iltihabı kurutmak için kullanıldığını düşünmüştür. Katılımcıların %58,22'si enjeksiyon şeklinde yapılan antibiyotiklerin ağızdan alınanlara göre daha etkili olduğunu düşünmüştür. İlaç prospektüsü okuma alışkanlığı %73,34 olarak tespit edilmiştir. Antibiyotik kullanımı hakkında en fazla bilgi %57,56 oranında doktorlardan, %19,76 oranında internetten edinilmiştir. Hasta olmadan antibiyotik yazdıranların oranı %11,27 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların %87,4'ü çoğu öksürük ve soğuk algınlığının antibiyotik kullanmadan iyileşeceğine katılmış, %90,05'i rastgele antibiyotik kullanımının etkisizliğe yol açabileceğini kabul etmiştir. %93,63'ü doktor reçetesi olmadan antibiyotik kullanılmaması gerektiğini ifade ederken, %90,98'i rastgele antibiyotik kullanımının dirençli mikropların gelişmesine neden olduğunu belirtmiştir. Antibiyotiklerin yararlı bakterileri öldürdüğünü düşünenlerin oranı %82,36, virüsler üzerinde etkili olduğunu düşünenlerin oranı ise %31,3 olarak bulunmuştur. Reçetesiz antibiyotik kullanımının en yaygın nedeni, %62,4 oranında benzer şikayetle daha önce doktorun yazmış olması olarak belirtilmiştir. Reçetesiz antibiyotik kullanımına en sık neden olan vi hastalık %75,9 ile üst solunum yolu enfeksiyonu olarak belirtilmiştir. Katılımcıların %91,1'i üst solunum yolu enfeksiyonu için burun-boğaz spreyi kullandığını, %77,5'i bitki çayı içtiğini, %55,2'si ise meyve tükettiğini ifade etmiştir. Katılımcıların %76,2'si antibiyotiklerin böbreklere zarar verebileceğini, %65,2'si alerjik reaksiyonlara yol açabileceğini belirtmiştir. Tıp fakültesindekilerin“antibiyotiğe ihtiyacım olup olmadığını kendim anlarım”önermesine katılıyorum yanıtını verme sıklığı mühendislik fakültesindekilerden istatistiksel anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Katılımcılardan üst solunum yolu enfeksiyonugeçirenlerin son 1 yılda antibiyotik kullanma sıklığı üsye geçirmeyenlerden istatistiksel anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Sonuç: Karabük Üniversitesi öğrencilerinin antibiyotik kullanımı konusunda genel olarak bilgi sahibi olduklarını, ancak bazı yanlış anlayışların ve gereksiz kullanım alışkanlıklarının devam ettiğini ortaya koymaktadır. Eğitim çalışmaları ile bu bilgi düzeyinin artırılması, antibiyotik direncinin önlenmesi ve daha sağlıklı toplumların oluşturulması açısından büyük önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph. D. Thesis EVALUATION OF THE LEVEL OF KNOWLEDGE, ATTITUDE AND BEHAVIOR OF KARABÜK UNIVERSITY STUDENTS ON THE USE OF ANTIBIOTICS Alper Kağan ÇETİN Karabük University Faculty of Medicine Department of Family Medicine Thesis Advisor: Assoc. Prof. Dr. Habibe İNCİ February, 89 pages Objective: The aim of our study was to evaluate the knowledge, attitudes, behaviors and side effects of antibiotic use among Karabük University students. Materials and Methods: The study is a cross-sectional study investigating the evaluation of the level of knowledge, attitudes and behaviors of 754 students at Karabük University on antibiotic use between 01.06.2024-30.10.2024. The questionnaire consists of 2 parts and a total of 41 questions. The first part of the questionnaire consists of 24 questions; socio-demographic characteristics (age, gender, educational status, faculty, class, income status, place of origin, number of households) and antibiotic knowledge level and behaviors of the person are questioned. The second part of the questionnaire consists of 17 propositions; with the answers to these questions, the knowledge, attitude and behavior of the person towards antibiotic use were questioned. The data were statistically analyzed. viii Results: In the age distribution of the participants, the highest rate was in the 21 age group with 17.77% and the lowest rate was in the 18 age group with 3.18%. The rate of men was 53.18%, while the rate of women was 46.82%. The majority of the participants were undergraduate graduates with a rate of 86.21%. The distribution according to faculties was 24.4% in the faculty of medicine, 20.42% in the faculty of engineering, 19.1% in the faculty of dentistry, 15.52% in the faculty of health sciences, 14.72% in the faculty of education, and 5.84% in other departments. In terms of monthly income, 50.27% of the participants stated that their income was equal to their expenses. 60.88% of the participants stated that they came from the city center. 