Bazı bitki tohum yağlarının Callosobruchus maculatus (Fabricius, 1775) (Coleoptera: Chrysomelıdae) erginleri üzerine insektisidal etkilerinin araştırılması
Investigation of insecticidal effects of some plant seed oils on adults of Callosobruchus maculatus (Fabricius, 1775) (Coleoptera: Chrysomelidae)
- Tez No: 934391
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU GÜL ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Callosobruchus maculatus, Chrysomelidae, İnsektisidal potansiyel, Üzüm Çekirdeği Yağı, Çörek Otu Yağı, Callosobruchus maculatus, Chrysomelidae, Insecticidal potential, Grape Seed Oil, Black Cumin Oil
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Callosobruchus maculatus (Fabricius) dünya üzerinde depolanmış börülcelerin ve diğer baklagillerin (mercimek, nohut, maş vb.) yaygın zararlıları arasında yer almaktadır. C. maculatus'un larvalarının zarar verdiği tohumlarda besin değerinde azalma, çimlenme yeteneğinde zayıflama ve ağırlık kayıpları ortaya çıkmaktadır. Meydana gelen bu zararları en aza indirmede yaygın olarak kimyasal uygulamalar yapılmaktadır. Ancak bu uygulamaların kalıntı bırakarak çevre ve insanlar üzerinde olumsuz etkiye sebep olması, alternatif mücadele yöntemlerine olan ihtiyacı arttırmıştır. Günümüzde, bitkilerden elde edilen yağlar ve sekonder bileşikler böceklerle mücadelede yaygın olarak çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, börülce tohum zararlısı ile mücadelede kimyasal kullanımına alternatif olarak daha önce çalışılmamış olan üzüm çekirdeği ve çörek otu yağlarının insektisidal potansiyelini belirlemektir. Uygulamalar 27 ± 2°C, % 65 ± 5 bağıl nem sabit koşulları altında ısıtmalı/soğutmalı inkübatör içerisinde gerçekleştirilmiştir. Her iki yağ için dört farklı doz (50 µl, 100 µl, 150 µl, 200 µl) belirlenmiştir. Uygulamalar dört tekerrürlü ve her tekerrürde 20 adet ergin olacak şekilde yapılmıştır. Yüzde ölüm oranlarını hesaplamak amacıyla 1, 3, 6, 9, 12, 24, 48, 72, 96, 120, 144, 168, 192, 216, 240, 264 ve 288 saat aralıklarla kontroller yapılmış, canlı ve ölü ergin sayıları kaydedilmiştir. Genel olarak çörek otu yağı ile üzüm çekirdeği yağı dozları ve maruz kalma süreleri arasında başlangıç saatlerinde fark görülmezken süre ilerledikçe C. maculatus'un ölüm oranları arasında istatistiksel olarak farklılık tespit edilmiştir. Uygulama yapılan iki yağ arasında maksimum etki çörek otu yağında olmuş ve LT50 değeri 200 µl dozda 31.12 saat olarak belirlenmiştir. Elde edilen bu veriler ışığında çörek otu yağının, üzüm çekirdeği yağına göre daha hızlı etki gösterdiği ve % 50 mortaliteye ulaşma süresinin (LT50) daha kısa olduğu tespit edilmiştir. Çörek otu yağı uygulamaları, özellikle 200 µl dozda 96. saatte maksimum etkiyi göstermiştir. Üzüm çekirdeği yağı ise daha uzun sürelerde etki gösteren bir böcek öldürücü olarak kullanılabilir. Ayrıca, çörek otu yağı ve üzüm çekirdeği yağı uygulamaları sonucu, C. maculatus erginlerinin ağırlıklarında istatistiksel olarak önemli bir azalma gözlemlenmiştir. Bu bulgular, her iki yağın biyolojik kontrol ajanı olarak tarımsal mücadelede potansiyel kullanımını desteklemektedir. Buradan yola çıkarak, C. maculatus'un kontrolünde özellikle çörek otu yağının umut verici olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Callosobruchus maculatus (Fabricius) is among the most common pests of stored cowpeas and other legumes (e.g., lentils, chickpeas, mung beans) worlwide. Seeds damaged by the larvae of C. maculatus; exhibit decreased nutritional value, weakened germination ability, and weight loss. Chemical applications are commonly carried out to minimize these damages. However, the negative effects of these applications, such as residues