Geri Dön

Yaşlı ve erişkin popülasyonda akut pankreatitin klinik ve laboratuar bulgularının değerlendirilmesi

Assessment of clinical and laboratory characteristics of acute pancreatitis in elderly and non-elderly adult patients

PDF İndir

  1. Tez No: 933321
  2. Yazar: MUSTAFA YAŞA
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLIHAN ÇALIM
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Gastroenteroloji, Gastroenterology
  6. Anahtar Kelimeler: Akut pankreatit, Klinik seyir, Mortalite, Yaşlı, Acute pancreatitis, Clinical course, Mortality, Elderly
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: İstanbul Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 60

Özet

ÖZET Amaç: Bu çalışma, İç Hastalıkları servisinde yatan 65 yaş altı ve 65 yaş ve üzeri akut pankreatit tanılı hastalarda başvuru şikayetleri, hastalığın şiddeti, klinik seyri ve laboratuvar bulguları arasındaki benzerlik ve farklılıkları değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, bu iki yaş grubunda yatış süresi, hastalık komplikasyonları, ERCP gereksinimi, cerrahi müdahale ihtiyacı ve mortalite açısından farklılıkların araştırılması hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Aralık 2021 ile Aralık 2023 tarihleri arasında Seyrantepe Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları servisinde akut pankreatit tanısı ile hospitalize edilen 182 erişkin hastanın verilerinin retrospektif olarak incelenmesiyle gerçekleştirildi. Veriler hastane bilgi sistemi üzerinden geriye dönük olarak elde edildi. Çalışmaya, 18 yaş ve üzerindeki, akut pankreatit tanısıyla yatarak tedavi görmüş ve tıbbi kayıtlarına eksiksiz şekilde ulaşılabilen hastalar dâhil edilip; 18 yaş altı bireyler, gebeler, başka bir kuruma sevk edilenler, kronik pankreatit tanısı alanlar ve post-ERCP pankreatit gelişen olgular dışlandı. Akut pankreatit tanısı; tipik karın ağrısı, serum amilaz/lipaz düzeylerinin normalin üç katından fazla olması ve radyolojik görüntüleme bulgularından en az ikisinin varlığına göre konulmuştur. Hastalara ait yaş, cinsiyet, alkol ve sigara kullanımı, eşlik eden hastalıklar, başvuru şikayetleri, hastanede yatış süresi, yoğun bakım ünitesi yatış ihtiyacı ve ERCP uygulanıp uygulanmadığı gibi klinik veriler kaydedildi. Ayrıca laboratuvar parametreleri ve görüntüleme bulguları retrospektif olarak değerlendirilip; pankreatit etiyolojileri, uygulanan tedavi yöntemleri, mortalite durumu analiz edildi. Ayrıca her bir hastanın hastalık şiddetini değerlendirmek amacıyla BISAP skoru, Atlanta sınıflaması ve Balthazar skoru hesaplandı. Hastalar yaşlarına göre 65 yaş altı ve 65 yaş ve üzeri olmak üzere iki gruba ayrılarak demografik, klinik, laboratuvar ve prognostik özellikler açısından karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışmaya toplam 182 hasta dahil edilmiştir. Genel yaş ortalaması 59.5 ± 18.1 yıl (19–100) olarak belirlenmiş olup, hastalar yaş kriterine göre iki gruba ayrılmıştır: 65 yaş altı grupta yaş ortalaması 46.5 ± 11.1 yıl (19–64), 65 yaş ve üzeri grupta ise 76.9 ± 8.4 yıl (65–100) olarak hesaplanmıştır. Cinsiyet dağılımı açısından genel popülasyonda hastaların %51.1'i erkek, %48.9'u kadın olup, yaş grupları arasında cinsiyet açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (p > 0.05). ix Klinik ve laboratuvar karşılaştırmalarında; konservatif tedavi, sigara ve alkol kullanımı 65 yaş altı grupta anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Buna karşın, hipertansiyon varlığı, BISAP skoru, hastanede yatış süresi, Atlanta sınıflaması, yoğun bakım ünitesine yatış ihtiyacı ve genel mortalite oranı 65 yaş ve üzeri grupta istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek tespit edilmiştir (p < 0.05). Pankreatitin etiyolojisi açısından değerlendirildiğinde; alkol ve hiperlipidemiye bağlı pankreatit 65 yaş altı grupta daha sık gözlenirken, biliyer nedenli pankreatit 65 yaş üstü hastalarda anlamlı oranda daha fazla saptanmıştır (p < 0.05). Laboratuvar bulguları açısından yapılan değerlendirmede, 65 yaş ve üzeri hastalarda üre, kreatinin, AST, LDH, amilaz, total ve direkt bilirubin, CRP, prokalsitonin ve lökosit değerleri anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p < 0.05). Öte yandan, hemoglobin, hematokrit ve albumin düzeyleri 65 yaş altı grupta anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır (p < 0.05). ALT, lipaz ve sodyum düzeyleri açısından iki grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır (p > 0.05). Mortalite analizinde, tüm mortalite vakalarının 65 yaş ve üzeri grupta görülmesi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p < 0.05). Ayrıca, Eşlik eden hastalıklar bakımından Diabetes Mellitus, KOAH, hipertansiyon ve pankreatit etyolojilerinden idiopatik pankreatit ile hastaneye başvuru semptomlarından nefes darlığı şikayeti mortalite grubunda daha yüksek oranda tespit edilmiştir (p < 0.05). Laboratuvar parametreleri açısından ise, mortalite grubunda üre, CRP ve düzeltilmiş kalsiyum düzeyleri anlamlı derecede yüksek iken; hemoglobin ve albumin değerleri ise belirgin şekilde düşük olarak saptanmıştır (p < 0.05). Sonuç: Akut pankreatit, 65 yaş ve üzeri hastalarda daha