Biyokömür ve malç uygulamalarının kısıtlı sulama koşullarında domatesin verim ve kalite özelliklerine etkisi
Effect of biocar and mulch applications on yield and quality characteristics of tomatoes under limited irrigation conditions
- Tez No: 934099
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF UÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu çalışmada, sürdürülebilir tarım uygulamaları kapsamında farklı sulama düzeyleri, biyokömür dozları ve malç uygulamalarının domates meyvesinin verim, kalite ve besin içeriği üzerindeki etkileri incelemiştir. Araştırma, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma alanında yapılmıştır. Çalışmada 3 farklı sulama konusu (I100: Tam sulama, I75: %25 su kısıtı ve I50: %50 su kısıtı) dört farklı biyokömür dozu (B0: 0 t/ha, B1: 10 t/ha, B2: 20 t/ha ve B3: 30 t/ha) ve iki farklı malç uygulaması (M0: Malçsız ve M1: Malçlı) yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre; bitki su tüketimi (ET) en yüksek M0B3I100'de (2191.5 mm), en düşük M1B0I50'de (808.7 mm); WUE en yüksek M1'de (26.2 kg/m3), en düşük ise M0'de (22.3 kg/m3) belirlenmiştir. Deneme konuları içerisinde en fazla verim M0B3I100'den (42.86 t/ha) elde edilirken en az verim ise M1B3I50'den (15.71 t/ha) elde edilmiştir. Biyokömür uygulamaları toplam verimi %7.99 ile %9.44 arasında artırmış, malç ve biyokömürün birlikte kullanımı ise %0.20 ile %12.03 arasında artırmıştır. Sonuçlar, tam sulamanın (I100) en yüksek verimi sağladığını, ancak kısmi su stresinin (I75 ve I50) bitkilerde metabolik stresi artırarak likopen, C vitamini ve flavonoid gibi sekonder metabolitlerin üretimini desteklediğini göstermiştir. Biyokömür uygulamaları, toprak özelliklerini iyileştirerek su tutma kapasitesini artırmış ve meyve kalitesini önemli ölçüde yükseltmiştir; en yüksek biyokömür dozu (B3) özellikle flavonoid, likopen ve karoten miktarlarında belirgin artışlar sağlamıştır. Malç uygulamaları, toprak nemini koruyarak su kullanım verimliliğini artırmış ancak kalite parametreleri üzerindeki etkileri sınırlı kalmıştır. Sulama, biyokömür ve malç faktörleri arasındaki etkileşimler, besin içeriği ve renk yoğunluğunu artırmada sinerjik etkiler yaratmıştır. Bu bulgular, sulama yönetimi, biyokömür ve malç uygulamalarının entegre edilmesinin, sürdürülebilir kaynak kullanımı ve domates yetiştiriciliğinde kaliteyi artırma potansiyelini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examined the effects of different irrigation levels, biochar doses, and mulch applications on the yield, quality, and nutrient content of tomato fruit within the scope of sustainable agricultural practices. The research was conducted at the research field of the Faculty of Agriculture, Isparta University of Applied Sciences. The study included three different irrigation treatments (I100: full irrigation, I75: 25% water deficit, and I50: 50% water deficit), four different biochar doses (B0: 0 t/ha, B1: 10 t/ha, B2: 20 t/ha, and B3: 30 t/ha), and two different mulch applications (M0: without mulch, M1: with mulch). According to the research results, plant water consumption (ET) was highest in M0B3I100 (2191.5 mm) and lowest in M1B0I50 (808.7 mm); water use efficiency (WUE) was highest in M1 (26.2 kg/m3) and lowest in M0 (22.3 kg/m3). Among the experimental treatments, the highest yield was obtained from M0B3I100 (42.86 t/ha), while the lowest yield was recorded in M1B3I50 (15.71 t/ha). Biochar applications increased total yield by 7.99% to 9.44%, while the combined use of mulch and biochar enhanced yield by 0.20% to 12.03%. The results showed that full irrigation (I100) provided the highest yield, but partial water stress (I75 and I50) stimulated the production of secondary metabolites such as lycopene, vitamin C, and flavonoids by increasing metabolic stress in plants. Biochar applications improved soil properties, increased water retention capacity, and significantly enhanced fruit quality; the highest biochar dose (B3) led to notable increases in flavonoid, lycopene, and carotene levels. Mulch applications preserved soil moisture and improved water use efficiency; however, their effects on quality parameters were limited. The interactions among irrigation, biochar, and mulch factors created synergistic effects in enhancing nutrient content and color intensity. These findings highlight the potential of integrating irrigation management, biochar, and mulch applications to promote sustainable resource use and improve tomato production quality.
Benzer Tezler
- Malç ve biyokömür uygulamalarının marul verimi ve toprak fiziksel özellikleri üzerine etkileri
The effects of mulch and biochar applications on lettuce yield and soil physical properties
SALİM TAŞDELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN PEKŞEN
DOÇ. DR. MUSTAFA SAĞLAM
- Yağış benzetici koşullarında farklı malç malzemelerinin drenaj, yüzey akış ve toprak kaybı üzerine etkileri
Effects of different mulch materials on drainage, runoff and soil loss under rain simulator conditions
HOUNDONOUGBO MARIUS HOUNDONOUGBO
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatEge ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKÇEN YÖNTER
- Biyokömür ve poliakrilamidin donma ve çözünme döngüsünde toprakların agregat stabilitesi ve su tutma kapasitesi özellikleri üzerine etkisi
Effect of biocal and polyacrylamide on agregate stability and water holding capacity of soils the freeze and thaw cycle
MUHİTTİN GÖÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBingöl ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN DEMİR
- Biyokömür ve çiftlik gübresi uygulamalarının Van ekolojik koşullarında ıspanak (Spinacia oleracea L.) yetiştiriciliği üzerine etkileri
Effects of biochar and manure applications on spinach (Spinacia oleracea L.) cultivation in Van ecological conditions
AYNUR SADAK TURHAN
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT ŞENSOY
- Biyokömür ve organik gübre uygulamalarının kıvırcık salata (Lactuca sativa L. var. Crispa) ve soğan (Allium cepa L.) bitkilerinin gelişimi ve kimyasal gübreden yararlanma oranına etkileri
Effects of biochar and organic fertilizer applications on the growth and chemical fertilizer use efficiency of lettuce (Lactuca sativa L. var. Crispa) and onion (Allium cepa L.) plants
MOUSTAPHA MAMAN MOUNIROU
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatAnkara ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İNAL