affecting the environment and human health, have increased the need for alternative control methods. Currently, oils and secondary compounds derived from plants are widely studied in pest control. The aim of this study is to determine the insecticidal potential of grape seed oil and black seed oil, which have not been previously studied, as alternatives to chemical control in the management of cowpea seed pests. The applications were conducted under constant conditions of 27 ± 2°C and 65 ± 5 % relative humidity using a temperature-regulated incubator. Four different doses (50 µl, 100 µl, 150 µl, 200 µl) were tested for each oil. The experiments were performed in four replicates, with 20 adult insects used in each replicate. In order to calculate the percent mortality rates, controls were made at intervals of 1, 3, 6, 9, 12, 24, 48, 72, 96, 120, 144, 168, 192, 216, 240, 264, and 288 hours, and the numbers of live and dead adults were recorded. Overall, no significant differences in mortality rates were observed between the doses of black seed oil and grape seed oil at the initial hours. However, statistically significant differences in mortality rates of C. maculatus were detected as exposure time increased. Among the two oils, black seed oil showed the maximum effect, with the LT50 value of 31.12 hours at 200 µl dose. Based on the data obtained, black seed oil was found to act faster than grape seed oil, achieving 50 % mortality (LT50) in a shorter time. Black seed oil treatments, particularly at the 200 µl dose, showed maximum effect at the 96th hour. Grape seed oil, on the other hand, can be used as an insecticide with prolonged action. Additionally, a statistically significant reduction in the weight of C. maculatus adults was observed as a result of the applications of both black seed oil and grape seed oil. These findings support the potential use of both oils as biological control agents in agricultural pest management. Therefore, black seed oil, in particular, is deemed promising for the control of C. maculatus.
Benzer Tezler
- Bazı bitki uçucu yağlarının Acanthoscelides obtectus(SAY) (Coleoptera:Bruchidae) üzerindeki fumigant toksisiteleri
Fumigant toxicity of some plant essential oils to Acanthoscelides obtectus(SAY) (Coleoptera: Bruchidae)
TUĞBA SELİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN GÖKÇE
DOÇ. DR. DÜRDANE YANAR
- Bazı soğuk pres yağların ayrımında kromatografik, spektroskopik ve kemometrik yöntemlerin kullanılması
Use of chromatographic, spectroscopic and chemometric methods in the separation of some cold pressed oils
SUNA ÖZBEK ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gıda MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN SAĞDIÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR ÇEBİ
- Bazı bitki uçucu yağları ve anabileşenlerinin depo zararlıları acanthoscelides obtectus say (Coleoptera: Bruchidae) ve Sitophilus oryzae L. (Coleoptera: Curculionidae)'ye karşı kaçırıcı ve böcek gelişimini engelleyici etkilerinin araştırılması
Evaluation of repellency and progeny production inhibition of some essential oils and their major components against stored product insects, acanthoscelides obtectus say (coleoptera: Bruchidae) and sitophilus oryzae L. (Coleoptera: Curculionidae)
ATHANASE HATEGEKIMANA
- Hatay ilinde köpek üzümü (Solanum nigrum L.)'nün yaygınlığı, tohum biyolojisi ve bazı bitki uçucu yağların biyo-herbisidal etkinliklerinin belirlenmesi
Determination of the distribution, seed biology and bio-herbicidal effects of some plant essential oils of black nightshade (Solanum nigrum L.) in Hatay province, Türkiye
BESTAMİ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ÜREMİŞ