yüksek BISAP ve Atlanta skoru, uzamış hastane yatış süresi, artmış inflamatuar belirteçler (CRP, prokalsitonin, lökosit) ve yüksek üre, kreatinin düzeyleri ile seyretmekte olup, daha yüksek komplikasyon ve mortalite oranları ile ilişkilendirilmiştir. Buna karşılık, 65 yaş altı grupta alkol kaynaklı pankreatit daha sık görülmüş ve sigara kullanımı daha yaygın bulunmuştur. Eşlik eden hastalıklar (özellikle hipertansiyon ve KOAH), yaşlı hastalarda akut pankreatitin seyrini ve mortalite riskini belirleyen önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Objective: This study aims to evaluate the similarities and differences in presenting complaints, disease severity, clinical course, and laboratory findings between patients under and over 65 years of age diagnosed with acute pancreatitis and hospitalized in the Internal Medicine Department. Additionally, it seeks to investigate differences between these two age groups in terms of length of hospital stay, disease complications, need for ERCP, surgical intervention, and mortality. Materials and Methods: This retrospective study was conducted by reviewing the records of 182 adult patients who were hospitalized with a diagnosis of acute pancreatitis in the Internal Medicine Department of Seyrantepe Hamidiye Etfal Training and Research Hospital between December 2021 and December 2023. Data were obtained retrospectively from the hospital information system. Patients aged 18 and over, diagnosed with acute pancreatitis, and whose medical records were complete were included. Exclusion criteria were: individuals under 18 years of age, pregnant women, those referred to another institution, patients diagnosed with chronic pancreatitis, and those who developed post-ERCP pancreatitis. The diagnosis of acute pancreatitis was based on at least two of the following: typical abdominal pain, serum amylase/lipase levels more than three times the normal range, and radiological imaging findings. Demographic and clinical data such as age, gender, alcohol and tobacco use, comorbidities, presenting symptoms, length of hospital stay, ICU admission, and ERCP application were recorded. Laboratory parameters and imaging findings were also retrospectively evaluated, and the etiologies of pancreatitis, treatment methods, and mortality status were analyzed. Furthermore, BISAP score, Atlanta classification, and Balthazar score were calculated for each patient to assess disease severity. Patients were divided into two groups according to age: under 65 and 65 years or older, and compared in terms of demographic, clinical, laboratory, and prognostic characteristics. Results: A total of 182 patients were included in the study. The overall mean age was 59.5 ± 18.1 years (range: 19–100). The mean age was 46.5 ± 11.1 years (19– 64) in the under-65 group, and 76.9 ± 8.4 years (65–100) in the 65 and over group. In xi terms of gender distribution, 51.1% of patients were male and 48.9% female, with no statistically significant difference in gender between the age groups (p > 0.05). In clinical and laboratory comparisons, conservative treatment, smoking, and alcohol use were significantly more common in the under-65 group. Conversely, hypertension, BISAP score, length of hospital stay, Atlanta classification, ICU admission, and overall mortality rate were significantly higher in the 65 and over group (p < 0.05). Regarding etiology, pancreatitis due to alcohol and hyperlipidemia was more frequent in the under-65 group, while biliary pancreatitis was significantly more common in the 65 and over group (p < 0.05). Laboratory evaluation revealed significantly higher levels of urea, creatinine, AST, LDH, amylase, total and direct bilirubin, CRP, procalcitonin, and leukocyte in patients aged 65 and over (p < 0.05). On the other hand, hemoglobin, hematocrit, and albumin levels were significantly higher in the under-65 group (p < 0.05). No significant difference was found between the two groups in ALT, lipase, and sodium levels (p > 0.05). In mortality analysis, all cases of mortality occurred in the 65 and over group, which was statistically significant (p < 0.05). Additionally, comorbidities such as diabetes mellitus, COPD, hypertension, idiopathic pancreatitis, and dyspnea as a presenting symptom were more prevalent in the mortality group (p < 0.05). Among laboratory parameters, urea, CRP, and corrected calcium levels were significantly higher, while hemoglobin and albumin levels were significantly lower in the mortality group (p < 0.05). Conclusion: In patients aged 65 and over, acute pancreatitis is associated with higher BISAP and Atlanta scores, longer hospital stays, elevated inflammatory markers (CRP, procalcitonin, leukocyte), and increased urea and creatinine levels, correlating with higher complication and mortality rates. In contrast, alcohol-related pancreatitis and smoking were more common in the under-65 group. Comorbidities, particularly hypertension and COPD, are among the key factors affecting the course and mortality risk of acute pancreatitis in elderly patients.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    448737

