Ortaokul öğrencilerinin dijital ortamda ahlaki değerlere yönelik algıları ile siber zorbalık davranışı arasındaki ilişki
Relationship between secondary school students' perceptions of moral values in the digital environment and cyber bullying behavior
- Tez No: 933789
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Değerler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu araştırmada“Ortaokul öğrencilerinin dijital ortamda ahlaki değerlere yönelik algıları ile siber zorbalık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi”amaçlanmıştır. Araştırma“ilişkisel tarama modeli”kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın Sakarya ilinin Ferizli İlçesinde 2022-2023 öğretim yılı içerisinde resmi devlet okullarında eğitim gören ilköğretim 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise belirtilen evren içerisinden kolay örnekleme yöntemi ile seçilen 196'sı (%50,8) kız, 190'ı (%49,2) erkek olmak üzere 386 birey oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu, Dijital Ortamlarda Ahlaki Değer Algıları Ölçeği, Siber Zorbalık Ölçeği kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde dijital ortamlarda ahlaki değer algıları ölçeği için bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans (one way-ANOVA) ve Pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır. Siber zorbalık ölçeği için ise Mann Whitney U Testi, Kruskall Wallis H Testi ve Spearman Korelasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde katılımcıların dijital ortamlarda ahlaki değerlere dönük algı alt boyutu olan hakkaniyet-sorumluluk 'ta anne-baba eğitim seviyesi, internette kimlik gizleme, izinsiz fotoğraf paylaşımı, siber zorbalığın kötü olup olmadığı, siber zorbalığa maruz kalma ve arkadaş ilişkilerin de farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Merhamet-dürüstlük alt boyutunda sınıf seviyesi, okulun bulunduğu yer, anne-baba eğitim seviyesi, internet kullanım süresi, akıllı telefon sahibi olma, bilgisayar sahibi olma, internette kimlik gizleme, güvenli internet bilgisi, siber zorbalığa maruz kalma ve arkadaş ilişkilerin de farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Mahremiyet-nezaket alt boyutunda yaş, okulun bulunduğu yer, anne eğitim seviyesi, güvenli internet bilgisi, siber zorbalığa maruz kalma ve arkadaş ilişkilerin de farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Dijital ortamlarda ahlaki değerlere dönük algı toplamda ise yaş, sınıf seviyesi, anne-baba eğitim seviyesi, internet kullanım süresi, internette kimlik gizleme, güvenli internet bilgisi, izinsiz fotoğraf paylaşma, siber zorbalığın kötü olup olmaması, siber zorbalığa maruz kalma ve arkadaş ilişkilerin de farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların siber zorbalık puanlarının sınıf seviyesi, anne-baba eğitim seviyesi, internet kullanım süresi, akıllı telefon sahibi olma, bilgisayar sahibi olma, internette kimlik gizleme, izinsiz fotoğraf paylaşma, siber zorbalığın kötü olup olmaması ve arkadaş ilişkilerin de farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Dijital ortamlarda ahlaki değerlere dönük algı ve alt boyutları ile siber zorbalık arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Sonuç olarak; ahlaki değerlere dönük algıdaki yükselmenin siber zorbalığa azaltıcı etkisi olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to“examine the relationship between middle school students' perceptions of moral values in the digital environment and cyberbullying behavior”. The research was conducted using the“relational survey model”. The population of the study consists of primary school 5th, 6th, 7th and 8th grade students studying in official public schools in Ferizli District of Sakarya province in the 2022-2023 academic year. The sample of the study consists of 386 individuals, 196 (50.8%) girls and 190 (49.2%) boys, selected by convenience sampling method from the specified population. Personal information form, Perceptions of Moral Values in Digital Environments Scale, Cyberbullying Scale were used as data collection tools. In statistical analysis; In statistical analysis, independent groups t-test, one way-ANOVA, Pearson correlation analysis were used in the scale of perceptions of moral values in digital environments. Mann Whitney U Test, Kruskall Wallis H Test, Spearman Correlation analysis were used in the cyberbullying scale. When the research findings were examined, it was determined that the difference was significant in the participants' level of parental education, hiding identity on the internet, sharing photos without permission, whether cyberbullying is bad or not, being exposed to cyberbullying and friendship relations in the sub-dimension of fairness-responsibility, which is the sub-dimension of perception towards moral values in digital environments. In the compassion-honesty sub-dimension, it was determined that the difference was significant in class level, school location, parents' education level, internet usage time, having a smartphone, having a computer, hiding identity on the internet, safe internet knowledge, being exposed to cyberbullying and friendships. In the privacy-courteousness sub-dimension, age, school location, mother's education level, safe internet knowledge, exposure to cyberbullying and friendships were also found to be significant. In the total perception of moral values in digital environments, age, grade level, parental education level, internet usage time, hiding identity on the internet, safe internet knowledge, sharing photos without permission, whether cyberbullying is bad or not, being exposed to cyberbullying and friendships were also found to be significant. It was found that the difference in the cyberbullying scores of the participants was significant in class level, parental education level, internet usage time, having a smartphone, having a computer, hiding identity on the internet, sharing photos without permission, whether cyberbullying is bad or not, and friendship relations. Significant negative relationships were found between the perception of moral values in digital environments and its sub-dimensions and cyberbullying. As a result, it can be said that an increase in perception towards moral values has a decreasing effect on cyberbullying.
Benzer Tezler
- 5. sınıf öğrencilerinin dijital ayak izi farkındalıkları, dijital ortamda ahlaki değerlere dönük algıları ve internete yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between 5th grade students' digital footprint awareness, their perceptions towards moral values in the digital environment, and their attitudes towards the internet
MERVE ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT TÜRK
- Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlıkları, dijital ortamda ahlaki değerlerine dönük algıları ve siber zorbalık düzeyleri
Middle school students' digital literacy, their perceptions of moral values in the digital environment and levels of cyberbullying
MELTEM GÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiAmasya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGEN KORKMAZ
- Ortaokul öğrencilerinin dijital ve evrensel ahlaki değerler algısı: Bir ilişkisel çalışma
Digital and universal moral values perception of secondary school students: A relationship study
ÖZNUR KOVANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERAY UĞUR ERDOĞMUŞ
- Dijital ortamda oluşturulmuş öykülerle gerçekleştirilen web tabanlı uzaktan eğitim uygulamasının, ortaokul sosyal bilgiler dersi programındaki değerlerin kazandırılması sürecinde öğrencilerin tutum, görüş ve düşüncelerine etkisi
The effect of web-based distance education application with stories created in the digital environment on students' attitudes, views and thoughts in gaining the values in the secondary school social studies course
ETHEM EVLİCE
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT OĞUZ KUTLU
- Ortaokul öğrencilerinin sanal ortamda proje tabanlı öğrenme yeterliliklerini etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi
Investigation of the factors affecting the secondary school students' project based virtual learning competencies by structural equation modeling
YUSUF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA AÇIKGÜL FIRAT