Okul ve öğrenci özelliklerinin okuma başarısına etkisi: Türkiye ve Hollanda örneği (PISA 2022)
The effect of school and student characteristics on reading achievement: The case of Turkey and the Netherlands (PISA 2022)
- Tez No: 933755
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELCEN GÜLTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu çalışmada, Türkiye ve Hollanda'daki öğrencilerin okuma başarısını etkileyen okul ve öğrenci düzeyindeki değişkenler PISA 2022 verileri kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada sosyoekonomik düzey, cinsiyet, öğretmen-öğrenci oranı, evdeki kitap sayısı, okul büyüklüğü ve okul türü olmak üzere altı bağımsız değişken ele alınmıştır. Her bir değişkenin öğrencilerin PISA okuma puanı üzerindeki etkisi çoklu doğrusal regresyon analizi yoluyla iki ülke için ayrı ayrı test edilmiştir. Sonrasında ise elde edilen regresyon katsayıları üzerinden, bu etkilerin ülkeler arasında nasıl farklılaştığı karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, evdeki kitap sayısının her iki ülkede de okuma başarısını en güçlü biçimde etkileyen değişken olduğunu ortaya koymuştur. Sosyoekonomik düzey ve öğretmen-öğrenci oranı değişkenlerinin ise okuma başarısı üzerine her iki ülkede de pozitif ve anlamlı etkiler ürettiği görülmüştür. Okul büyüklüğü yalnızca Hollanda'da anlamlı bir pozitif etki gösterirken Türkiye'de anlamlı bir etkide bulunmamıştır. Cinsiyet açısından değerlendirildiğinde ise her iki ülkede de kız öğrenciler lehine okuma başarısında anlamlı bir fark tespit edilmiş olup erkek öğrenciler aleyhine küçük ama istatistiksel olarak anlamlı bir negatif etki saptanmıştır. Okul türü değişkeni Türkiye'de özel okulların olumsuz etkisini ortaya koyarken, Hollanda'da yalnızca devlet destekli özel okulların pozitif etkisi gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, incelenen değişkenlerin okuma başarısı üzerindeki etkileri ülkeler arasında benzerlik ve farklılıklar göstermiştir. Elde edilen sonuçlar iki ülke özelinde karşılaştırmalı olarak sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, school and student-level variables affecting reading achievement of students in Turkey and the Netherlands were examined using PISA 2022 data. The study examined six independent variables: socioeconomic level, gender, teacher-student ratio, number of books at home, school size, and school type. The effect of each variable on students' PISA reading scores was tested separately for both countries using multiple linear regression analysis. Then, how these effects differed between countries was evaluated comparatively through the regression coefficients obtained. The findings revealed that the number of books at home was the variable that most strongly affected reading achievement in both countries. The variables of socioeconomic level and teacher-student ratio were found to have positive and significant effects on reading achievement in both countries. While school size had a significant positive effect only in the Netherlands, it did not have a significant effect in Turkey. When evaluated in terms of gender, a significant difference in reading achievement was found in favor of female students in both countries, while a small but statistically significant negative effect was found against male students. While the school type variable reveals the negative effect of private schools in Turkey, only the positive effect of state-supported private schools was observed in the Netherlands. As a result, the effects of the examined variables on reading achievement showed similarities and differences between countries. The results obtained are presented comparatively for the two countries.
Benzer Tezler
- PISA 2012 sonuçlarına göre okul liderliği ve okul özerkliğinin öğrenci başarısına etkisi
PISA 2012 results; the effects of school leadership and school autonomy on student performance
LEYLA YILMAZ FINDIK
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL KAVAK
- Üstün yetenekli 7 ve 8. sınıf öğrencilerin akademik başarılarına etki eden faktörler
Factors affecting 7th and 8th grade gifted students' academic achievements
SANİYE MECEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL TAŞLIDERE
- Fen ve teknoloji öğretim programının öğrenci ve öğretmen özelliklerine göre değerlendirilmesi: TIMSS 2007 ve TIMSS 2011 verileri ile bir durum analizi
Evaluation of science and technology curriculum with respect to characteristics of students and teachers: a case analysis according to TIMSS 2007 and TIMSS 2011 results
MURAT YATAĞAN
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR ATICI
- Ekonomik, sosyal ve kültürel statünün temel eğitimden ortaöğretime geçiş üzerine etkisi
The effects of economic, social and cultural status on transition to high school
ZELİHA KARAAĞAÇ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR SIDDIK GÜR
- Bergama kentinin sosyo ekonomik özellikleri ve eğitim üzerindeki etkileri
Socia-economic features of population in city of bergama and its effects on education
EFİL GÜNVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NEVZAT GÜMÜŞ