    Erişkin ve geriatrik popülasyonda akut pankreatit morbidite ve mortalitesinin çeşitli prognostik sistemlere göre karşılaştırılması

    Evaluation of the clinical course and prognostic indices of acute pancreatitis in elderly patients with acute pancreatitis

    HASAN SATIŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    GastroenterolojiGazi Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM KORAL ÖNAL

  2. Tez No

    749372

    Pediatrik akut rabdomiyoliz hastalarının başvuru özellikleri ve klinik seyri

    Clinical features and progress of pediatric acute rhabdomyolysis

    YELİZ KUTAT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıFırat Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERKAN KIRIK

  3. Tez No

    937590

    Erişkinlerde akut Myeloid Lösemide erken dönemde mortaliteyi etkileyen faktörler

    Factors affecting early mortality in acute Myeloid Leukemia in adults

    CANSU YÜCEL KADİRLİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    İç Hastalıklarıİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERMAN ÖZTÜRK

  4. Tez No

    359167

    Acil servise kritik hasta başvurusu ve yoğun bakım yatışlarının değerlendirilmesi

    Emergency department visits of critically ill patients and evaluation of intensive care unit admissions

    MEHMET ALİ ASLANER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İlk ve Acil YardımHacettepe Üniversitesi

    Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü

    PROF. DR. MEHMET MAHİR ÖZMEN

    DOÇ. DR. MELTEM AKKAŞ

  5. Tez No

    966379

    Serebral ven trombozlarında difüzyon ağırlıklı görüntülemenin yeri

    The role of diffusion weighted imaging in cerebral veinthrombosis

    EKİN TUNA ŞAHİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Radyoloji ve Nükleer TıpAkdeniz Üniversitesi

    Radyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAMİL KARAALİ

Geri Dön