91.78% of the participants stated that there was no individual who constantly used antibiotics at home. The rate of those who had any illness or infection in the last year was recorded as 66.45%. Of those who had an illness, 59.95% stated that they used antibiotics, while 40.05% stated that they did not. The last antibiotic recommendation was made by doctors in 93.54% of cases. The rate of those who used antibiotics without a prescription in the last year was 14.59%. The majority of the participants (85.01%) thought that antibiotics were used to kill the microbe and dry the inflammation. 58.22% of the participants thought that antibiotics given by injection were more effective than those taken orally. The habit of reading drug package inserts was 73.34%. The most information about antibiotic use was obtained from doctors by 57.56% and from the internet by 19.76%. The rate of those who prescribed antibiotics without being sick was 11.27%. While 87.4% of the participants agreed that most coughs and colds can be cured without antibiotics, 90.05% agreed that random antibiotic use can lead to ineffectiveness. 93.63% stated that antibiotics should not be used without a doctor's prescription, and 90.98% stated that random antibiotic use causes the development of resistant microbes. The rate of those who think that antibiotics kill beneficial bacteria was 82.36% and the rate of those who think that antibiotics are effective on viruses was 31.3%. The most common reason for the use of antibiotics without a prescription was stated by 62.4% of the respondents as having been prescribed by a doctor before with a similar complaint. Upper respiratory tract infection was the most common cause of non-prescription antibiotic use with 75.9%. 91.1% of the participants stated that they used nose-throat spray for upper respiratory tract infections, 77.5% drank herbal tea, and 55.2% consumed fruit. 76.2% of the participants stated that antibiotics can damage the kidneys and 65.2% stated that antibiotics can cause allergic reactions. The frequency of agreeing with the statement“I can tell for myself whether I need antibiotics or not”was found to be statistically significantly higher in medical faculty than in engineering faculty. The frequency of antibiotic use in the last 1 year among the participants who had upper respiratory tract infection was statistically significantly higher than those who did not have upper respiratory tract infection. ix Conclusion: It is revealed that Karabük University students are generally knowledgeable about antibiotic use, but some misunderstandings and unnecessary usage habits persist. Increasing this level of knowledge through educational activities is of great importance in terms of preventing antibiotic resistance and creating healthier societies.
Benzer Tezler
- Karabük Üniversitesi öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının suçluluk-utanç duyguları ve benlik saygısı ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood trauma and guilt-shame feelings and self-esteem in karabük university students
AYLİN AYTAÇ ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikSakarya ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLGÜN DURAT
- Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde beslenme davranışının uyku kalitesi üzerine etkisi
The effect of nutritional behavior on sleep quality in Karabük University faculty of Medicine students
ENES ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık BakanlığıAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HABİBE İNCİ
- Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde fiziksel aktivite ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between physical activity and depression level in Karabuk University Medical Faculty students
EBUZER YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık BakanlığıAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HABİBE İNCİ
- Hemşirelik bölümü öğrencilerinde abdominal masajın konstipasyon ciddiyeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of abdominal massage on the constipation severity and quality of life in nursing department
BARIŞ AKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikKarabük ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL OKSAY ŞAHİN
- Hemşirelik öğrencilerinde akran eğitiminin klinik uygulama becerilerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması
A meta-analysis study skills the effect ol the peer education in nursing students on the clinical practice
SERPİL SUBAŞI ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikKarabük ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL OKSAY ŞAHİN