Geri Dön

Ortadoğu'da bölgesel istikrarsızlık ve Türkiye'nin İran'a ilişkin güvenlik algısı (2003-2021)

Regional instability in the Middle East and Türkiye's security perception towards Iran (2003-2021)

  1. Tez No: 932969
  2. Yazar: HASAN SEKMAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERHAN AFACAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: İstikrarsızlık, Ortadoğu, Türkiye, İran, Rekabet, İş Birliği, Instability, Middle East, Türkiye, Iran, Competition, Cooperation
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ortadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

ORTADOĞU'DA BÖLGESEL İSTİKRARSIZLIK VE TÜRKİYE'NİN İRAN'A İLİŞKİN GÜVENLİK ALGISI (2003-2021) Ortadoğu sıklıkla sorunlarla anılan bir bölge olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumun en önemli sebeplerinden biri Ortadoğu'nun istikrarsız yapısıdır. Etnik ve dini çatışmalar, dış müdahaleler, terörizm, siyasi ve ekonomik faktörler, bölgedeki istikrarsızlığı ortaya çıkaran başlıca etmenlerdir. Ortadoğu'nun istikrarsız yapısı içerisinde Türkiye ve İran bölge devletlerinin aksine dengeli bir ilişki sürdürmektedir. Bu çalışmada Ortadoğu'daki istikrarsızlığı kronik hale getiren unsurlar irdelenecek ve bu unsurlar bağlamında Türkiye'nin İran'a ilişkin güvenlik algısı ele alınacaktır. Bunu yapabilmek için tarihsel arka planı da göz önünde bulundurularak 2003 yılı ve sonrasındaki Türkiye-İran ilişkileri ele alınacaktır. Tezin başlangıç noktası olan 2003 yılında gerçekleşen ABD'nin Irak işgali, Ortadoğu'daki düzeni ve güç dengelerini köklü bir biçimde değiştirmiştir. Bu müdahaleyle birlikte bölgede derinleşen istikrarsızlık, Türkiye-İran ilişkilerine doğrudan etki etmiştir. Bu dönemle birlikte iki ülkenin Ortadoğu'da bölgesel güç olma arayışı çakışmıştır. Ortadoğu'daki dengeleri kökten bir biçimde etkileyen bir diğer önemli husus“Arap Baharı”süreci olmuştur. İran'ın bölgede artan nüfuzu Türkiye için bir tehdit olarak değerlendirilmiş ve bu durum Türkiye'nin politikalarının belirlenmesinde önemli bir etken olmuştur. Ancak bölgedeki dinamiklerin hızlı bir şekilde değişmesi ve büyük güçlerin bölgeye müdahalesi Türkiye-İran ilişkilerinde yeni bir düzeni meydana getirmiştir. Arap Baharı süreci başında farklı kamplarda karşı karşıya kalan iki ülke zamanla krizin çözümü için Astana Süreci çerçevesinde bir araya gelmiştir. Her ne kadar iki ülke ilişkilerinde tarihsel ve doğal olarak gelişen bir rekabet olsa da bölgedeki krizlerin çözümünde her iki ülke ortak çıkarlar çerçevesinde dış müdahalelere olanak vermemek adına birlikte adım atmaya çalışmıştır. Tezin bitiş noktası olan 2021 yılının ise bu çalışmaya başladığım tarih olmanın ötesinde özel bir anlamı yoktur. Her ne kadar daha sonra da önemli değişimler yaşansa da verilerin bu zaman aralığına dair toplanması çalışmayı bu dönemle sınırlı tutmayı gerektirmiştir.

Özet (Çeviri)

REGIONAL INSTABILITY IN THE MIDDLE EAST AND TÜRKİYE'S SECURITY PERCEPTION TOWARDS IRAN (2003-2021) The Middle East is often associated with problems. One of the most important reasons for this situation is the unstable structure of the Middle East. Ethnic and religious conflicts, external interventions, terrorism, political and economic factors are the main factors that cause instability in the region. Within the unstable structure of the Middle East, Türkiye and Iran maintain a balanced relationship, unlike the states in the region. In this study, the elements that make the instability in the Middle East chronic will be examined and Türkiye's security perception regarding Iran will be discussed in the context of these elements. In order to do this, Türkiye-Iran relations in 2003 and after will be discussed, taking into account the historical background. The US invasion of Iraq in 2003, which was the starting point of the thesis, radically changed the order and balance of power in the Middle East. The deepening instability in the region with this intervention directly affected Türkiye-Iran relations. During this period, the two countries' quest to become regional powers in the Middle East coincided. Another important issue that has fundamentally affected the balances in the Middle East has been the“Arab Spring”process. Iran's increasing influence in the region has been considered a threat to Türkiye, and this has been an important factor in determining Türkiye's policies. However, the rapid change in the dynamics in the region and the intervention of major powers in the region have created a new order in Türkiye-Iran relations. The two countries, which faced each other in different camps at the beginning of the Arab Spring process, have come together in time within the framework of the Astana Process to resolve the crisis. Although there has been a historical and naturally developing competition in the relations between the two countries, both countries have tried to take steps together in order to prevent external interventions within the framework of common interests in resolving the crises in the region. The end point of the thesis, 2021, does not have a special meaning beyond being the date I started this study. Although significant changes have occurred later, the collection of data regarding this time period necessitated limiting the study to this period.

Benzer Tezler

  1. Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era

    11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü

    CANAN BAYRAM ÇUBUK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL

  2. Interregional Relations: Perspectives on the Summit of South American-Arab Countries 'New' patterns of engagement

    Bölgelerarasi ilişkiler: Güney Amerika - Arap Ülkeleri zirvesindeki 'Yeni' angajman yapısı perspektifleri

    MARSHA MARİE HALL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Ortadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELİHA BENLİ ALTUNIŞIK

    DOÇ. DR. DERYA GÖÇER AKDER

  3. Turkish-Saudi relations within the context of internal and regional dynamics during the 1990s and the 2000s

    İçsel ve bölgesel dinamikler bağlamında 1990'lar ve 2000'ler boyunca Türk-Suudi ilişkileri

    SİNEM CENGİZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZLEM TÜR

  4. The Baghdad Pact: An Anglo-American quest for policy in the middle east

    Bağdat Paktı: Ortadoğuda bir İngiliz-Amerikan politika arayışı

    YUSUF TURAN ÇETİNER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1995

    Uluslararası İlişkilerİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. NUR BİLGE CRİSS

  5. ABD'nin 2003 yılında Irak'ı işgali ve sosyopolitik sonuçları

    US invasion of Iraq in 2003 and its sociopolitical consequences

    REHAM ZUBAIDI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Uluslararası İlişkilerKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSAMETTİN İNAÇ