Ortaokul öğrencilerinin bilimsel muhakeme becerilerini ölçmek için tanılayıcı dallanmış ağaç testi geliştirme ve çeşitli değişkenlere göre inceleme
Developing a diagnostic branched tree test to measure the scientific reasoning skills of secondary school students and examining it according to various variables
- Tez No: 933790
- Danışmanlar: PROF. DR. İLBİLGE DÖKME
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu araştırmanın amacı; bilimsel muhakeme becerilerini ölçmek için geçerli ve güvenilir tanılayıcı dallanmış ağaç testi geliştirmektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini; Ankara'da bulunan okullarda, 2023-2024 eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrenim gören 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Örneklem grubunu ise uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiş; Keçiören ve Yenimahalle ilçelerindeki farklı okullarda öğrenim gören 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Bu ilçelerde bulunan ve başarı seviyeleri birbirinden farklı altı okuldan, 630 öğrenciye Bilimsel Muhakeme Becerileri Tanılayıcı Dallanmış Ağaç Testi (BMBTDAT) uygulanmıştır. Bu verilerden 592 tanesi çalışmada kullanılmıştır. Uzman görüşü ve belirtke tablosu ile kapsam geçerliliği çalışması yapılmıştır. Yapı geçerliliği kapsamında faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) bulguları neticesinde 8 maddelik test elde edilmiştir. Testin Cronbach's α değeri 0,77 olarak hesaplanmıştır. BMBTDAT'ın madde güçlük indeksleri ortalaması 0,53 ve madde ayırt edicilik indeksleri ortalaması 0,47 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) kapsamında testin son hali tek faktörlü yapı için doğrulanmıştır. Test için hesaplanan KMO değeri ise 0,85 olarak elde edilmiştir. Bu bulgular, 8 maddelik BMBTDAT'ın kullanılabilirliğini desteklemekte ve ölçeğin genel yapısının güvenilir olduğunu işaret etmektedir. Demografik özellikler kapsamında yapılan analizler sonucunda; cinsiyet, öğrencilerin son dönem Fen Bilimleri dersi not ortalamaları, kitap okuma sıklığı değişkenlerine göre BMBTDAT puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Fakat BMBTDAT puanlarının; sınıf düzeyi, aile maddi gelir, teknoloji kullanım sıklığı ve öğrencilerin bilim etkinliklerine katılma değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is; To develop a valid and reliable diagnostic branched tree test to measure scientific reasoning skills. The research was conducted using survey design, one of the quantitative research methods. The universe of the research; It consisted of 6th, 7th and 8th grade students studying in schools in Ankara in the 2023-2024 academic year. The sample group was determined by the appropriate sampling method; It consisted of 6th, 7th and 8th grade students studying in different schools in Keçiören and Yenimahalle districts. Scientific Reasoning Skills Diagnostic Branched Tree Test (BMBTDAT) was applied to 630 students from six schools with different success levels in these districts. 592 of these data were used in the study. A content validity study was conducted with expert opinion and table of specifications. Factor analysis was conducted within the scope of construct validity. As a result of Exploratory Factor Analysis (EFA) findings, an 8-item test was obtained. Cronbach's α value of the test was calculated as 0.77. The average item difficulty index of BMBTDAT was calculated as 0.53 and the average item discrimination index was calculated as 0.47. Within the scope of Confirmatory Factor Analysis (CFA), the final version of the test was confirmed for the single-factor structure. The KMO value calculated for the test was obtained as 0.85. These findings support the usability of the 8-item BMBTDAT and indicate that the general structure of the scale is reliable. As a result of the analyzes made within the scope of demographic characteristics; A statistically significant difference was found between BMBTDAT scores according to the variables of gender, students' last semester Science course grade point averages and book reading frequency. However, BMBTDAT scores; It was concluded that there was no statistically significant difference according to the variables of grade level, family financial income, frequency of technology use and students' participation in science activities.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin bilimsel okuryazarlıkları ile bazı bireysel farklılıklar arasındaki ilişkinin incelenmesi: Harran örneği
Investigation of the relationship among secondary students' scientific literacy and some individual differences: Harran case
AYCA AYMİLA ATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ATEŞ
- Ortaokul 8. sınıf öğrencilerine yönelik bilimsel muhakeme becerileri test geliştirme çalışması
Scientific reasoning skills test development study for secondary school 8th grade students
ZEYNEP ESLEM DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLBİLGE DÖKME
- Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin hipotetik düşünerek değişkenleri belirleme ve kontrol etme becerilerini ölçmek için test geliştirme çalışması
Test development study to measure the skills of secondary school 8th grade students in determining and controlling variables thinking hypothetically
TUBA KAMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLBİLGE DÖKME
- Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin matematiksel muhakeme becerilerine, biliş ötesi öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerine ve problem çözme becerilerine etkisi
The effect of differentiated instructional design on students' mathematical reasoning skills, levels of using metacognitive learning strategies and problem solving skills
HALİL ÇOBAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN TEZCİ
- Yedinci sınıf öğrencilerinin kesir sayı hislerinin bilişsel stilleri açısından incelenmesi
An investigation of seventh grade students' sense of fraction numbers in terms of cognitive styles
MUHAMMED AKBUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MatematikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR ANAPA SABAN